Trzy poprzednie części tego artykułu (''Świat Szkła'' 4/06, 5/06 i 6/06) omawiały wady montażu okien z PVC, powodujące obniżenie deklarowanych przez producenta parametrów izolacyjnych okna.
Rozdział, którego początek zamieszczamy w kolejnej części ilustruje najbardziej powszechne wady produkcyjne okien z PVC, przedstawia skutki wad i ich wpływ na trwałość i funkcjonalność okien, podaje przyczyny powstania wad a także sposoby ich uniknięcia, ewentualnie usunięcia.
Nieoczyszczone zgrzewy, zgrubienia uszczelek w narożach
Wada wykonania - Nieogradowane zgrzewy lub ogradowane niedokładne, pozostawione wiórki z frezowania, zgrubienia uszczelki przylgowej w narożach (rys. 67).
Rys. 67. Nieoczyszczone zgrzewy [grady], zgrubienia uszczelki w narożach
Skutek wady - Przeciekanie wody opadowej do wrębów ościeżnic, przeciekanie wody opadowej spod naroży ramy skrzydła (rys. 68).
Rys. 68. Wyciekanie wody opadowej spod naroży skrzydła
Przyczyna wady - Pozostawienie nieogradowanych zgrzewów, zanieczyszczeń wiórków z frezowania, zgrubień uszczelki zagiętej w narożach powoduje niedokładne przyleganie uszczelek przylgowych do przylg w narożach [rozszczelnienie] i przecieki wody.
Uniknięcie wady:
Bardzo dokładnie usuwać wypływki zgrzewów [grady].
Czyścić uszczelki z wiórków z frezowania PVC.
Unikać zgrubień uszczelki w narożach, zgrubienia wycinać, uszczelkę sklejać klejem wulkanizującym.
Uszczelki środkowe przycinać pod kątem 45o i sklejać.
Unikać pofałdowania uszczelki.
Zasada prawidłowego wykonania - Zapobiegać zgrubieniom uszczelki w narożach, usuwać zanieczyszczenia, unikać uszkodzeń uszczelki.
Brak uszczelki pod zawiasami, uszczelka zagnieciona przez zawias, zawias odepchnięty
Wada wykonania - Wycięta uszczelka pod zawiasami uchylnymi lub brak ciągłości uszczelki, uszczelka zagnieciona dźwignią zawiasu, szczelina przy zawiasie odpychanym przez uszczelkę (rys. 69).
Rys. 69. Brak szczelności przy zawiasie
Skutek wady - Przeciekanie wody opadowej do wrębów ościeżnic, wyciekanie wody spod zawiasów. Przedmuchy powietrza [brak szczelności] przy zawiasach. Korodowanie zawiasów (rys. 70).
Rys. 70. Przeciekanie wody opadowej spod zawiasów, przedmuchy powietrza
Przyczyna wady - Nieprawidłowo ułożona uszczelka przy zawiasach powoduje rozszczelnianie przylg [rozszczelnienie przez odpychanie skrzydełka zawiasy]. Woda opadowa przecieka przez nieszczelności.
Uniknięcie wady:
Przy zawiasach wycinać wargę uszczelki tak by nie odpychała skrzydełka zawiasy.
Zachować ciągłość uszczelki przy zawiasach.
Zachować wymagane ustawienie [wyregulowanie zawiasów].
Brak szczelności przylg – przecieki wody opadowej, przewiewy powietrza)
Wada wykonania – Szczelina pomiędzy skrzydłem a ościeżnicą, luz przylgowy niejednokrotnie powyżej 5 mm – odstawanie uszczelki od przylgi (rys. 71).
Rys. 71. Brak szczelności przylg – odstawanie skrzydła od ramy ościeżnicy
Skutek wady – Wciekanie znacznej ilości wody opadowej we wręby ościeżnicy, zwiększone gromadzenie zanieczyszczeń, przecieki wody opadowej i przedmuchy powietrza spod uszczelek do pomieszczeń, nadmierne wychładzanie pomieszczeń, wyraszanie wilgoci na wychłodzonych ramach (rys. 72).
Rys. 72. Przeciekanie wody opadowej spod przylg skrzydeł
Przyczyna wady – Nieprawidłowe ustawienie ramy skrzydła względem ramy ościeżnicy – za duży luz przylgowy przekraczający dopuszczalną wartość.
Za duży rozstaw okuć przekraczający wartość 700 mm – niejednokrotnie brak okuć w połowie wysokości skrzydeł. Niewłaściwy rodzaj uszczelek przylgowych – za cienkie, lub zbyt naprężone – rozciągnięte. Brak ciągłości uszczelek – miejscowy brak uszczelek.
Rys. 73. Wymagany luz uszczelkowy – przykład
Brak usztywnień w ramiakach skrzydeł – opis w dalszej części.
Uniknięcie wady:
- Zachować wymagany luz przylgowy (rys. 73).
- Uszczelka powinna ściśle przylegać do ramy i nie powinna wystawać spod przylgi.
- Przyleganie uszczelki do przylg powinno być elastyczne.
- Uszczelka przylgowa powinna być osadzana bez naprężania [bez rozciągania].
- Uszczelka przylgowa powinna być osadzana na całym obwodzie a łączenie uszczelki powinno występować w górnych poziomych przylgach.
- Dolna uszczelka zewnętrzna powinna być zabezpieczana przed działaniem wody – montowanie okapników skrzydeł.
- Powinna być zapewniona możliwość wymiany uszczelek a uszczelki powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi.
- Zachować wymagany rozstaw okuć i zawiasów nie większy niż 700 [750] mm, przy szerokich skrzydłach stosować dodatkowe ryglowanie w połowie szerokości skrzydeł (rys. 74) .
- Bezwzględnie nie dopuszcza się pomijania stosowania stalowych profili usztywniających.
Rys. 74. Prawidłowy rozstaw okuć
Zasada prawidłowego wykonania
– Przy montażu okuć i ustawianiu skrzydeł w ramach ościeżnic sprawdzać ustawienie luzu przylgowego [odległość skrzydła od ramy musi być jednakowa na całym obwodzie], zakładać prawidłowo uszczelki w sposób wymagany dokumentacją systemową, przestrzegać wymaganego rozstawu okuć, bezwzględnie stosować stalowe profile usztywniające
– również w skrzydłach o niewielkich wymiarach.
Wada szczelności zespolenia rygla z ramą ościeżnicy [szczebliny z ramą skrzydła]
Wada wykonania – Szczelina pomiędzy końcem rygla a wrębem ościeżnicy, brak uszczelek, brak uszczelnienia kanałów na uszczelki na „przejściu” pod ryglem, brak zaślepienia środkowej komory rygla na styku z ramą (rys. 75).
Rys. 75. Brak szczelności zespolenia rygla z ramą ościeżnicy
Skutek wady – Wycieki wody opadowej spod rygla, ściekanie wody po ościeżnicy w dół okna, przeciekanie do wewnątrz, zaleganie wody opadowej w komorach rygla, przedostawanie się wody opadowej do usztywnienia rygla, korodowanie stali, przemarzanie rygla [w wyniku zalegania wody], wyraszanie wilgoci na ryglu (rys. 76).
Rys. 76. Wyciekanie wody opadowej spod zespolenia rygla z ramą
Przyczyna wady – Brak uszczelnienia uszczelkami i silikonem styku rygla z ramą, brak uszczelnienia silikonem pod metalową złączką rygla z ramą, pozostawienie nieuszczelnionych kanałów na uszczelki i kanału na zaczepy okucia – przez wszystkie te nieszczelności przecieka woda opadowa. Przy nieuszczelnionym końcu rygla woda opadowa swobodnie wcieka w komory rygla, w tym w komorę z usztywnieniem powodując jego korozję. Woda zalega w komorach, gdyż nie ma możliwości odpływu na zewnątrz. Jest to najpoważniejsza
wada szczelności okien na wnikanie wody opadowej.
Uniknięcie wady:
- Uszczelniać [od góry] silikonem wszystkie kanały i szczeliny na styku rygla z ramą (rys. 77).
- Stosować podkładki uszczelki (rys. 77) na końcu rygla.
- Zabezpieczać silikonem łby wkrętów mocujących metalowe złączki.
- Od spodu rygla pozostawić możliwość dla odciekania wody przedostającej się w styk.
- Stosować elementy metalowe odporne na korozję.
Rys. 77. Punkty uszczelnienia zespolenia rygla z ramą
Zasada prawidłowego wykonania
– Przy montażu rygla do ramy uszczelniać wszystkie nieszczelności, kanały i osadzenie wkrętów, stosować specjalne podkładki uszczelniające.
Brak szczelności pod słupkiem ruchomym
Wada wykonania – Szczelina pomiędzy zaślepką końca słupka ruchomego a przylgą zewnętrzną ramy [punkt X na rysunku], brak odcinka uszczelki przylgowej przy zaślepce [uszczelka kończy się na słupku] (rys. 78).
Rys. 78. Brak szczelności styku zaślepki słupka ruchomego z ramą ościeżnicy
kutek wady – Wycieki wody opadowej spod słupka ruchomego, niejednokrotnie bardzo intensywne, przedmuchy powietrza, w skrajnych przypadkach wwiewanie śniegu (rys. 79).
Rys. 79. Wyciekanie wody spod słupka ruchomego
rzyczyna wady – W punkcie X [na rysunku] zaślepka słupka ruchomego odpycha zewnętrzną uszczelkę przylgową. Niejednokrotnie brak jest uszczelki pionowej słupka ruchomego na odcinku zaślepki – na rysunku w obszarze wskazanym niebieskimi strzałkami.
Uniknięcie wady:
- Dokładnie zakładać uszczelki przylgowe przy zaślepce słupka [górnej i dolnej].
- Końce uszczelki słupka ruchomego przyklejać do zaślepek
- Unikać zgrubień uszczelki na styku z zaślepką.
- Ustawiać równo obydwa skrzydła.
Brak szczelności osadzenia listew przyszybowych
Wada wykonania – Brak szczelności osadzenia szyb zespolonych, nieprawidłowo rozmieszczone podkładki podszybowe (rys. 80).
Rys. 80. Brak szczelności osadzenia szyb zespolonych
kutek wady – Wciekanie wody opadowej pod szyby, przeciekanie do wewnątrz – wyciek spod listew, zaleganie wody opadowej we wrębach skrzydła, przemarzanie ramy skrzydła (rys. 81).
Rys. 81. Wyciekanie wody opadowej spod listew przyszybowych
rzyczyna wady – Luźne osadzenie szyby zespolonej – za cienkie uszczelki, brak szczelności uszczelek przyszybowych w narożach, niedrożne [zasłonięte podkładkami] otwory odwadniające.
Uniknięcie wady:
Dobierać uszczelki przyszybowe i listwy przyszybowe odpowiednio do grubości szyby zespolonej (rys. 82).
- Uszczelki przyszybowe w narożach sklejać lub łączyć na dużą zakładkę.
- Nie zasłaniać podkładkami podszybowymi otworów odwadniających.
- Stosować podkładki podszybowe na mostkach umożliwiających przepływ wody pod szybą do otworów odwadniających.
Rys. 82. Dobór listew przyszybowych i podkładki podszybowe z mostkiem
iedrożne odwodnienia [brak odwodnień]
Wada wykonania – Niedrożne odwodnienia (rys. 83).
Skutek wady – Zaleganie znacznej ilości wody opadowej we wrębie ościeżnicy i wrębie skrzydła, zwiększone gromadzenie zanieczyszczeń, przecieki wody opadowej spod ramy skrzydła i spod listwy przyszybowej. Inne wady jak wyraszanie wilgoci na ramach skrzydeł. Rys. 83 – Przeciekanie wody opadowej spod listwy przyszybowej i spod przylg skrzydeł [krople].
Rys. 83. Niedrożne odwodnienia ramy ościeżnicy i ramy skrzydła
rzyczyna wady – Nieprawidłowo wykonane otwory odwadniające – za małe przekroje otworów, otwory niedrożne – zanieczyszczone wiórkami z frezowania, niewystarczająca ilość otworów, w ramach skrzydeł otwory pozasłaniane podkładkami podszybowymi, brak odpływu wody opadowej do otworów odwadniających – brak właściwego wypoziomowania okien.
Wyraszanie wilgoci na ramach skrzydeł spowodowane powstawaniem zimnych mostków termicznych przez zalegającą we wrębach wodę opadową w ramiakach skrzydeł, bardzo często pod szybą.
Rys. 84. Odwodnienie ramy skrzydła i ramy ościeżnicy [1 – otwory wewnętrzne, 2 - zewnętrzne]
Uniknięcie wady:
- Zachować drożność otworów odwadniających i ich prawidłowy układ (rys. 84).
- Nie zasłaniać otworów odwadniających.
- Minimalne wielkości otworów nie powinny być mniejsze niż Ø 10 mm – dla otworów okrągłych, 30-5 mm dla otworów fasolek (rys. 85).
- Rozstaw otworów nie powinien być większy niż 400 mm – co najmniej dwa otwory na skrzydło.
- Dolna uszczelka zewnętrzna powinna być zabezpieczana przed działaniem wody – montowanie okapników skrzydeł.
- Powinna być zapewniona możliwość wymiany uszczelek.
- Podkładki podszybowe powinny być unieruchamiane [przyklejane do ramy] silikonem.
- Rozmieszczenie podkładek podszybowych nie może zasłaniać otworów odwadniających a same podkładki powinny być układane na mostkach umożliwiających przepływ wody pod nimi.
- Podkładki podszybowe mogą być tylko rozmieszczane przy narożach około 10 cm od naroży [ale nie przy narożach bo powoduje to przekoszenie skrzydeł].
- Z uwagi na wymaganie rozszczelniania okien przez wycinanie uszczelek należy zwracać bardzo szczególną uwagę na wykonanie prawidłowych odwodnień.
Zestawienia okien [brak szczelności, brak dylatacji]
Rys. 85. Wymiary odwodnień
Wada wykonania – Szczelina pomiędzy zestawionymi razem ramami dwu okien (rys. 86).
Rys. 86. Brak szczelności zespolonych wzajemnie ram dwu okien
Skutek wady – Przecieki wody opadowej i przedmuchy powietrza przez styk okien i nadmierne wychładzanie pomieszczeń, wyraszanie wilgoci na ramach. Deformacje ram w wyniku nagrzewania słonecznego [brak dylatacji].
Przyczyna wady – Nieprawidłowe zestawienie okien bez odpowiedniego uszczelnienia styku i bez dylatacji.
Uniknięcie wady:
Styk zestawianych ram okien uszczelniać materiałem izolacji termicznej – taśmy z gąbki rozprężnej paroprzepuszczalnej (rys. 87).
- Od strony wewnętrznej stosować w styku [pomiędzy zaczepami ramy] silikon
- Od zewnątrz stosować osłony styku.
- Zachować wymagany luz dylatacyjny na kompensację wydłużeń ram.
Rys. 87. Prawidłowe uszczelnienie zestawionych okien
Wada wykonania – Szczeliny pomiędzy oknami zestawionymi pod kątem prostym (rys. 88). Jest to powszechna wada zabudowy oknami naroży budynków, przeszklonych tarasów itp.
Rys. 88. Zestawienie okien pod kątem prostym z wykorzystaniem nieprawidłowych elementów konstrukcyjnych
Skutek wady – Przecieki wody opadowej i przedmuchy powietrza przez styk, nadmierne wychładzanie pomieszczeń odczuwalne bardzo intensywnie przy narożniku okien, wyraszanie wilgoci na ramach. Na rysunku zaznaczono czerwoną linią izotermę punktu rosy, która „wychodzi” z okien. Deformacje ram od nagrzewania termicznego.
Przyczyna wady – Nieprawidłowe zestawienie okien bez uszczelnienia styku, bez osłony zewnętrznej i bez luzu dylatacyjnego niezbędnego do kompensacji wydłużeń ram.
Uniknięcie wady:
- Styk zestawianych ram okien uszczelniać materiałem izolacji termicznej – taśmy z gąbki rozprężnej paroprzepuszczalnej (rys. 89).
- W narożniku zestawianych okien stosować wyłącznie przeznaczone do tego profile narożne – wielokomorowe, usztywniane.
- Od strony wewnętrznej stosować w styku [pomiędzy zaczepami ramy] silikon.
- Zachować wymagany luz dylatacyjny na kompensację wydłużeń ram.
Rys. 89. Prawidłowe uszczelnienie zestawionych okien
Jerzy Płoński
ITB
LITERATURA.
1. Leitfaden zur Montage - Der Einbau von Fenstern, Fassaden und Haustüren mit Qualitätskontrole durch das RAL-Gütezeichen. Instrukcja montażu okien.
2. Podręcznik montażu okien KOMMERLING.
3. Słabe miejsca w budynkach Tom V Okna i drzwi zewnętrzne.
4. Internationaler Kunststoff-Fenster Kongress 1995 r. Materiały z konferencji KBE w Berlinie.
5. Nowoczesny montaż okien. Materiały z konferencji firmy BRÜGMANN – Ciechocinek, czerwiec 1999 r.
6. Materiały z konferencji TROPLAST POLSKA – Międzyzdroje, czerwiec 2001
7. Rapport technique UEAtc pour L’Agrément des fenêtres colorées en PVC UEATc Information Nr 32 septembre 1995.
8. Brigitte Knoll, Florian Sewald, Profile do okien z PVC. „Świat Szkła” 4/1998.
9. J. Schmidt, Montaż okien – Stan techniki.
10. BAU Bauelemente
11. Nowoczesny montaż okien – Katalog firmy ILLBRUCK
Katalogi firm: VEKA POLSKA, SCHÜCO, KOMMERLING.
wszystkie części cyklu:
Wady montażu i wykonania okien. Część 1, Jerzy Płoński, Świat Szkła 4/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 2, Jerzy Płoński, Świat Szkła 5/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 3, Jerzy Płoński, Świat Szkła 6/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 4, Jerzy Płoński, Świat Szkła 7-8/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 5, Jerzy Płoński, Świat Szkła 9/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 6, Jerzy Płoński, Świat Szkła 11/2006
patrz też:
- Czy Twoje okna też są takie? Część 3 , Jerzy Płoński, Świat Szkła 3/2010
- Czy Twoje okna też są takie? Część 2 , Jerzy Płoński, Świat Szkła 2/2010
- Czy Twoje okna też są takie? Część 1 , Jerzy Płoński, Świat Szkła 1/2010
więcej informacji: Świat Szkła 7-8/2006