We współczesnym budownictwie jednym z materiałów zajmujących poczesne miejsce jest szkło, stosowane nie tylko jako wypełnienia okien i drzwi.
Obecnie można je znaleźć przede wszystkim w postaci:
- przegród zewnętrznych i wewnętrznych w nowoczesnych obiektach użyteczności publicznej oraz budynkach mieszkalnych;
- przekryć dachowych, świetlików, daszków nad wejściami do budynków, wiat;
- balustrad, obudów loggi i balkonów, przepierzeń międzybalkonowych;
- schodów (z biegami schodowymi i spocznikami) oraz podłóg;
- obudowy szybów dźwigów osobowych.
Ze względu na sposób usytuowania i użytkowania stosowane oszklenia można podzielić na:
- pionowe,
- znajdujące się nad głowami użytkowników,
- zabezpieczające przed wypadnięciem,
- przystosowane do chodzenia.
W wymienionych konstrukcjach, w zależności od usytuowania i przeznaczenia, może być stosowane szkło hartowane, półhartowane, klejone warstwowo (laminowane), float o zróżnicowanych właściwościach technicznych i sposobie mocowania.
Stosowane są różne sposoby mocowania szkła:
- liniowe,
- punktowe za pomocą łączników mechanicznych (przelotowych lub obejmujących taflę szkła),
- klejone przy użyciu spoiw konstrukcyjnych.
W wyżej wymienionych konstrukcjach stosowane może być zarówno szkło hartowane o podwyższonej wytrzymałości mechanicznej i termicznej (rozpadające się w przypadku rozbicia na drobne kawałki), jak i szkło warstwowo klejone (laminowane) ze szkła float o podwyższonej wytrzymałości, lecz charakteryzujące się odmiennymi właściwościami, np. odpornością na uderzenia.
W związku z powyższym istotnym kryterium, obok rodzaju szkła, wpływającym na bezpieczeństwo użytkowania, jest przeznaczenie do określonej konstrukcji i sposób jego zamocowania.
Wymagania techniczne dotyczące oszklenia w zakresie bezpieczeństwa użytkowania wg przepisów polskich
Według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [Dz. Ustaw nr 75 z dnia 12.04.2002 r. z późniejszymi zmianami] zapisy odnośnie możliwości stosowania szkła w budownictwie przedstawiają się następująco:
§ 292.2. Daszek [nad wejściem do budynku], o którym mowa w ust.1, powinien mieć konstrukcję umożliwiającą przeniesienie ewentualnych obciążeń, jakie w prawdopodobnym zakresie może spowodować upadek okładzin elewacyjnych, skrzydeł okiennych lub szyb.
§ 295. Skrzydła drzwiowe, wykonane z przezroczystych materiałów, powinny być oznakowane w sposób widoczny i wykonane z materiału zapewniającego bezpieczeństwo użytkowników w przypadku stłuczenia.
§ 298.1. Balustrady przy schodach, pochylniach, portfenetrach, balkonach i loggiach powinny mieć konstrukcję przenoszące siły poziome, określone w Polskich Normach oraz wysokość i wypełnienie płaszczyzn pionowych zapewniające skuteczną ochronę przed wypadnięciem osób.
§ 299.2. Dopuszcza się stosowanie okien otwieranych na zewnątrz o poziomej osi obrotu i maksymalnym wychyleniu skrzydła do 0,6 m, mierząc od lica ściany zewnętrznej, pod warunkiem zastosowania w nich szyb zapewniających bezpieczeństwo użytkowania.
§ 301.3. Wysokość położenia podokiennika, określona w ust.1 i 2, może być pomniejszona, pod warunkiem zastosowania zabezpieczenia okna balustradą do wymaganej wysokości [wg ust. 1:2 – 0,85 m lub 1,1 m] lub zastosowania w tej części okna skrzydła nieotwieranego i szkła o podwyższonej wytrzymałości.
§ 304.1. Przeszklenia okien połaciowych, których krawędź jest usytuowana na wysokości ponad 3 m nad poziomem podłogi, świetlików oraz dachów w budynkach użyteczności publicznej i zakładów pracy, powinno być wykonane ze szkła lub innego materiału o podwyższonej wytrzymałości na uderzenie.
§ 304.2. Okładzina szklana ścian zewnętrznych budynku wysokiego [25÷55 m] i wysokościowego [>55 m] powinna być wykonana ze szkła o podwyższonej wytrzymałości na uderzenia, tłukącego się na drobne, nieostre odłamki.
Przytoczone wyżej przepisy, choć w zasadzie słuszne, w praktyce są niewystarczające i budzą szereg wątpliwości projektantów i wykonawców w zakresie ich interpretacji, co potwierdzają wykonywane przez Instytut Techniki Budowlanej ekspertyzy techniczne. Ponadto, samo określenie szkła zapewniające bezpieczeństwo użytkowania jest dwuznaczne, gdyż wymóg ten spełnia zarówno szkło hartowane i półhartowane, jak i szkło warstwowo klejone (laminowane), ale w określonych konstrukcjach szkła te nie mogą być stosowane zamiennie, ze względu np. na różną wytrzymałość i odporność na uderzenia.
(...)
mgr inż. Krzysztof Mateja
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 7-8/2014
