Pojecie mikrowentylacji pojawiło się głównie w budownictwie mieszkaniowym wraz z szerokim stosowaniem okien i drzwi wykonanych z nowoczesnych kształtowników aluminiowych i tworzywowych, zapewniających dużą szczelność tych wyrobów. Stosowana jest w przypadku braku nawiewników powietrza, eliminując jednocześnie konieczność wietrzenia poprzez szerokie otwarcie okna, co jest niekorzystne, szczególnie przy niskich temperaturach lub intensywnym albo zacinającym deszczu.

 

Mikrowentylacja jest rozwiązaniem pozwalającym na wymianę powietrza w pomieszczeniu bez konieczności otwierania okna, a w niektórych przypadkach także drzwi balkonowych albo tarasowych. Dokonuje się tego poprzez rozszczelnienie okna lub drzwi, polegające na zluzowaniu uszczelki i utworzeniu szczeliny pomiędzy skrzydłem a ościeżnicą, zazwyczaj szerokości 3 do 6 mm.

 

2014-03-32-2

Fot. 1. Drzwi przesuwne OknoPlus z mikrowentylacją

 

Zagadnienia ogólne

Tradycyjnym sposobem rozszczelniającym okno, stosowanym obecnie w większości okien rozwieranouchylnych, jest uchylenie skrzydła przy pomocy odpowiedniego ustawienia klamki, zazwyczaj o kąt 45°. Powstała w ten sposób szczelina ma w górnej części okna – zwykle – szerokość wynoszącą 5 mm. Zamontowane w oknie okucia charakteryzują się konstrukcją wykluczającą możliwość samoczynnego otwarcia skrzydła, nawet przy dużym parciu wiatru.

Do mikrowentylacji służą także rozwiązania, w których rozszczelnienie następuje wskutek równomiernego odsunięcia skrzydła okiennego od ościeżnicy na odległość około 6 mm. Przez powstającą na całym obwodzie szczelinę następuje bezkolizyjna wymiana powietrza, tzn., że w górnej części okna wypływa powietrze zużyte, a w dolnej napływa świeże. Ten sposób mikrowentylacji jest nazywany wietrzeniem szczelinowym.

Podobne rozwiązanie mikrowentylacji poprzez wietrzenie szczelinowe, stosować można również w niektórych rozwierano-uchylnych albo przesuwnych drzwiach balkonowych lub tarasowych.

Przedstawione powyżej rodzaje mikrowentylacji mają jednak tę zasadniczą wadę, iż strumień przepływającego powietrza jest niekontrolowany i niezależny od warunków panujących wewnątrz, jak i na zewnątrz pomieszczeń. Grozi to dodatkowo możliwością skraplania się pary wodnej i przymarzania uszczelki.

Dodać jeszcze można, że występują producenci okuć rozwierano-uchylnych oferujący wyroby umożliwiające jeszcze większe rozszczelnienie okien (z jednoczesnym stopniowaniem uchyłu skrzydła), w których może powstać szczelina nawet o szerokości większej niż 100 mm.

Stosowane są rozwiązania zapewniające od trzech do siedmiu stopni uchyłu, przy czym mechanizmy te można zamontować także do użytkowanych już okien. Niektórzy producenci takich rozwiązań podają, że jest to także mikrowentylacja, ale moim zdaniem, ze względu na duży przepływ strumienia powietrza, mamy tu do czynienia ze zwykłym wietrzeniem pomieszczeń, z dodatkową możliwością regulacji jego intensywności. Ten sposób wietrzenia jest zalecany głównie do pomieszczeń z dużą wilgotnością, jak łazienki, kuchnie itp.

Istnieją jednak rozwiązania konstrukcyjne okien uchylno-rozwieranych, w których wyeliminowano wadę niekontrolowanego przepływu powietrza podczas mikrowentylacji. Zastosowano w nich okucia wyposażone w napęd elektryczny, umożliwiający mechaniczne uchylenie skrzydła lub jego odsunięcie od ościeżnicy (wietrzenie szczelinowe), który wraz z programatorem montowany jest w miejsce klamki. Odpowiednie sterowanie panelem programatora umożliwia np. jednorazowe wietrzenie czasowe (przez okres od kilkunastu do kilkudziesięciu minut) albo automatyczne, polegające na tym, że cyklicznie (np. co godzinę) włącza się na kilkanaście minut funkcja wietrzenia szczelinowego. Są także rozwiązania umożliwiające zdalne sterowanie mikrowentylacją, przy pomocy pilota na fale radiowe.

 

2014-03-32-1

Rys. 1. Okucie autoPilot Concept z mechanizmem regulacji uchyłu MSL

 

Przykładowe urządzenia umożliwiające mikrowentylację

Okucia rozwierano-uchylne U ni-Jet firmy G-U

Okucia z serii Uni-Jet stosować można w wielu rodzajach okien rozwierano-uchylnych oraz drzwiach balkonowych, zarówno drewnianych, jak i wykonanych z aluminium lub PVC-U. Konstrukcja tych wyrobów zapewnia podwyższoną odporność na włamanie, gdyż wszystkie punkty ryglowania są wykonane jako trzpienie grzybkowe. Wyposażenie okien w opcjonalne okucia Uni-Jet pozwala na wietrzenie w wybranej przez użytkownika formie, a mianowicie:

  • mikrowentylację, poprzez rozszczelnienie przy zastosowaniu standardowego narożnika i dodatkowego zaczepu, który przedstawiono na rys. 2,
  • regulowany przepływ powietrza, poprzez stopniowany uchył skrzydła, wynikający z zastosowania specjalnego narożnika i zaczepu, który przedstawiono na rys. 3,
  • szybkie przewietrzenie, gdy skrzydło okna jest w całkowicie rozwartej pozycji.

 

2014-03-33-1

Rys. 2. Zaczep okuć Uni-Jet umożliwiający mikrowentylację (okno rozszczelnione)

 

Zastosowanie przedstawionego na rys. 3 zaczepu umożliwia uzyskanie dwóch dodatkowych stopni uchyłu wynoszących 14 i 26 mm, bez konieczności zmiany ustawienia klamki.

Dodać jeszcze można, iż konstrukcja przedstawianych okuć pozwala na łatwe otwieranie skrzydeł i możliwość regulacji z poziomu podłogi.

 

2014-03-33-2

Rys. 3. Zaczep okuć Uni-Jet umożliwiający stopniowy uchył skrzydła (1 stopień uchylenia)

 

Okucia rozwierano-uchylne, autoPilot firmy WINKHAUS

Okucia autoPilot, objęte Aprobatami Technicznymi ITB AT-15-8653/2011 (przeznaczone do okien i drzwi balkonowych drewnianych) oraz AT-15-7188/2011 (przeznaczone do okien i drzwi balkonowych aluminiowych i z PVC-U), umożliwiają realizację następujących standardowych funkcji związanych z wietrzeniem:

  • szybkie przewietrzanie pomieszczeń, gdy skrzydło okna jest szeroko rozwarte,
  • umiarkowane wietrzenie pomieszczenia, gdy skrzydło okna jest uchylone,
  • mikrowentylację poprzez ciągłe wietrzenie szczelinowe, gdy skrzydło okna jest w pozycji rozszczelnionej.

Funkcja mikrowentylacji jest uruchamiana przez odpowiednie ustawienie klamki tzn. pod kątem 45° od położenia górnego.

Produkowana jest szeroka gama powyższych okuć, w tym typu autoPilot Concept, mających szereg dodatkowych funkcji, także związanych z wentylacją. Zastosowanie mechanizmu regulacji stopnia przechyłu MSL umożliwia kontrolowaną intensywność przewietrzania, poprzez zmianę pozycji uchylonego skrzydła. Są do wyboru dwie odmiany mechanizmu: MSL 25 z pięciopozycyjnym uchylaniem oraz MSL OR z siedmiopozycyjnym uchyłem skrzydła. Mechanizm zabezpiecza jednocześnie przed możliwością zatrzaśnięcia skrzydła okna.

Fragment okucia typu autoPilot Concept, z zainstalowanym mechanizmem regulacji uchyłu skrzydła przedstawiono na rys. 1.

 

(...)

 

2014-03-33-3

 

Rys. 4. Schemat mikrowentylacji (wietrzenie szczelinowe)

 

Okucia activPilot C omfort firmy WI NKHAU S Wersja PADK
Są to okucia okienne umożliwiające mikrowentylację pomieszczeń, realizowane rozszczelnieniem okna poprzez równomierne i równoległe odsunięcie skrzydła od ościeżnicy na odległość 6 mm. Takie rozwiązanie powoduje, że ciepłe (zużyte) powietrze uchodzi górą okna, a zimne (świeże) napływa dołem i równomiernie rozchodzi się po całym pomieszczeniu, co ilustruje rys. 4. Podczas przedstawionego sposobu wietrzenia szczelinowego nie dochodzi do wychłodzenia pomieszczenia, straty energii są mniejsze niż w przypadku okna z uchylonym skrzydłem, wyeliminowane są przeciągi oraz możliwość zatrzaskiwania skrzydła i przenikania deszczu, a także zwiększa się ochrona przed hałasem.


Okucia activPilot Comfort zapewniają podczas mikrowentylacji podwyższoną odporność na włamanie. Wynika to ze specjalnej konstrukcji stalowych zaczepów montowanych na obwodzie ramy ościeżnicy, które w znacznym stopniu utrudniają wyważenie skrzydła, zarówno w pozycji zamkniętej, jak i w czasie wietrzenia szczelinowego.


Otwieranie i wietrzenie szczelinowe sterowane jest klamką, przy czym proces mikrowentylacji następuje przy pionowo ustawionej klamce, co uniemożliwia potencjalnemu włamywaczowi zorientowanie się, że okno jest rozszczelnione.

 

2014-03-34-1

Rys. 5. Schemat instalacji okuć i napędu okiennego

 

 

2014-03-34-2

 

Rys. 6. Napęd okienny BDT z panelem dotykowym

 


Wersja PADM
Okucia w wersji PADM umożliwiają również, jak przedstawiona wersja PADK, mikrowentylację pomieszczeń przy zamkniętych, ale rozszczelnionych oknach, jednakże w sposób automatyczny i kontrolowany czasowo. Zastosowany w miejsce klamki napęd okienny BDT, zwany także ryglem, (dostarczany przez firmę D+H) wyposażony w silnik elektryczny, pozwala na automatyczne otwieranie, zamykanie i równoległe odsuwanie skrzydła od ościeżnicy. Sposób instalacji okuć oraz napędu przedstawiono na rys. 5. Okno z powyżej wymienionymi okuciami spełnia wymagania podwyższonej odporności na włamanie, także w czasie mikrowentylacji, czyli wietrzenia szczelinowego.

 

Napęd BDT jest wyposażony w programator z panelem dotykowym, umożliwiającym zaprogramowanie indywidualnych scenariuszy mikrowentylacji, w tym także nie wymagających obecności użytkownika w pomieszczeniu. Panel dotykowy, przedstawiony na rys. 6, ma podświetlone tło i łatwą do identyfikacji symbolikę poszczególnych przycisków, których włączenie realizuje następujące funkcje napędu:
1 – zamykanie: krótkie naciśnięcie przycisku powoduje zablokowanie napędu,
2 – mikrowentylacja: krótkie naciśnięcie przycisku powoduje rozszczelnienie okna i wietrzenie szczelinowe,
3 – rozwieranie: naciśnięcie przycisku przez 1 sek. powoduje rozwarcie skrzydła do tradycyjnego wietrzenia,
4 – mikrowentylacja czasowa: jednokrotne krótkie naciśnięcie ustawia skrzydło do wietrzenia szczelinowego przez okres 10 min., po czym okno zamyka się; natomiast dwukrotne naciśnięcie powoduje wietrzenie przez okres 20 min., a trzykrotne przedłuża czas wietrzenia do 30 min.,
5 – automatyczna mikrowentylacja cykliczna: krótkie naciśnięcie przycisku aktywuje automatyczną mikrowentylację, powodującą cogodzinne włączanie wietrzenia szczelinowego przez okres 10 min.,
6 – informacja: krótkie naciśnięcie przycisku powoduje około 20 sekundowe podświetlenie symboli umieszczonych na panelu. Dodać jeszcze należy, że napęd okienny BDT wyposażony jest także w możliwość zdalnego sterowania pilotem na fale radiowe.


Drzwi przesuwne z mikrowentylacją
W ofercie firmy OknoPlus są dostępne przesuwne drzwi balkonowe oraz tarasowe, wyposażone w okucia duoPort Pas (produkowane przez firmę WINKHAUS), umożliwiające mikrowentylację pomieszczeń. Dzieje się to dzięki rozszczelnieniu drzwi na całym obwodzie, poprzez równomierne odsunięcie skrzydła od ościeżnicy na odległość około 6 mm.


Podkreślić należy, że rozszczelnione drzwi zachowują taką samą klasę odporności na włamanie, jak w pozycji pełnego zamknięcia (standardowe zaryglowanie), co umożliwia mikrowentylację także w czasie nieobecności domowników. Wynika to z zastosowania specjalnej konstrukcji ośmiokątnego trzpienia ryglującego oraz stalowych zaczepów ramowych.


Zainstalowane w drzwiach okucia duoPort Pas są przystosowane do kształtowników wielokomorowych o podwyższonych parametrach izolacyjności. Sterowanie trzema funkcjami tego okucia tzn. przesuwania, ryglowania oraz wietrzenia szczelinowego następuje przy pomocy klamki. Dzięki wbudowanym amortyzatorom i urządzeniu ze zmagazynowaną energią, można swobodnie przesuwać skrzydła o masie do 160 kg. Dodatkowo ułatwia to zastosowanie nowatorskiego rozwiązania konstrukcyjnego rozwórek i wózków jezdnych.


Przykładowe drzwi przesuwne firmy OknoPlus z okuciami duoPort Pas przedstawiono na fot. 1.

 

inż. Zbigniew Czajka

 

Literatura

Aprobaty Techniczne ITB: AT-15-8653/2011, AT-15-7188/2011,
Materiały informacyjne firm: WINKHAUS, G-U, D+H

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacj: Świat Szkła 03/2014

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.