Wydanie 05//2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Schody są elementem budowlanym służącym do komunikacji pionowej, umożliwiającym przejście na inną kondygnację lub inny poziom na tej samej kondygnacji w pomieszczeniach i budynkach. Wykonywane są z różnych materiałów jak drewno, stal i beton a w ostatnich latach coraz częściej ze szkła.
Szklane schody pełnią rolę zarówno komunikacyjną jak i architektoniczną, wdrażając nowoczesny design. Potwierdzeniem tego są, przedstawione w jednym z numerów „Świata Szkła” z 2010 r., najdłuższe na świecie wolnopodparte, całkowicie szklane schody, zainstalowane w budynku służącym do przedstawień teatralnych i baletowych w Toronto.
Zestaw schodów długości 14 m, składający się ze szklanych balustrad, do których zamocowano szklane stopnie o szerokości 2,1 m oraz dwa spoczniki, podwieszono do konstrukcji nośnej dachu.
Same stopnie składają się z trzech warstw, górnej – wykonanej ze szkła hartowanego grubości 8 mm, środkowej – wykonanej także ze szkła hartowanego grubości 15 mm oraz dolnej – wykonanej ze szkła bezpiecznego grubości 8 mm.
Również w Polsce szereg producentów i dostawców oferuje szklane schody, które montowane są głównie w obiektach użyteczności publicznej. Najczęściej są to rozwiązania, w których tylko stopnie lub stopnie i wypełnienia balustrad wykonane są z tafli szklanych, natomiast pozostałe elementy są metalowe. Przykład schodów z konstrukcją metalową, w których zastosowano szklane stopnie, przedstawiono na fot. 1.
Szklane stopnie są wykonywane z warstwowego (zazwyczaj trzywarstwowego) hartowanego szkła klejonego. Przykład szklanych stopni grubości 26 mm (górna i dolna warstwa wykonane ze szkła grubości 8 mm oraz warstwa środkowa wykonana ze szkła grubości 10 mm) i masie powierzchniowej 65 kg/m2, mocowanych do stalowej konstrukcji schodów przy pomocy połączenia klejonego i złącza śrubowego, przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1. Szklane stopnie z połączeniem klejonym i złączem śrubowym
Określenia związane ze schodami
W użyciu są różne nazwy i określenia dotyczące typów schodów oraz poszczególnych ich elementów.
Celem właściwego zrozumienia wymagań wytrzymałościowych i wymiarowych poniżej przedstawiono terminologię specjalistyczną odnoszącą się do schodów, wynikającą z Wytycznych do Europejskich Aprobat Technicznych ETAG nr 008 Zestawy do wykonywania schodów prefabrykowanych.
W dokumencie tym schody określono jako ciąg poziomych stopni (ze spocznikami włącznie), które umożliwiają przejście na inną kondygnację lub inny poziom na tej samej kondygnacji.
Rozróżnia się następujące, najczęściej występujące
typy schodów:
proste – schody, których kierunek jest cały czas ten sam,
zakręcające – schody, których kierunek zmienia się,
spiralne – schody opisujące linię śrubową wokół pustej przestrzeni,
spiralne podparte – schody opisujące spiralę wokół słupa środkowego,
zabiegowe – schody, których kierunek zmienia się dzięki użyciu stopni zabiegowych.
Fot. 1. Metalowe schody ze szklanymi stopniami
Główne nazwy elementów oraz pojęć związanych ze schodami przedstawiono w sposób graficzny na rys. 2.
Przedstawione na rys. 2 nazwy elementów i pojęcia, zgodnie z ETAGiem nr 008, określa się następująco:
bieg schodów – nieprzerwany ciąg stopni miedzy podestem a spocznikiem, albo między dwoma podestami i spocznikami,
spocznik – część konstrukcji schodów umieszczona pomiędzy dwoma kondygnacjami,
podest – platforma lub część konstrukcji stropu na początku i/lub na końcu biegu schodów,
stopień – część schodów obejmująca poziomą powierzchnię, na której stawia się stopę podczas wchodzenia i schodzenia,
stopnica – pozioma część lub górna powierzchnia stopnia,
podstopnica – pionowa lub nachylona płaszczyzna zamykająca stopień,
nosek – przednia krawędź stopnicy,
barierka – element zabezpieczający (poręcz, balustrada itp.) przeznaczony do zapewnienia dostatecznego bezpieczeństwa przed możliwością upadku w pustą przestrzeń,
balustrada – element zabezpieczający, składający się z ramy, elementów wypełniających i poręczy,
poręcz – element przymocowany do ściany lub barierki, służący osobom korzystającym ze schodów do trzymania się,
stopień zabiegowy – stopień, którego linia noska nie jest równoległa do linii noska następnego stopnia lub podestu/spocznika znajdującego się powyżej.
Rys. 2. Nazewnictwo związane ze schodami
Wymagania wynikające z przepisów prawnych
Głównym dokumentem prawnym, z którego wynikają obligatoryjne wymagania dotyczące zarówno obiektów, jak i ich elementów jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami).
Dokument ten określa wymagania odnoszące się także do schodów, głównie w zakresie wymiarów, geometrii i kształtu oraz konstrukcji i obciążeń.
Wymiary schodów i ich elementów
Graniczne wymiary schodów stałych dla niektórych budynków powinny być zgodne z podanymi w tablicy 1.
W budynkach użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego i opieki zdrowotnej łączną szerokość użytkową biegów oraz łączną szerokość użytkową spoczników w klatkach schodowych, stanowiących drogę ewakuacyjną, należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać równocześnie na kondygnacji, na której przewiduje się obecność największej ich liczby, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób, lecz nie mniej niż określono w tablicy 1.
Szerokość stopni stałych schodów wewnętrznych powinna wynikać z warunku określonego wzorem:
2 h + s = 0,60 do 0,65 m
h – wysokość stopnia,
s – szerokość stopnia.
Szerokość stopni schodów zewnętrznych przy głównych wejściach do budynku powinna wynosić w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i użyteczności publicznej co najmniej 0,35 m.
Szerokość stopni wachlarzowych powinna wynosić co najmniej 0,25 m, natomiast w schodach zabiegowych i kręconych szerokość taką należy zapewnić w odległości nie większej niż 0,4 m od poręczy balustrady wewnętrznej lub słupa konstrukcyjnego.
Liczba stopni
Liczba stopni w jednym biegu schodów stałych powinna wynosić nie więcej niż:
14 stopni – w budynku opieki zdrowotnej,
17 stopni – w innych budynkach.
Liczba stopni w jednym biegu schodów zewnętrznych nie powinna wynosić więcej niż 10.
Balustrady
Schody zewnętrzne i wewnętrzne, służące do pokonania wysokości przekraczającej 0,5 m, powinny być zaopatrzone w balustrady lub inne zabezpieczenia od strony otwartej.
Schody zewnętrzne i wewnętrzne w budynkach użyteczności publicznej powinny mieć balustrady lub poręcze przyścienne, umożliwiające lewo- i prawostronne ich użytkowanie. Przy szerokości schodów większej niż 4 m należy zastosować dodatkową balustradę pośrednią.
Balustrady przy schodach nie powinny mieć ostro zakończonych elementów. Szklane elementy balustrad powinny być wykonane ze szkła o podwyższonej wytrzymałości na uderzenia, tłukącego się na drobne, nieostre odłamki.
Wysokość i prześwity balustrad powinny mieć wymiary zgodne z podanymi w tablicy 2.
Tablica 1
Tablica 2
Wymagania w zakresie konstrukcji i obciążeń
Konstrukcja schodów służących do komunikacji ogólnej w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, nie może być podatna na wywoływane przez użytkowników drgania.
Konstrukcja balustrad przy schodach powinna zapewniać przeniesienie sił poziomych, określonych w Polskiej Normie dotyczącej podstawowych obciążeń technologicznych i montażowych. Na chwilę obecną jest to norma PN-B-02033:1982 Obciążenia budowli. Obciążenia zmienne technologiczne, podstawowe obciążenia technologiczne i montażowe.
Wymagania odnoszące się do p. 3.6 normy, w którym zawarto stwierdzenie, że obciążenie poziome skupione lub liniowo rozłożone na jednostkę długości poręczy należy przyjmować jako równe:
1,0 kN/m – w budynkach mieszkalnych, przedszkolach, domach wypoczynkowych, szpitalach oraz innych budynkach i pomieszczeniach, jeżeli nie ma specjalnych wymagań,
1,5 kN/m – na trybunach sportowych i innych.
Dodatkowe wymagania dla schodów na drogach ewakuacyjnych
Na drogach ewakuacyjnych jest zabronione stosowanie:
spoczników ze stopniami,
schodów ze stopniami zabiegowymi, jeżeli schody te są jedyną drogą ewakuacji.
Na drogach ewakuacyjnych dopuszcza się stosowanie schodów wachlarzowych, pod warunkiem zachowania szerokości stopni nie mniejszej niż 0,25 m.
Wymagania wynikające z dokumentów technicznych
W Polsce nie występuje jednolity dokument techniczno-prawny, który określałby wymagania dotyczące schodów, w tym także schodów szklanych. Istnieją jednak dokumenty techniczno-prawne, przedstawiające niektóre z wymagań odnoszących się również do schodów.
Jednym z takich dokumentów jest norma europejska, wprowadzona do katalogu Polskich Norm jako PN-EN 1991-1-1:2004 Eurokod 1: Oddziaływanie na konstrukcje. Część 1-1: Oddziaływania ogólne. Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach.
W normie tej przedstawione są obciążenia użytkowe stropów, balkonów i schodów w budynkach. Schody zostały zaliczone do kategorii A obciążenia powierzchni, dla której obciążenie skupione Qk wynosi od 2,0 do 4,0 kN i obciążenie równomiernie rozłożone qk wynosi od 2,0 do 4,0 kN/m2. Dodatkowo stwierdza się, że jeżeli jest to konieczne, to zaleca się zwiększenie tych wartości, w zależności od sposobu użytkowania i wymiarów.
Innym dokumentem są Wytyczne do Europejskich Aprobat Technicznych ETAG nr 008 Zestawy do wykonywania schodów prefabrykowanych. Część pierwsza: Zestawy do wykonywania prefabrykowanych schodów ogólnego przeznaczenia.
W odniesieniu do szklanych schodów, z ETAG nr 008 wyspecyfikować można następujące ogólne wymagania, dotyczące nośności i stateczności oraz trwałości, przydatności użytkowej i identyfikacji.
Oddziaływania
Nośność i stateczność schodów powinna być co najmniej taka, aby przeniosły stateczne i dynamiczne obciążenia nie osiągając przy tym stanu granicznego używalności lub nośności. Rodzaj i wielkość oddziaływań powinna wynikać z przepisów krajowych, tj. z cytowanej już normy PN-EN 1991-1-1:2004. Przy tym wymaganiu dodano, iż w przypadku schodów występują oddziaływania stałe, zmienne i wyjątkowe.
Uniknięcie katastrofy postępującej
Konstrukcja schodów powinna być taka, żeby zniszczenie jednego stopnia schodów nie prowadziło do zniszczenia całych schodów.
Ograniczenie zasięgu lokalnego zniszczenia
W przypadku stosowania materiałów kruchych, a takim jest szkło, konstrukcja schodów powinna być taka, aby zniszczenie lokalne jednego stopnia schodów nie powodowało zniszczenia całych schodów i upadku użytkownika na niższy poziom.
Zachowanie się w czasie
Właściwości materiałów zestawu do wykonywania schodów należy sprawdzić w odniesieniu do przewidywanego okresu użytkowania. Nośność początkowa nie powinna ulegać zmianie w ciągu użytkowania schodów, względnie należy uwzględniać w projekcie redukcję nośności w czasie.
Stateczność i sztywność
Stateczność określa się poprzez zależność obciążenie-przemieszczenie, które wyrażane są w postaci odkształcenia pod obciążeniem i drgań. Schody jako całość oraz ich części, takie jak stopnie i barierki, powinny być skonstruowane w taki sposób, aby ograniczyć ugięcie i drgania w warunkach użytkowania.
Nośność zamocowań
Mocowania do konstrukcji nośnej i połączenia części składowych schodów ze sobą powinny być skonstruowane w taki sposób, aby oddziaływania pochodzące od różnych części schodów były przenoszone prawidłowo na obiekty.
Bezpieczeństwo w razie zniszczenia w wyniku rozbicia
Ze względu na bezpieczeństwo bierne, schody powinny być tak projektowane i montowane, aby zapewniona była ochrona mieszkańców przed obrażeniami spowodowanymi przez schody lub ich części podczas normalnego użytkowania. W razie upadku osoby na schody lub barierkę, ewentualne obrażenia powinny być ograniczone. Także, w razie wypadku, obrażenia osób przebywających pod schodami lub w ich sąsiedztwie powinny być ograniczone.
Wszelkie elementy zestawu schodów, ulegające kruchemu pękaniu (szczególnie więc schody szklane), w razie przypadkowego stłuczenia nie powinny stanowić zagrożenia dla użytkowników. Szkło lub podobne materiały powinny w razie stłuczenia pozostawać na miejscu, a nie rozpryskiwać się w sposób zagrażający użytkownikom schodów i osobom przechodzącym obok.
Odporność na uderzenie
Właściwości konstrukcji i materiałów powinny zapewniać schodom odporność na obciążenia dynamiczne, pochodzące od osób lub przedmiotów przypadkowo upadających na barierkę lub schody.
Odporność na działanie czynników fizycznych
Schody i ich części, a zwłaszcza połączenia, powinny być odporne na szkodliwe działanie (pogorszenie jakości, zniekształcenie, odkształcenie) następujących czynników fizycznych:
zmian temperatury otoczenia,
zmian wilgotności względnej otoczenia,
promieniowania słonecznego np. przechodzącego przez okna.
Śliskość powierzchni i wykończenia
Stopnie, podesty i spoczniki powinny być wykonane z takich materiałów i poddane takiej obróbce powierzchniowej, żeby uniknąć niedopuszczalnej śliskości powierzchni.
Wykończenia powinny zabezpieczać schody przed pogorszeniem właściwości spowodowanym działaniami czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych. Wykończenia nie mogą zwiększać śliskości powierzchni poza granice bezpieczeństwa. Jeżeli wymagane są inne funkcje wykończeń powierzchni, należy udowodnić ich spełnienie.
Drgania
Częstotliwość drgań własnych schodów pod ciężarem własnym, jak również pod dodatkowym obciążeniem skupionym o wartości 1 kN, przyłożonym w najbardziej niekorzystnym punkcie nie powinna być mniejsza niż 5,0 Hz.
Wymagania dotyczące szklanych schodów
Jak już w niniejszej publikacji stwierdzono, nie istnieją obecnie żadne polskie lub europejskie normy albo inne dokumenty techniczno-budowlane, które zawierają wymagania oraz metodykę badań tylko dla szklanych schodów (łącznie z balustradami).
Na podstawie wymienionych już ogólnych dokumentów prawnych i technicznych oraz udzielonych przez ITB Aprobat Technicznych, Rekomendacji Technicznych i Świadectw Przydatności do Jednostkowego Stosowania, a także literatury odnoszącej się do zagadnień schodów i szkła, określić można poniżej przedstawione podstawowe wymagania dotyczące szklanych schodów.
Wytrzymałość stopnia na obciążenie użytkowe
Stopień (stopnica) poddany obciążeniu siłą skupioną, wstępną o wartości 0,2 kN i zasadniczą o wartości 4,0 kN, przyłożoną w środku długości stopnia, nie powinien wykazywać ugięcia większego niż L/400, gdzie L jest odległością punktów podparcia.
Wytrzymałość stopnia na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim
Stopień (stopnica) powinien przenieść obciążenie od czterokrotnego uderzenia ciałem miękkim i ciężkim w postaci worka z piaskiem o masie 50 kg, opuszczonego z wysokości 1,0 m w środek długości i szerokości stopnia. Po próbie schody nie powinny ulec uszkodzeniu i być zdatne do użytkowania.
Wytrzymałość stopnia na uderzenie ciałem twardym
Stopień (stopnica) powinien przenieść obciążenie od uderzenia ciałem twardym w postaci pręta stalowego o średnicy 25 mm i masie 4,5 kg, opuszczonego z wysokości 0,5 m. Po próbie stopień powinien być zdatny do użytkowania.
Warto tutaj jeszcze dodać, że przedstawione na początku publikacji najdłuższe wolnopodparte szklane schody poddane były testowi, polegającemu na upuszczeniu stalowego bloku o wymiarach 200x300 mm i masie 90 kg, przy czym szkło chronione było podkładką grubości 12 mm wykonaną z twardej gumy.
Wytrzymałość balustrady na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim
Balustrada poddana obciążeniu, pochodzącemu od uderzenia metodą wahadłową w jej środek ciałem miękkim i ciężkim o masie 30 kg z energią 200 J, nie powinna utracić właściwości użytkowych.
Wprowadzenie schodów do obrotu i stosowania
Na podstawie stosownego mandatu Komisji Europejskiej opracowane zostały Wytyczne do Europejskich Aprobat Technicznych ETAG nr 008 obejmujące „zestawy do wykonywania schodów prefabrykowanych”.
W dokumencie tym podkreślono, że dotyczy tylko kompletnych zestawów do wykonywania schodów prefabrykowanych tzn. zestawu składającego się co najmniej ze stopni i mocowań oraz spoczników, belek policzkowych, poręczy, barierek itp. oraz, że wyroby wytwarzane są w przemysłowej produkcji seryjnej lub przynajmniej podobnej do seryjnej (opartej na wstępnie zaprojektowanym systemie).
Schody, w tym również szklane, są mandatowym wyrobem budowlanym, podlegającym wymaganiom ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z ustawą schody mogą być wprowadzone do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli producent dokonał oceny zgodności z dokumentem odniesienia, jakim jest Europejska lub krajowa Aprobata Techniczna, wydał europejską lub krajową deklarację zgodności i oznakował wyrób oznakowaniem CE lub znakiem budowlanym B. Dla przypomnienia podaję, że Europejskie jak i krajowe Aprobaty Techniczne wydaje Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie.
Same stopnie lub balustrady schodowe są wyrobami nie objętymi mandatami i nie podlegają wymaganiom ustawy o wyrobach budowlanych. Dla tego typu wyrobów Instytut Techniki Budowlanej udziela dobrowolny dokument aplikacyjny, potwierdzający przydatność wyrobu do zamierzonego stosowania, zwany Rekomendacją Techniczną ITB. Rekomendacja stanowi specyfikację techniczną, pozwalającą na dokonanie oceny zgodności i wydawania świadectw technicznych (ewentualnie świadectw zgodności), potwierdzających zgodność wyrobów z ustalonymi wymaganiami, w celu przedstawienia ich odbiorcom wyrobów.
Dla indywidualnie zaprojektowanych schodów, nie wytwarzanych w produkcji seryjnej lub podobnej do seryjnej, zastosować można tryb wynikający z art. 10 ustawy o wyrobach budowlanych, tzw. zastosowanie jednostkowe. Do jednostkowego zastosowania w konkretnym (adresowanym) obiekcie budowlanym, mogą być dopuszczone wyroby budowlane wykonane według indywidualnej dokumentacji technicznej sporządzonej przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnionej. Z kolei producent wyrobu powinien wydać oświadczenie potwierdzające, że wyrób jest zgodny z indywidualną dokumentacją
techniczną i z przepisami.
Zbigniew Czajka
Instytut Techniki Budowlanej
Zakład Aprobat Technicznych
Literatura:
[1] Aprobaty Techniczne ITB
[2] Rekomendacje Techniczne ITB
[3] Świadectwo ITB Przydatności do jednostkowego Stosowania JS ITB-1003/2006
[4] Szklane schody w Toronto, „Świat Szkła” 7-8/2010
[5] Katalog firmy BALUMET – Systemy aluminiowe
[6] Normy PN i PN-EN
[7] ETAG nr 008 Część pierwsza: Zestawy do wykonywania prefabrykowanych schodów ogólnego przeznaczenia
[8] Przewodnik dla projektantów – Szkło budowlane. GLASPOL
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 5/2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Wymagania dotyczące zamykaczy drzwiowych według normy PN-EN 1154 podzielono na wymagania dotyczące informacji o wyrobie oraz wymagania eksploatacyjne. Zamykacz drzwiowy powinien być dostarczany z przejrzystą, szczegółową instrukcją jego montażu, regulacji i konserwacji, która powinna także obejmować wszelkie ograniczenia dotyczące kąta otwarcia. Jeżeli zamykacz jest zalecany do zastosowań innych niż typowe, w wymienionych powyżej instrukcjach powinna być jasno sprecyzowana wielkość zamykacza drzwiowego dla każdej określonej
pozycji montażu.
Wymagania
Wymagania eksploatacyjne zostały podzielone na obligatoryjne, które powinien spełniać każdy zamykacz drzwiowy oraz na fakultatywne, które powinny spełniać zamykacze z dodatkowymi funkcjami.
Wymagania obligatoryjne:
trwałość,
moment zamykający i otwierający,
skuteczność,
czas zamykania,
kąty działania,
parametry przeciążeniowe,
zależność działania od temperatury,
wyciek płynu,
uszkodzenie,
odporność na korozję.
Wymagania fakultatywne:
regulacja domknięcia,
ogranicznik tylny,
opóźnione zamykanie,
nastawna siła zamykająca,
położenie zerowe (tylko w odniesieniu do zamykaczy dwustronnego działania, tj. do drzwi wahadłowych).
W normie opisano też dodatkowe wymagania dotyczące zamykaczy drzwiowych przeznaczonych do stosowania w przeciwpożarowych/dymoszczelnych zespołach drzwiowych.
Klasyfikacja
Zamykacze drzwiowe są klasyfikowane wg sześciocyfrowego systemu kodowego.
Kategoria użytkowania (pierwsza cyfra)
Dla drzwi wewnętrznych i zewnętrznych, przeznaczonych do użytku publicznego, gdzie istnieje możliwość niewłaściwego użytkowania drzwi, przeznaczone są klasy:
klasa 3: do zamykania drzwi od kąta rozwarcia co najmniej 105°
klasa 3: do zamykania drzwi od kąta rozwarcia co najmniej 180°
Jeśli drzwi narażone są na skrajnie niewłaściwe użytkowanie lub istnieje konieczność szczególnego ograniczenia kąta otwarcia – zaleca się stosowanie zamykaczy drzwiowych mających funkcję ogranicznika tylnego lub odrębnego ogranicznika otwarcia drzwi. Drzwi takie mogą mieć wbudowany zderzak, który pomaga zapobiegać gwałtownemu, szerokiemu rozwarciu drzwi. Niektórzy określają to jako ochrona wiatrowa potrzebna w przypadku drzwi zewnętrznych.
Trwałość (druga cyfra)
Dla zamykaczy drzwiowych określa się tylko jedną klasę trwałości:
klasa 8: 500 000 cykli próbnych
Masa drzwi próbnych (trzecia cyfra)
Norma określa siedem klas masy drzwi próbnych i odnośnych wielkości zamykaczy drzwiowych – zostały one podane w tabeli.
Tabela 1
Zachowanie się w pożarze (czwarta cyfra)
Określono dwie klasy zachowania się w razie pożaru:
klasa 0: nieodpowiednie do zastosowania w drzwiach przeciwpożarowych / dymoszczelnych
klasa 1: odpowiednie do zastosowania w drzwiach przeciwpożarowych / dymoszczelnych.
Zamykacze te muszą uzyskać pozytywną ocenę w badaniach określonych w normach:
PN-EN 1634-1:2009 Badania odporności ogniowej i dymoszczelności zestawów drzwiowych i żaluzjowych, otwieranych okien i elementów okuć budowlanych. Część 1: Badania odporności ogniowej drzwi, żaluzji i otwieranych okien.
PN-EN 1634-2:2009 Badania odporności ogniowej i dymoszczelności zestawów drzwiowych i żaluzjowych, otwieranych okien i elementów okuć budowlanych. Część 2: Badanie odporności ogniowej charakteryzujące elementy okuć budowlanych.
PN-EN 1634-3:2006 Badania odporności ogniowej zestawów drzwiowych i żaluzjowych. Część 3: Sprawdzanie dymoszczelności drzwi i żaluzji.
Bezpieczeństwo (piąta cyfra)
Zamykacze drzwiowe powinny spełniać wymagania podstawowe dotyczące bezpieczeństwa użytkowania – dlatego określono tylko klasę 1.
Odporność na korozję (szósta cyfra)
Określa się pięć klas odporności na korozję zamykaczy badanych według PN-EN 1670:2008 Okucia budowlane. Odporność na korozję. Wymagania i metody badań.
klasa 0: nieokreślona odporność na korozję
klasa 1: niska odporność
klasa 2: średnia odporność
klasa 3: wysoka odporność
klasa 4: bardzo wysoka odporność
Przykład
Powyższy zapis dotyczy zamykacza drzwiowego z regulacją przebiegu zamykania drzwi:
a) od kąta rozwarcia co najmniej 105° (klasa 3),
b) o próbie trwałościowej 500 000 cykli (klasa 8),
c) masą drzwi od 100 kg (klasa 5) do 40 kg (klasa 2),
d) nieodpowiedniego do zastosowania w przeciwpożarowych lub dymoszczelnych zespołach drzwiowych (klasa 0),
e) spełniającego Wymagania Podstawowe dotyczące bezpieczeństwa użytkowania (klasa 1),
f) posiadającego nieokreśloną odporność na korozję (klasa 0).
Robert Sienkiewicz
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 5/2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Głównym zadaniem stawianym budynkom jest izolowanie osób w nich przebywających od niekorzystnych czynników zewnętrznych i stworzenie w ich wnętrzu odpowiedniego klimatu oraz komfortu użytkowania.
Zgodnie z zapisem ustawy Prawo budowlane: Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym w techniczno – budowlanych oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
bezpieczeństwa konstrukcji
bezpieczeństwa pożarowego
bezpieczeństwa użytkowania
odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska
ochrony przed hałasem i drganiami
oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród.
W/w wymagania dotyczą wszystkich elementów konstrukcyjnych budynku, np.: ścian, stropów, a w tym także stolarki otworowej.
Stosowanie okien w budownictwie kubaturowym konieczne jest do prawidłowego oświetlenia pomieszczeń światłem naturalnym. Ich łączna powierzchnia liczona w świetle ościeżnicy nie może być mniejsza niż 1/8 powierzchni podłogi (dla pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi), minimum 1/12 powierzchni podłogi (dla pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi nie dłużej niż 2 godziny dziennie).
Bardzo często powierzchnia okien i drzwi przekracza 25% powierzchni całkowitej przegród zewnętrznych budynku i w decydujący sposób wpływa na jego estetykę, atrakcyjność i walory użytkowe. Oprócz wartości estetycznych zastosowana stolarka ma za zadanie skutecznie izolować pomieszczenia budynku i osoby w nich przebywające od wpływów otoczenia zewnętrznego, zapewnić izolacyjność akustyczną, ograniczać straty ciepła z jednoczesnym zachowaniem odpowiednich parametrów klimatu (poprzez umożliwienie napływu świeżego powietrza z zewnątrz).
Jak przedstawiono wyżej, stolarka otworowa pełni szereg funkcji w każdym obiekcie. Mimo to w projektach budowlanych poświęca się jej zbyt mało uwagi. W większości projektów sprowadza się to tylko do podania: materiału, z jakiego ma być wykonana, ogólnego wyglądu zewnętrznego oraz określenia gabarytów. Jest to główną przyczyną niewłaściwego doboru odpowiedniej stolarki na etapie realizacji projektu. Brak konkretnych wytycznych daje wykonawcy możliwość zastosowania dowolnych systemów okiennych i drzwiowych. W celu obniżenia kosztów budowy wybierane są te najtańsze, o kiepskich parametrach technicznych.
Skutki błędnego jej doboru widoczne są w czasie użytkowania obiektu w postaci: nadmiernej wilgotności powietrza w jego wnętrzu, w okresie zimowym problemami z ogrzaniem, a w okresie letnim przegrzewaniem budynku. W rezultacie pogorszeniem komfortu użytkowego i jednoczesnym obniżeniem wartości obiektu.
Większość powstałych usterek, błędów wykonawczych oraz dobór niewłaściwych materiałów podyktowany jest zaniedbaniem projektanta, który nie umieścił w projekcie konkretnych informacji dotyczących wymagań technicznych dla materiałów, w tym stolarki okiennej i drzwiowej.
Przepisy budowlane jasno określają obowiązki i wymagania stawiane projektantowi: Do podstawowych obowiązków projektanta należy: opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, o której mowa w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. nr 62 poz. 627 z póz . zm.) lub w pozwoleniu, o którym mowa w art. 23 i 23a ustawy z 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. nr 153 poz. 1502 z późn. zm.), wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.
Regulują również kwestię zawartości projektu – wymienia się w nich elementy, które stanowią ważną część projektu i dla których projektant powinien podać najważniejsze właściwości i minimalne wymagania, jakie musi pełnić dany element.
Odnosząc się do konkretnego przypadku stolarki okiennej i drzwiowej część opisowa projektu powinna określać …rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe wewnętrznych i zewnętrznych przegród budowlanych…, rozwiązania zasadniczych elementów wentylacyjnych, klimatyzacyjnych…, …właściwości cieplne przegród zewnętrznych, w tym ścian pełnych oraz drzwi, wrót, a także przegród przezroczystych i innych….
Mało precyzyjne opisy stolarki w projektach świadczą o niedostatecznej wiedzy projektantów o konkretnych systemach okiennych, ich możliwościach i ograniczeniach. W przypadku dość nietypowych kształtów projektant powinien wskazać, w jakim systemie należy wykonać dany element, jakimi właściwościami powinien się charakteryzować, jakich materiałów należy użyć oraz podać niezbędne wskazówki montażowe.
Budynki, które aktualnie spełniają wymagania prawne dotyczące izolacyjności termicznej, tracą przez stolarkę prawie tyle samo energii, co przez ściany i dach, czyli około 15%. Na barki projektanta spada odpowiedzialne zadanie ograniczenia strat ciepła przegrody, (ściany, dachu) wywołanej przerwaniem jej ciągłości przez otwory na stolarkę.
Przykładowo współczynnik przenikania ciepła ściany bez otworów może wynosić: Us=0,3 W/(m²·K), a dla tej samej ściany z otworami okiennymi od 0,35 do 0,65 W/(m²·K), zależnie od rozwiązań połączeń stolarki ze ścianą przyjętych w projekcie. Ze względu na wciąż rosnące ceny nośników energii wskazane jest dobieranie przez projektanta stolarki o najlepszych parametrach energooszczędnych.
Nie powinien on jednak zapominać, że oprócz strat ważnym czynnikiem przy wyborze okien i drzwi są zyski ciepła. Oddziaływanie promieniowania słonecznego w okresie letnim często powoduje przegrzewanie budynku, co wpływa negatywnie na komfort osób w nim przebywających, jednocześnie przyczynia się do podniesienia kosztów utrzymana budynku wynikających z wykorzystywania urządzeń do obniżania temperatury pomieszczeń.
Dobierając okna i drzwi projektant powinien mieć na uwadze najbliższe otoczenie obiektu, tj.: występowanie torów kolejowych, ruchliwych ulic, itp.. W takich warunkach bardzo ważną cechą budynku staje się izolacyjność akustyczna, czyli zdolność przegród budowlanych do pochłaniania dźwięków. W przypadku okien i drzwi zdolność tłumienia dźwięków jest znacznie słabsza od ścian, co wpływa negatywnie na zdolności izolacyjne całej przegrody. Hałas, który przedostaje się do pomieszczeń przez przegrody, działa bezpośrednio na narząd słuchu. Wpływa na zdrowie i samopoczucie człowieka, pogarsza zdolność koncentracji, a po przekroczeniu poziomu 75 dB zaburza czynności fizjologiczne organizmu.
Zdolność pochłaniania szkodliwego dźwięku przez stolarkę uzależniona jest od kombinacji grubości, odległości miedzy szybami, obecności gazu i folii w przestrzeni międzyszybowej, rodzaju szkła, oraz materiału, z jakiego wykonano ramy okienne. Wprowadzona zharmonizowana norma PN-EN 14351-1:2006 Okna i drzwi.
Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne określa wymagania, jakie powinna spełniać stolarka budowlana w zakresie izolacyjności akustycznej.
Znajomość parametrów akustycznych stolarki daje projektantowi podstawę do zapewnienia odpowiedniego komfortu akustycznego użytkownikom budynku. Stolarka o odpowiedniej klasie technicznej, powinna ograniczyć przenikanie szkodliwych dźwięków do pomieszczeń, jednocześnie minimalizując wpływ szkodliwych czynników na zdrowie użytkowników budynku.
Przepuszczalność powietrza jest cechą równie ważną, co izolacyjność termiczna i akustyczna. Tak jak one decyduje o walorach użytkowych budynku. Przepuszczalność jest powiązana ściśle ze szczelnością wyrobu. Cechę tą definiuje się jako wielkość przepływu powietrza przez zamknięte okno w wyniku różnicy ciśnień po obydwu jego stronach. Wyraża się ją w m3/h i mierzy po stronie wewnętrznej.
Pod wpływem zmiany klimatu zewnętrznego i wewnętrznego właściwość ta ulega zmianie i wynika ze zmian szczelności. Zmiana szczelności w zależności od materiałów i elementów użytych do produkcji stolarki wynika z odkształceń wywołanych zmianą wilgotności powietrza i temperatury.
Wraz ze wzrostem szczelności okien przepuszczalność powietrza się zmniejsza lecz rośnie izolacyjność akustyczna i termiczna. Projektant, dokonując wyboru szczelnych i energooszczędnych okien, powinien mieć również na uwadze rodzaj wentylacji, jaka będzie znajdować się w obiekcie.
W większości przypadków jest to wentylacja naturalna (grawitacyjna) i zastosowanie bardzo szczelnej stolarki może znacznie pogorszyć mikroklimat pomieszczenia.
Zbyt mała wymiana powietrza zwiększa zawilgocenie ścian, stwarza dogodne warunki dla rozwoju grzybów i pleśni. Wpływa tym samym negatywnie na zdrowie.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i budynkach użyteczności publicznej współczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych powinien wynosić nie więcej niż 0,3 m3/(m*h*daPa2/3).
Współczynnik infiltracji powietrza „a” to ilość powietrza, jaka przenika w ciągu 1 godziny przez 1 metr szczeliny okna lub drzwi balkonowych, przy różnicy ciśnień 1 daPa/m3. Określając szczelność okien zamiennie podaje się wartość współczynnika „a” dla okna lub klasę przepuszczalności powietrza dla okna.
W przypadku wentylacji mechanicznej nawiewnej lub nawiewno-wywiewnej (np. rekuperacja) powietrze dostarczane jest przez urządzenie mechaniczne – wentylator nawiewny. W tym przypadku okna pozostają w pełni szczelne.
Każdy budynek musi spełniać szereg wymagań z zakresu bezpieczeństwa, z których najważniejsze jest bezpieczeństwo pożarowe. Polskie przepisy dzielą budynki na pięć klas odporności pożarowej, w kolejności od najwyższej do najniższej i oznaczonych literami: A, B, C, D, E. Klasa odporności uzależniona jest od przeznaczenia budynku, obciążenia ogniowego, wysokości i sposobu użytkowania.
Wszystkie elementy budynku powinny spełniać określone wymagania z zakresu odporności ogniowej, odpowiednio do klasy odporności pożarowej budynku. Jednym z takich elementów są drzwi przeciwpożarowe, stanowiące zabezpieczenie biernej ochrony pożarowej, które w razie pożaru mają za zadanie ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i dymu w budynku, umożliwić prawidłową i sprawną ewakuację ludzi.
Przepisy prawne określają stosowanie drzwi i oddzieleń przeciwpożarowych do:
zabezpieczenia otworów w ścianach pomieszczeń wydzielonych pożarowo;
zabezpieczenia otworów w ścianach zabezpieczenia przeciwpożarowego;
wydzielenia pożarowego dróg ewakuacyjnych;
zapewnienia właściwych warunków działań ratowniczych;
zabezpieczenia przeciwpożarowego tuneli i szybów kablowych.
System drzwi przeciwpożarowych, tak jak i innych elementów budynku dobranych przez projektanta, powinien spełniać wszystkie kryteria użytkowe odporności ogniowej, która nie powinna być mniejsza od wymaganej w przepisach. Od ich odpowiedniego doboru w razie pożaru może zależeć życie i zdrowie ludzi.
Podsumowując, projektant ma obowiązek wykonywać projekt zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami budowlanymi. Materiały uwzględnione przez niego w projekcie muszą posiadać parametry techniczne dostosowane do charakteru i przeznaczenia obiektu. Każde zaniedbanie na etapie projektowania ma swoje przełożenie w procesie realizacji.
Niedociągnięcia w projekcie są sprytnie wykorzystywane przez wykonawców, nastawionych na osiągnięcie jak największego zysku z tytułu realizowanego budynku – przez stosowanie tanich materiałów o miernych parametrach technicznych. W przypadku niewłaściwie dobranej stolarki użytkownicy budynku narażani są na nadmierny hałas napływający do wnętrza, przegrzewanie się pomieszczeń w okresie letnim oraz brak możliwości ich dogrzania w kresie zimowym, nadmierną wilgotność powietrza sprzyjającą rozwojowi grzybów na ścianach.
Ostatecznie, pogarszające się warunki użytkowe obiektu odbijają się na zdrowiu osób w nim przebywających. Całą odpowiedzialność za taką kolej rzeczy ponosi projektant.
Bartłomiej Zygma
Literatura:
[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. nr 75 poz. 690)
[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. 2003 r. nr 120 poz. 1133)
[3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2008 r. nr 201, poz. 1238)
[4] PN-87/B-02151/02 Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach.
[5] Z. Laskowska, Drzwi przeciwpożarowe – badania, klasyfikacja, wymagania. „Świat Szkła” 4/2008
[6] J. Żurawski, Energooszczędna stolarka budowlana. „Izolacje” 5/2008
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 5/2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Zupełnie nowa seria kamer termowizyjnych FLIR E obejmuje modele E30, E40, E50, E60. Różnią się one m.in. zastosowanym detektorem.
W kamerze FLIR E30 jest to 60-hertzowy detektor o rozdzielczości 160x120 px i czułości 100 mK (0,1°C).
Kamera E40 posiada detektor 160x120 o czułości 70 mK, E50 detektor 240x180 o czułości 50 mK, a E60 detektor 320x240 o czułości 50 mK.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Grupa BOHLE z główną siedzibą w Haan, Niemcy, oprócz przyssawek ręcznych sprzedaje na terenie Europy również wysokojakościowe podnośniki próżniowe amerykańskiego producenta Wood´s Powr-Grip.
Firma z siedzibą w Laurel, Montana, jest jednym z największych na świecie producentów urządzeń i maszyn próżniowych do podnoszenia i transportu. Urządzenia podnoszące tej firmy dostępne są w różnych grupach produktowych i wielu wariantach wyposażenia, z praktycznym osprzętem dodatkowym. Niektóre z nich zostały opisane poniżej.
Podnośnik podciśnieniowy Wood’s Powr-Grip® BOW32DA4S
Ten próżniowy podnośnik przyssawkowy jest bardzo lekki i nie zajmuje dużo miejsca. Dzięki swoim małym wymiarom może mieć zastosowania w szczególnie trudnych sytuacjach.
Jego maksymalna nośność wynosi 320 kg.
Urządzenie można obracać o 180° oraz posiada funkcję uchylania o 90°.
Zasilany akumulatorami podnośnik posiada podwójny system próżniowy, dzięki czemu może być stosowany także na budowach. Inne warianty podnośników dostępne są na zamówienie, np. w systemie modułowym.
Właściwości
- do transportu i montażu w ograniczonych warunkach przestrzennych,
- zwarta, wytrzymała konstrukcja,
- do zastosowania w warsztatach i na placach budowy,
- wysoka moc trzymania, wysokie bezpieczeństwo dzięki systemowi podwójnego obwodu podciśnieniowego,
- niezależny od sieci zasilającej.
Podnośnik podciśnieniowy Wood’s Powr-Grip® BOW32DA4
W 3 konfiguracjach ram, z możliwością obrotu o 360° oraz wychylania o 90° jest bardzo wszechstronnym podnośnikiem, stwarzającym szerokie możliwości zastosowania zarówno w warsztatach, jak i na budowach.
Jak wszystkie sprzedawane przez firmę BOHLE standardowe podnośniki Wood´s Powr-Grip® dzięki zastosowaniu dwuobwodowego systemu próżniowego zapewniają szczególnie wysoki poziom bezpieczeństwa.
Nośność wynosi 320 kg.
Właściwości
- możliwość indywidualnego dostosowania do różnych zapotrzebowań transportu i montażu,
- zwarta, wytrzymała konstrukcja,
- do zastosowania w warsztatach i na placach budowy,
- wysoka moc trzymania, wysokie bezpieczeństwo dzięki systemowi podwójnego obwodu podciśnieniowego,
- niezależny od sieci zasilającej.
Podnośnik podciśnieniowy Wood’s Powr-Grip® BOW50DA6
Do bateryjnego zasilania i dwuobwodowego systemu próżniowego urządzenie Powr-Grip dodatkowo oferuje bardzo łatwy do przystosowania zespół ssący z ramą wykonaną z cienkich profili.
Dzięki temu zachowano maksymalną wszechstronność tego urządzenia, np. poruszanie się pomiędzy budynkami, rusztowaniami albo w innych ograniczających swobodę ruchu miejscach.
Podnośnik ten oferuje możliwość obrotu o 360° a także mechaniczną funkcję wychylania o 90° do ciężkich i dużych ładunków.
Nośność wynosi 500 kg.
Podnośnik spełnia wymogi normy PN EN 13155 Dźwignice - Bezpieczeństwo - Zdejmowalne urządzenia chwytające.
Właściwości
- możliwość indywidualnego dostosowania do różnych zapotrzebowań transportu i montażu,
- bardzo wysoka ilość wariacji (8 różnych konfiguracji),
- zastosowanie w warsztatach i na placach budowy,
- wysoka moc trzymania, wysokie bezpieczeństwo dzięki systemowi podwójnego obwodu podciśnieniowego,
- niezależny od sieci zasilającej.
Dane techniczne
BOHLE
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 5/2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Rosnąca gęstość zaludnienia, intensywny rozwój przemysłu i natężenie ruchu pojazdów powodują coraz wyższy poziom hałasu.
Dobór odpowiedniego rodzaju szkła jest jednym ze sposobów na rozwiązanie tego problemu. Zastosowanie szyb dźwiękochłonnych Pilkington Optiphon™ pozwala na zmniejszenie poziomu hałasu nawet o 50 dB.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Wszystkie powierzchnie użytkowe podlegają procesowi starzenia się, który obniża ich właściwości użytkowe, wpływa negatywnie na estetykę oraz coraz bardziej utrudnia konserwację.
Powszechne jest zabezpieczanie większości materiałów, takich jak metale, a sposoby ich ochrony są ogólnie znane. Jednakże w większości przypadków jeden materiał jest zazwyczaj pozbawiony zabezpieczeń: szkło.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Obecny artykuł jest kolejnym z serii w której przedstawianie są możliwości wykorzystywania badań termowizyjnych w budownictwie.
Tu pokazane są zastosowania termowizji w wykrywaniu i lokalizacji miejsc największych strat ciepła z budynków, przy badaniach od wewnątrz, wynikających nie tylko z gorszej izolacyjności cieplnej lecz również niedostatecz ej szczelności konstrukcji.
Przedstawione będą możliwości do wskazania obszarów największych strat ciepła wynikających ze słabszej izolacyjności termicznej powstałej w wyniku zawilgocenia, czy wynikające z nieszczelności powietrznej budynku pomimo przysłonięcia powierzchni wykończeniem. Pokazane będzie, jaki wpływ na to ma jakość materiałów i technologia oraz wykonawstwo.
Wprowadzenie
Termowizja służy w budownictwie do badania różnic temperatury na powierzchniach budynku. Różnice w oporze cieplnym konstrukcji mogą w pewnych warunkach powodować różnice temperatury na jej powierzchniach. Oznacza to, że mogą być lokalizowane i badane wady ocieplenia, mostki cieplne i nieszczelności w osłonowych elementach konstrukcyjnych budynku.
Istniejące budynki nie zawsze są zgodne z projektem pod względem izolacyjności cieplnej przegród budowlanych. Przyczyny takiego stanu mogą być różne: użycie innych niż w projekcie materiałów, eksploatacyjne zużycie (pogorszenie jakości) materiałów wynikające np. z zawilgocenia lub rozszczelnienia, niestaranność robót budowlanych.
Przenikanie chłodnego (lub ciepłego) powietrza przez elementy konstrukcji również ma wpływ na różnice temperatury powierzchniowej. Mogą one wynikać z gorszej termoizolacyjności lub niedostatecznej szczelności powietrznej konstrukcji. Badania termowizyjne pozwalają zlokalizować anomalie temperaturowe, na powierzchniach wewnętrznych budynku charakterystyczne dla danego defektu czy błędu budowlanego.
Typowe przykłady gorszej izolacyjności cieplnej ścian zewnętrznych wykryte za pomocą termowizji w badaniach od wnętrza budynku Temperatury na ścianach zewnętrznych budynku wykonanego w nowoczesnej technologii podobnie jak i ocieplonego rejestrowane od wnętrza powinny wykazywać równomierne rozkłady i wartości zbliżone do temperatur panujących w poszczególnych pomieszczeniach.
Oczywiście nieco niższe temperatury mogą występować w narożnikach i przy krawędziach pomieszczeń, gdzie oddziaływanie wymiany ciepła jest słabsze, jednak spadki temperatury nie powinny być zbyt duże i nie mogą następować one skokowo. Pomiary od wnętrza budynku wykonane na wewnętrznych powierzchniach ścian zewnętrznych, na ścianach działowych, na sufitach i przy podłodze wykazują niekiedy różnice w stosunku do innych ścian, np. działowych (pokazane w części 3 artykułu, rys 1).
Rys. 1. Termogramy wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych w mieszkaniu, gdzie stwierdzono znacznie niższe temperatury na ścianach osłonowych w okolicach nadproży okiennych, co wskazuje że mają słabszą izolacyjność cieplną w stosunku do pozostałych obszarów ściany
Innym przykładem wykrywania gorszej termoizolacyjności poszczególnych fragmentów ścian są obrazy termalne nadproży okiennych (rys. 1) oraz obrazy termalne ściany przy stropach w okolicy wieńców (rys. 2), gdzie wykryto niższe temperatury. Czasami przyczyną obniżenia izolacyjności cieplnej materiałów budowlanych jest występujące zawilgocenie, które obniża ich parametry termoizolacyjne. Tak było np. na ścianach przy stropach, nad którymi umieszczono taras.
Rys. 2. Termogramy wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych w mieszkaniu, gdzie stwierdzono niższe temperatury na ścianie osłonowej przy suficie w okolicach nie zaizolowanych wieńców przy stropie, co wskazuje na znaczne straty ciepła do otoczenia w tym obszarze ściany
Nie był on do końca skutecznie zaizolowany hydroizolacją, co powodowało przenikanie wilgoci i pogorszenie izolacyjności cieplnej, a co wykryto na łączeniu stropu i ściany poprzez obserwowane niższej temperatury (rys. 3, 4).
Rys. 3. Termogramy wewnętrznej powierzchni ściany zewnętrznej w mieszkaniu, nad którym znajduje się taras. Stwierdzono niższe temperatury na ścianie osłonowej na całym łączeniu jej z sufitem. Jest to efektem zawilgocenia stropu, które przechodzi dodatkowo na ścianę boczną przy suficie powodując niszczenie materiałów i zwiększając straty ciepła do otoczenia
Rys. 4. Termogramy wewnętrznej powierzchni ściany zewnętrznej, nad której częścią znajduje się taras. Stwierdzono niższe temperatury na łączeniu jej z sufitem w części pod tarasem, co jest efektem zawilgocenia stropu. Brak tego zjawiska na łączeniu stropu ze ścianą w pozostałych obszarach tej ściany, poza tarasem
Miejsca o gorszej izolacyjności cieplnej to tzw. mostki termiczne, powodujące zwiększone odprowadzanie ciepła na zewnątrz i wychładzające pomieszczenie od wnętrza. Mogą być one powierzchniowe pokazane np. na rys. 1, 2, liniowe, tak jak na rys. 3, 4 oraz punktowe, przedstawione na rys. 5, wynikające z niewłaściwej lub uszkodzonej izolacji.
Rys. 5. Termogramy wewnętrznej powierzchni ściany zewnętrznej, w której stwierdzono niższe temperatury w niewielkich obszarach, wynikające z elementów konstrukcyjnych o gorszej izolacji oraz gdy została ona uszkodzona
Niekiedy zdarza się, że występują niewielkie mostki cieplne w elementach konstrukcyjnych, np. przeszkleń okiennych w nowoczesnym budownictwie. Jest to zrozumiałe i uzasadnione, jeśli wynika z działających tzw. nawiewników w ramach okiennych doprowadzających powietrze, gorzej jeśli dotyczy elementów konstrukcyjnych (metalowych) mocujących przeszklenia (rys. 6).
Rys. 6. Termogramy wewnętrznej powierzchni ściany zewnętrznej w obszarze ściany i przeszklenia, na którym stwierdzono niższe temperatury w niewielkich obszarach, wynikające z działających nawiewników oraz powyżej, na metalowych wspornikach, które są wychłodzone, działając jak radiatory wyprowadzające ciepło na zewnątrz budynku
Pogorszenie izolacyjności cieplnej w pojedynczych punktach może wynikać także z występujących zawilgoceń stropu lub stropodachu (przedstawiono to na rys. 7).
Rys. 7. Termogramy wewnętrznej powierzchni sufitu oraz stropodachu, na których stwierdzono niższe temperatury w pojedynczych obszarach, wynikające z istniejących zawilgoceń
Poważnym elementem ścian zewnętrznych budynku o gorszej termoizolacyjności mogą być, oprócz okien, drzwi wejściowe. Charakterystyczne przykłady tego pokazano na rys. 8, przy czym dotyczy to zarówno drzwi drewnianych, jak i przeszklonych z ramami metalowymi.
Rys. 8. Termogramy wewnętrznej powierzchni drzwi wejściowych szklanych i drewnianych o różnych konstrukcjach:
a) drewniane drzwi wejściowe o słabych parametrach izolacji cieplnej,
b) drewniane drzwi wejściowe o lepszych parametrach termoizolacyjnych, jednak nie do końca szczelnych zwłaszcza przy podłodze,
c) drzwi wejściowe szklane z ramami aluminiowymi; widoczna dobra izolacyjność cieplna przeszklenia a zdecydowanie gorsza w obszarze metalowych ram i futryn drzwiowych.
Charakterystyczne przykłady słabej szczelności powietrznej ścian zewnętrznych za pomocą termowizji w badaniach ścian od wnętrza budynku
Przyczyną znacznych strat ciepła w budownictwie z wnętrza pomieszczeń – oprócz słabej termoizolacyjności wynikającej z gorszej jakości materiałów, braku starannej izolacji, czy występujących zawilgoceń – jest niedostateczna szczelność konstrukcji. Występuje to często na ścianach zewnętrznych w okolicy otworów okiennych, dotyczy okien u góry ram okiennych u dołu przy parapetach, okien połaciowych w stropodachach oraz okien balkonowych przy podłodze (rys. 9).
Rys. 9. Termogramy wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych w obszarze okien, na których stwierdzono niższe temperatury w obszarach bezpośrednio przy ramach okiennych, wynikające z niedostatecznej szczelności i powodujące niekontrolowany napływ zimnego powietrza z zewnątrz, zwiększając straty ciepła z budynku
Obszarami o słabszej szczelności powietrznej budynku z reguły są otwory drzwiowe, zdarza się, że niezbyt dobrze dopasowane są skrzydła do futryny drzwiowej lub następuje tzw. wypaczenie się drzwi (rys. 10).
Rys. 10. Termogramy wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych w obszarze drzwi, na których stwierdzono niższe temperatury w obszarach bezpośrednio przy futrynach drzwiowych, wynikające z niedostatecznej szczelności i powodujące niekontrolowany napływ zimnego powietrza z zewnątrz, zwiększając straty ciepła z budynku
Nie zawsze jednak niedostateczna szczelność obudowy zewnętrznej budynku występuje tylko w sąsiedztwie otworów okiennych czy drzwiowych, zdarza się że występuje to zjawisko w innych obszarach ściany. Bardzo dobrym i „ciepłym” materiałem stosowanym w budownictwie jest drewno, gdyż posiada ono przy odpowiedniej grubości wystarczające parametry izolacyjności cieplnej, widać to na przedstawionych termogramach rys. 11.
Rys. 11. Termogramy wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych drewnianego domu, gdzie nie stwierdzono większych obszarów o niższych temperaturach na ścianach osłonowych, co wskazuje na doskonałą termoizolacyjność i szczelność konstrukcji domu
Jednak przy zastosowaniu drewna niedostatecznie wysuszonego, niedokładnie spasowanego, czy niezbyt starannie uszczelnionego (tzw. mszenie), mogą następować przedmuchy powietrza. Mogą być one niewielkie lub bardzo poważne, powodując znaczne straty ciepła do otoczenia np. na łączeniu ściany ze stropem (rys. 12).
Rys. 12. Termogramy wewnętrznej powierzchni ściany zewnętrznej drewnianego domu letniskowego, gdzie stwierdzono duże obszary o znacznie niższych temperaturach na łączeniu ścian osłonowych ze stropem, co wskazuje na brak szczelności w tych miejscach
Podobnie zdarzają się nieszczelności na łączeniu ścian osłonowych murowanych ze stropodachem czy konstrukcją dachu. Czasem jest to widoczne bezpośrednio (rys. 13) lecz niekiedy jest to przykryte wykończeniem ścian od wewnątrz np. boazerią, jednak może to być również wykryte pomimo przysłonięcia co widać na rys. 14.
Rys. 13. Termogramy wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych domu murowanego, gdzie stwierdzono obszary o niższych temperaturach na łączeniu ściany osłonowej ze stropodachem. Wskazuje to na brak szczelności w tym obszarze budynku
Rys. 14. Termogramy wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych domów murowanych, przysłoniętych boazerią, gdzie stwierdzono także obszary o niższych temperaturach, co wskazuje na brak szczelności w tych obszarach budynku pod wykończeniem
Podsumowanie
Problem prawidłowej izolacji termicznej budynków staje się niezmiernie istotny w związku ze wzrastającymi cenami mediów energetycznych. Właściwie prowadzone badania termowizyjne pozwalają uzyskać szybką informację o izolacji termicznej i nieszczelności powietrznej oraz o zawilgoceniu budynku. Zjawiska te często się przenikają, są ze sobą powiązane. Niekiedy gorsza termoizolacyjność jest wynikiem zastosowania niewłaściwych materiałów, błędów projektowych, czy wykonania niezgodnego z dokumentacją, a czasem jest to wynikiem niestaranności samego wykonania robót budowlanych.
Dotyczy to zarówno wykonania ścian osłonowych, jak i montażu stolarki okiennej, czy ogólnie powierzchni przeszklonych. Zastosowanie termowizyjnej metody oceny stanu izolacji cieplnej oraz lokalizacja nieprawidłowości jej ułożenia i szczelności powietrznej oraz podjęte w oparciu o otrzymane wyniki właściwe działania mogą doprowadzić do dużych oszczędności energii.
W ostatnich latach znacznie wzrosło zapotrzebowanie na konstrukcje energooszczędne. Rozwój sytuacji energetycznej na świecie oraz zapotrzebowanie na komfortowe warunki mieszkaniowe spowodowały konieczność przykładania większej wagi zarówno do skuteczności i szczelności ociepleń budynków, jak i sprawności systemów ogrzewania i wentylacji.
Wady ocieplenia i szczelności w miejscach najbardziej newralgicznych mogą powodować znaczne straty energii. Nie tylko stwarzają one ryzyko wzrostu kosztów ogrzewania i utrzymania, lecz także wpływają na pogorszenie komfortu klimatycznego wewnątrz budynku.
W wielu przypadkach dane projekty pod względem cieplnym różnią się od wymagań stawianych przez obecnie obowiązujące przepisy. Niekiedy nowe projekty odbiegają od realnie istniejących budynków. Rośnie też świadomość wśród użytkowników i właścicieli domów i lokali, że poprawa parametrów termoizolacyjnych budynków się opłaca. Chcąc dokonać tej poprawy pomocne bardzo są badania termowizyjne i właściwa interpretacja ich wyników.
mgr inż. Józef Osiadły
DIAGNOTERM, Kraków
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 5/2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Urządzając dom lub mieszkanie często spotykamy się z problemem odpowiedniej aranżacji przestrzeni o niedużych rozmiarach. Warto skorzystać w takich przypadkach z rozwiązań, które ułatwią jej zagospodarowanie. Jednym z nich są drzwi umieszczane na systemach przesuwnych SAJNO 5s, proponowane przez firmę CAL.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
TK-77, nowość w ofercie firmy SPECTUS, to nowoczesny system siedmiokomorowych profili okiennych i drzwiowych o podwyższonej izolacyjności cieplnej. Okna z profili SPECTUS wyróżniają się na rynku stolarki PVC znakomitym współczynnikiem oporu wiatru i wody. Doskonale chronią przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi gwarantując komfort mieszkańcom.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
W zakresie projektowania konstrukcji ze szkła budowlanego istnieje kilka metod [1], [2], [10] (metoda naprężeń dopuszczalnych, DELR, Siberta, Shena, GFPM, ASTM E1300, CAN/CGS 12.20) Wśród nich znajduje się projekt normy europejskiej prEN13474. Jest to jedyny europejski dokument, który formalizuje zagadnienia dotyczące metod obliczeń i kryteriów oceny tafli ze szkła. Norma prEN 13474-1 [5] dotyczy podstawowych zasad projektowania, norma prEN 13474-2 [6] projektowania tafli szkła pod obciążeniem równomiernie rozłożonym.
Niestety normy te nie wyszły z fazy projektu, co znacząco utrudnia ich wdrożenie do praktyki inżynierskiej. Sposób projektowania zestawiony w prEN13474 przyjmowany jest w ograniczonym zakresie w postanowieniach krajowych np. w niemieckim wytycznych [11].
Zasady projektowania ujęte w tych normach – pomimo braku formalnych podstaw – są wykorzystywane w praktyce inżynierskiej i często stanowią podstawę do obliczeń tafli szklanych, w tym również szyb zespolonych.
Obliczanie ugięcia i nośności szyb zespolonych polega na wyznaczeniu obciążeń przypadających na poszczególne tafle szkła szyby zespolonej a następnie obliczeniu ugięć oraz naprężeń przy zginaniu oddzielnie dla tych tafli szkła. Kryterium oceny ugięć i naprężeń determinuje przeznaczenie oszklenia i rodzaj zastosowanego szkła.
Obciążenia wyznacza się zgodnie z zasadami zestawionymi w PN-EN 1990:2004 [7]. W obliczeniach obowiązuje metoda stanów granicznych, w której do wyznaczania ugięć stosuje się obciążenia charakterystyczne ustalone na podstawie odpowiedniej normy przedmiotowej a do obliczeń nośności stosuje się obciążenia obliczeniowe (charakterystyczne przemnożone przez częściowy współczynnik bezpieczeństwa). W przypadku szyb zespolonych stosowanych do szklenia okien lub ścian osłonowych podstawowym obciążeniem jest obciążenie wiatrem.
Projekty normy prEN 13474-1 [5] i prEN 13474-2 [6] odnoszą się do obciążeń ustalanych na podstawie eurokodów, w również do normy PN-EN 1991-1-4 [8]. W związku z tym, w przypadku projektowania okiennych i ściennych szyb zespolonych według norm [5] i [6], do ustalania obciążeń powinna być stosowana norma [8]. Zalecenia normy prEN 13474-2 [6] dotyczące kombinacji obciążeń zestawiono w tablicy 1
Tablica 1 Kombinacje obciążeń [6]
Metoda obliczeń przedstawiona w prEN 13474-2 [6], oparta jest na nieliniowej metodzie analiz dla płyt cienkich. Wzory do wyznaczania nagięć (7) i naprężeń (9) zawierają odpowiednie stablicowane współczynniki (k2, k4), które w funkcji obciążenia znormalizowanego (8) i wymiarów oszklenia określają zakres nieliniowości. Ścisłe rozwiązania analityczne modeli nieliniowych jest dosyć skomplikowane, a przy złożonych warunkach podparcia używa się przybliżonych metod rozwiązania (np. metody Ritza lub Galernika [3]) lub metod numerycznych metody elementów skończonych (MES).
Nieliniowe metody analiz wymagają przeprowadzenia co najmniej kilku iteracji zanim zostanie osiągnięta rozwiązanie zadania. W metodzie obliczeń przedstawionej w prEN 13474-2 [6] iteracje wykonuje się na etapie ustalania rozdziału obciążeń na poszczególne tafle szkła szyby zespolonej, a następnie podczas wyznaczaniu ugięcia i naprężeń przy zginaniu.
W przypadku jednego obciążenie zmiennego (obciążenie wiatrem) działającego na zewnętrzną taflę szkła, obciążenia przypadające na poszczególne tafle szkła szyby zespolonej powinny być ustalane na podstawie zależności:
- dla zewnętrznej tafli szkła (od strony obciążenia):
- na wewnętrzną taflę szkła:
Gdzie:
δ1, δ2, - współczynniki sztywności tafli szkła szyby zespolonej, wg zależności (3) i (4)
Gk – obciążenie stałe,
Qk – obciążenie zmienne,
Φ – współczynnik sprzężenia.
Współczynnik sztywności dla tafli zewnętrznej (od strony obciążenia wiatrem)
Współczynnik sztywności dla tafli wewnętrznej
Gdzie:
h1 – grubość zewnętrznej (od strony obciążenia) tafli szkła szyby zespolonej,
h2 – grubość wewnętrznej tafli szkła szyby zespolonej
W zależności (1) i (2) występuje współczynnik wprzężenia φ (5), który stanowi pierwszy stopień iteracji i jest on zastosowany przy rozdziale obciążenia.
W tym miejscu należy założyć wielkość deformacji szyby zespolonej. Z reguły na tym etapie obliczeń jest on nieznany, stąd zakłada się, że początkowo deformacja jest nieznaczna , tj. nie przekracza grubości tafli szkła.
Gdzie:
a – szeroko długość krótszego boku szyby zespolonej,
a – charakterystyczne długość krótszego boku szyby zespolonej krawędzi wg (6)
Tablica 2. Współczynnik k5 [6] (fragment tablicy)
To jest pierwszy krok iteracji, więc nie można tu założyć modelu nieliniowego (nieznanego na tym etapie), bo może to prowadzić do rozbieżności iteracji czyli braku prawidłowo rozwiązania. Konsekwencją tego założenia jest przyjęcie liniowego modelu obliczeń. Norma prEN 13474-2[6] zakłada, że obliczenia liniowe można wykonywać dla ugięć nie przekraczających połowy grubości płyty (inne źródła [5] podają całkowitą grubość płyty). W takim przypadku współczynnik k5 we wzorze (6) należy przyjmować z tablicy 2 jak dla obciążenia znormalizowanego
Gdzie:
s – szerokość ramki szyby zespolonej,
k5 – współczynnik wg tablicy 2,
h1, h2 – jak we wzorze (3) i (4),
Po ustaleniu wartości obciążeń przypadających na poszczególne tafle szkła szyby zespolonej Fd (wg zależności (1) i (2)), należy przystąpić do obliczeń ugięć i naprężeń przy zginaniu osobno dla każdej tafli.
Dla szyby prostokątnej ze szkła litego podpartej na obwodzie , wartość maksymalnego ugięcia należy wyznaczać wg zależności
Gdzie:
Fkd,i – obciążenie charakterystyczne przypadające na poszczególną taflę szkła,
a – krótsza krawędź szyby,
E = 70 000 MPa moduł sprężystości podłużnej szkła,
k4 - współczynnik wg tablicy 3
hi, – i =1, 2 jak we wzorze, (3) i (4),
Tablica 3. Współczynnik k4 [6] (fragment tablicy)
Tablica 4. Współczynnik k2 [6] (fragment tablicy)
Współczynnik k5 należy przyjmować na podstawie wymiarów szyby w zależności od stosunku boków (a/b) oraz obciążenia znormalizowanego wg (8)
Gdzie:
Fd,i – obciążenie charakterystyczne (wg tabl. 1, zależności (1) i (2)),
E, a, hi – jak we wzorze (7)
W tym miejscu obliczeń (w przypadku ugięć) wykonuje się drugi stopień iteracji, tym razem oparty na analizie nieliniowej, której charakter odzwierciedla wartość obciążenia znormalizowanego p* od 5 do 500 (wartości pośrednie mogą być interpolowane).
Wartość obciążenia przypadającego na poszczególne tafle szkła litego szyby zespolonej występująca we wzorze (7), dotyczy obciążenia charakterystycznego w stanie granicznym użytkowalności.
Podobnie postępuje się w przypadku wyznaczania naprężeń efektywnych przy zginaniu:
Gdzie:
Fd,i – obciążenie obliczeniowe przypadające na poszczególną taflę szkła,
a – krótsza krawędź szyby,
E = 70 000 MPa moduł sprężystości podłużnej szkła,
k2 – współczynnik wg tablicy 4
Wartość obciążenia przypadającego na poszczególne tafle szkła szyby zespolonej występująca we wzorze (9) , dotyczy obciążenia obliczeniowego w stanie granicznym nośności.
Naprężenie efektywne wyznaczone wg wzoru (9) odniesione jest do środka rozpiętości tafli szkła.
Po wyznaczeniu ugięcia i naprężeń efektywnych przy zginaniu (wg (7) i (9)) należy sprawdzić warunki stanu granicznego nośności i użytkowalności na podstawie odpowiednich kryteriów oceny.
Dla użytkowalności powinien być spełniony warunek:
wmax ≤ wd (10)
Gdzie:
wmax – maksymalne ugięcie wg (7),
wd – ugięcie dopuszczalne.
Kryterium oceny ugięcia dla przeszkleń pionowych dla szyb zespolonych wynosi: wd≤a/200 wg [9] lub wd≤a/300 [10]. Kryterium ugięcia może być ustalane indywidualnie
Dla nośności powinien być sprawdzony warunek:
ef g ,d σ ≤ f (11)
Gdzie:
σef – naprężenie efektywne wg (9),
fg,d – naprężenie dopuszczalne przy zginaniu (wg (12) lub (13))
Naprężenie dopuszczalne szkła hartowanego i półhartowanego przy zginaniu [1], [5] należy wyznaczać wg zależności:
Nośność obliczeniową szkła Float przy zginaniu należy wyznaczyć wg zależności:
Gdzie:
- ƒb,k – charakterystyczna wytrzymałość szkła (5% kwantyl), dla szkła float,
- ƒb,k = ƒg,k, dla szkła wzmocnionego termicznie
ƒb,k = 70 MPa oraz dla szkła hartowanego
ƒb,k = 120 MPa,
- ƒg,k – charakterystyczna wytrzymałość szkła float (5% kwantyl)
- ƒg,k = 45 MPa,
- γV – częściowy współczynnik bezpieczeństwa dla naprężeń ƒg,k, γV = 2,3;
- γM – częściowy współczynnik bezpieczeństwa dla naprężeń powstałych w wyniku hartowania, γM = 1,8,
- γn – częściowy współczynnik bezpieczeństwa wg ustaleń krajowych γn = 1,0,
- kA – współczynnik efektu skali kA = A0,04 dla powierzchni bazowej
- Atest = 1,0 m2;
- A – powierzchnia elementu
- kmod – współczynnik czasu trwania obciążenia i warunków środowiskowych określonych dla najbardziej znaczącego obciążenia w kombinacji dla obciążenia wiatrem kmod = 0,72.
Alternatywnie można przyjąć wytrzymałości obliczeniowe szkła przy zginaniu wg tablicy 5.
Szyba zespolona zaprojektowana jest poprawnie gdy spełnione są warunki ugięcia (10) i nośności (11) jednocześnie dla dwóch tafli szkła.
Przedstawiony wyżej sposób obliczania dotyczy tylko szyb prostokątnych podpartych na obwodzie obciążanych wiatrem. Normy prEN 13474-1 [5] i prEN 13474-1 [5] obejmują szereg innych przypadków np. dotyczących obciążenia izhorycznego, różnych kształtów fafli szkła oraz różnych sposobów ich podparcia.
Metody obliczeń w zakresie ugięć i naprężeń przy zginaniu przedstawione w normie prEN 13474-2 [6], mogą być zastąpione obliczeniami numerycznymi.
Poniżej przedstawiono przykład, w którym porównano wyniki obliczeń wg prEN 13474-2 [6] z wynikami obliczeń numerycznych MES.
Tablica 5 Wytrzymałość szkła przy zginaniu [10], [11]
Przykład:
Szyba pojedyncza grubości h=12 mm, wymiar 2x2m. Obciążenie wiatrem 2,0kPa=0,002MPa, E=70000MPa.
Stosunek boków a/b=1,0
a) ugięcie maksymalne
Obciążenie znormalizowane (wg (8)):
22
Rys. 1. Wyniki obliczeń MES. Maksymalne ugięcie
Z tablicy 3 dla a/b=1 oraz p*=22 przyjmuje się (na podstawie interpolacji) współczynnik k4=0,040
Ugięcie (wg (7)):Obciążenie znormalizowane (wg (8)):
Wynik obliczeń numerycznych metodą nieliniową w postaci map ugięcia przedstawia rys. 1. Maksymalne ugięcie z obliczeń MES wynosi 10,7mm
W przypadku zastosowania analizy liniowej, maksymalne ugięcie wynosi 12,2mm
b) Naprężenie przy zginaniu
Współczynnik z tablicy 4 wynosi k2=0,232 (obciążenie znormalizowane jak w pa)). Naprężenie efektywne wg (9) wynosi
MPa
Rys. 2. Wyniki obliczeń MES. Maksymalne naprężenie
Wynik obliczeń numerycznych metodą nieliniową w postaci map ugięcia przedstawia rys. 2.
W przypadku zastosowania analizy liniowej, maksymalne naprężenie wynosi 15,3 MPa
Maksymalne naprężenie przy zginaniu z obliczeń nieliniowych MES wynosi 14,4 MPa. Wyniki obliczeń są bardzo zbliżone, tj. ugięcia są identyczne, naprężenia nie różnią się więcej niż o 10%.
Rozbieżność naprężeń obliczonych numerycznie MES i wg prEN 13474-2 [6] wynika z uproszczeń przyjętych w normie. Nieliniowe obliczenia wg normy prEN 13474-2 [6] i MES mogą być stosowane zamiennie, jednak należy tu pamiętać o interpretacji wyników obliczeń naprężeń wg normy, gdyż dotyczą one środka rozpiętości szyby i nie powinny być odnoszone do maksymalnych występujących w modelu (np. w narożach).
Istotnym elementem w projektowaniu szyb zespolonych jest uwzględnienie nieliniowych analiz zwłaszcza w przypadku szyb o dużych wymiarach. Przykład wpływu sposobu analizy na wynik obliczeń przedstawia wykres. 1
Wykres 1 przedstawia wyniki badań ugięć i obliczeń szyby zespolonej 10/12/44.2 o wymiarach 2,9x3,3m pod obciążeniem wiatrem. Badania przeprowadzono w laboratorium zakładowym w Holandii pod nadzorem ITB. Na wykresie widoczne są wyniki obliczeń w zakresie liniowym (linie proste), wyniki badań (linie zakrzywione ciągłe) i obliczeń nieliniowych (linie zakrzywione przerywane). Przebieg wyników badań i obliczeń nieliniowych jest zgodny.
Przy 1000Pa jest prawie dwukrotna różnica między wynikami obliczeń liniowych a wynikami obliczeń nieliniowych i badaniami. Oznacz to, że gdyby projektować szybę zespoloną na podstawie obliczeń liniowych, tafle szkła powinny mieć dwukrotnie większą grubość aby uzyskać ugięcie zbliżone do wyników badań. Znacznie zwiększa to ciężar szyby zespolonej zwiększa koszty i zużycia materiału.
Wykres 1. Wyniki badań i obliczeń szyby zespolonej o wymiarach 2,9x3,3 m
dr inż. Artur Piekarczuk
Instytut Techniki Budowlanej
Literatura:
[1] M. Haldimann, A. Luible, M. Overend. Structural Use of Glass. Iabse-Aipc-IVBH, ET Zurich 2008
[2] E. B. Shand. Glass Engineering Handbook. McGraww-Hill Book Company, INC New York 1958
[3] M. Bijak – Żachowski. Mechanika materiałów i konstrukcji. Tom 2. Warszawa 2006. Oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
[4] Structural Behaviour of Glass Structures In Facades. Helsinki University of Technology Laboratory of Steel
Structures. Publications 27, Espoo 2003” [5] prEN 13474-1 (1999) Glass in building – Design of glass panes – Part 1: General basis of design. Draft, January 1999,
[6] prEN 13474-2:2000 Glass In building – Design of glass panes – Part 2 design for uniformalu distributed load.
[7] PN-EN 1990:2004. Eurokod. Podstawy projektowania konstrukcji
[8] PN-EN 1991-1-4 Oddziaływania na konstrukcje. Część 1-4: Oddziaływani ogólne. Odziaływania wiatru
[9] R. Ofner, Leichtbau und Glasbau, Institut für Stahlbau und Flächentragwerke Technische Universität Graz S-5-01/2007
[10] STRUCTURAL BEHAVIOUR OF GLASS STRUCTURES IN FACADES. Helsinki University of Technology Laboratory of Steel Structures Publications 27Teknillisen korkeakoulun teräsrakennetekniikan laboratorion julkaisuja 27Espoo 2003
[11] TECHNISCHE REGELN FÜR DIE VERWENDUNG VON LINIENFÖRMIG GELAGERTEN VERGLASUNGEN - Fassung September 1998 - (Mitteilungen DIBt 6/1998)
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 5/2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Kondensacja pary wodnej na powierzchniach przegród przeszklonych jest bardzo negatywnie postrzegana przez użytkowników budynków ponieważ pogarsza ich wygląd, ogranicza przezroczystość w częściach przeziernych oraz ułatwia powstawanie zanieczyszczeń.
Ocena podatności przegród budynku na występowanie tego zjawiska i zapewnienie odpowiedniej ochrony staje się przez to istotnym zagadnieniem w czasie projektowania, wznoszenia i eksploatacji budynków.
Wprowadzenie
Kryterium występowania kondensacji pary wodnej na powierzchniach materiałów niewrażliwych na wilgoć (z których wykonuje się przegrody przezroczyste) ma bardzo prostą postać. Niestety jego spełnienie uzależnione jest od wielu parametrów określających:
izolacyjność i bezwładność cieplną przegrody,
warunki złożonej wymiany ciepła przez konwekcję i promieniowanie na jej powierzchniach w środowisku zewnętrznym i wewnątrz budynku.
Duża naturalna zmienność niektórych z oddziałujących czynników powodują, że zapewnienie ochrony przed rozpatrywanym zjawiskiem nie jest zadaniem łatwym, a całkowite wyeliminowanie możliwości jej wystąpienia na przegrodach przezroczystych, w wielu warunkach praktycznie może okazać się niemożliwe.
M.in. w związku z tym polskie przepisy budowlane stosują wymaganie zabezpieczenia przed kondensacją pary wodnej wewnętrznych powierzchni przegród przezroczystych jedynie w odniesieniu do pomieszczeń wyposażonych w klimatyzację, która może utrzymywać stałą wilgotność względną powietrza.
W warunkach bez regulacji wilgotności w pomieszczeniach często stwierdza się kondensację na wewnętrznej powierzchni oszkleń, na ich całej powierzchni lub przy ramach. Stwierdza się również przypadki kondensacji pojawiającej się na zewnętrznej powierzchni oszkleń.
Natura i przyczyny powierzchniowej kondensacji pary wodnej
Przegrody przezroczyste charakteryzują się małą bezwładnością cieplną i relatywnie szybko reagują na zmiany temperatury wewnętrznego lub zewnętrznego środowiska. Ich powierzchnie są zabezpieczone przed kondensacją pary wodnej jeżeli ich temperatura jest wyższa od punktu rosy, czyli wartości, w której powietrze zawierające określoną ilość pary wodnej osiąga stan nasycenia (wilgotność względną równą 100%).
θ s,min >θ dp (1)
Temperaturę punktu rosy
θqdp powietrza o temperaturze
θqi wilgotności względnej można określić np. wg następujących wzorów:
w których:
Współczesne typowe rozwiązania techniczne przegród przezroczystych umożliwiają utrzymanie w centralnym obszarze oszkleń, poza zasięgiem oddziaływania mostków cieplnych przy ramach lub połączeniach konstrukcyjnych, wymaganej z uwagi na ochronę przed kondensacją, temperatury wewnętrznej powierzchni w tzw. warunkach obliczeniowych (np. temperatura powietrza w pomieszczeniu 20°C, wilgotność względna od 45% do 55% lub 60% w zależności od rodzaju pomieszczenia).
Na powierzchni wewnętrznej oszklenia przy ramie, w największym stopniu przy zastosowaniu międzyszybowej ramki aluminiowej, istnieje zwiększone ryzyko okresowego pojawiania się kondensacji pary wodnej. Bardziej narażona jest dolna część szyby zespolonej, gdzie wewnątrz przestrzeni między szybami, w wyniku naturalnej konwekcji, występuje napływ na szybę wewnętrzną powietrza ochłodzonego na szybie zewnętrznej.
W warunkach eksploatacyjnych występowanie powierzchniowej kondensacji pary wodnej na wewnętrznej powierzchni przegród przezroczystych jest na ogół, w decydujący sposób, uzależnione od zachowań użytkowników. W mieszkaniach, z powodu różnych indywidualnych nawyków eksploatacji stwierdza się występowanie skrajnie różnych warunków cieplno-wilgotnościowych (odpowiadających wszystkim normowym klasom wilgotności pomieszczeń wg PN-EN ISO 13788) i mogących znacznie odbiegać od ww. warunków obliczeniowych. Z powodu niedostosowania intensywności wentylacji do emisji wilgoci w pomieszczeniu chwilowe wartości ciśnienia cząstkowego pary wodnej mogą osiągać poziom odpowiadający najwyższej klasie wilgotności, wówczas możliwa jest kondensacja pary wodnej na całej wewnętrznej powierzchni oszklenia.
Zagadnienie podatności na kondensację wewnętrznych powierzchni przegród przeszklonych zostało szczegółowo omówione w artykule zamieszczonym w „Świecie Szkła” 12/2006 r. i 1/2007 r.
Ewentualne okresowe występowanie kondensacji na zewnętrznej powierzchni przegród z oszkleniami (np. na szybach w pasie nieprzeziernym ścian osłonowych metalowo-szklanych) może mieć naturalne przyczyny. M.in. jest związane ze złożoną wymianą ciepła przez konwekcję z powietrzem i przez promieniowanie z otoczeniem (nieboskłon, powierzchnia gruntu, powierzchnie budynków i innych obiektów).
O ile otoczenie „widziane” przez wewnętrzną powierzchnię przegrody w pomieszczeniu ma na ogół temperaturę bardzo zbliżoną do temperatury powietrza to temperatura promieniowania otoczenia w środowisku zewnętrznym może być okresowo istotnie niższa od temperatury powietrza. W środowisku zewnętrznym często występują wysokie, bliskie stanu nasycenia, wartości wilgotności względnej powietrza.
Zachowanie się przegród przezroczystych w rzeczywistych warunkach
Rozkład temperatury w obudowie budynku jest trójwymiarowy i zmienia się w czasie. W przegrodach przezroczystych ma charakter jednowymiarowy jedynie w centralnych obszarach oszkleń, poza zasięgiem oddziaływania mostków cieplnych tworzących się przy połączeniach konstrukcyjnych, mocowaniach mechanicznych i ramach.
Na powierzchniach przegród występuje złożona wymiana ciepła, przy czym w opisie tego zjawiska korzysta się z założenia, że gęstość strumienia ciepła na powierzchni jest równa sumie gęstości strumieni ciepła:
przez promieniowanie,
przez konwekcję,
przez przewodzenie w przegrodzie,
od promieniowania słonecznego.
Z uwagi na zjawisko powierzchniowej kondensacji pary wodnej, oprócz izolacyjnośc i cieplnej przegrody, istotne znaczenie mają pierwsze dwa z wyżej wymienionych. Strumień ciepła w wyniku konwekcji zależy w sposób nieliniowy od różnicy temperatury powierzchni i powietrza. Przy założeniu małych wartości tej różnicy można przyjąć uproszczony opis w postaci zlinearyzowanej:
w którym:
hc – lokalna wartość współczynnika konwekcyjnego przejmowania ciepła, w W/(m2×K),
θc – temperatura powietrza, °C,
θs – temperatura powierzchni przegrody, °C,
Składową strumienia ciepła wymienianego przez promieniowanie na powierzchni przegrody można określić wg wzoru:
w którym:
Jj – suma strumieni emisji promieniowania i odbicia promieniowania dochodzącego
do powierzchni wymieniających ciepło z powierzchnią przegrody,
Js – suma strumieni emisji promieniowania i odbicia promieniowania od powierzchni
przegrody, określony wg wzoru podanego poniżej:
w którym:
εs – emisyjność powierzchni przegrody,
σ – stała promieniowania równa 5,67×10-8 W/(m2×K4),
Ts – temperatura bezwzględna powierzchni przegrody, K.
Fs-j – kątowy współczynnik promieniowania między powierzchnią przegrody i powierzchnią „j” w jej sąsiedztwie.
W większości pomieszczeń temperatura powierzchni wymieniających ciepło przez promieniowanie z wewnętrzną powierzchnią obudowy jest zwykle zbliżona do temperatury powietrza co m.in. umożliwia uproszczenie opisu wymiany ciepła przez promieniowanie zlinearyzowanej postaci, analogicznej jak w odniesieniu do konwekcji wg wzoru (6):
hr – współczynnik przejmowania ciepła w wyniku promieniowania, W/(m2×K),
θr – średnia temperatura promieniowania sąsiedztwa przegrody
Rozkład temperatury promieniowania w środowisku zewnętrznym jest zróżnicowany i może zmieniać się w czasie. Wykonanie obliczeń temperatury zewnętrznej powierzchni przegrody jest praktycznie możliwe wyłącznie metodą numerycznej symulacji komputerowej. Na wykresie (rys. 1) podano przykładowe wyniki obliczeń temperatury zewnętrznej powierzchni hipotetycznej przegrody o dużym oporze cieplnym i małej bezwładności cieplnej, przy założonych periodycznie zmiennych wartościach temperatury powietrza i niższej od niej temperatury promieniowania w środowisku zewnętrznym.
Rys. 1
Wartość temperatury powierzchni zależy od:
izolacyjności cieplnej przegrody przezroczystej,
temperatury powietrza w sąsiedztwie powierzchni przegrody ,
średniej temperatury promieniowania ,
wartości konwekcyjnego współczynnika przejmowania ciepła hc,
wartości umownego radiacyjnego współczynnika przejmowania ciepła hr,
Wartość współczynnika hc wynika z intensywności przepływu powietrza przy powierzchni przegrody (konwekcja naturalna, konwekcja wymuszona - działanie wiatru, w pomieszczeniach działanie wentylacji, ewentualnego celowego nawiewu powietrza na szyby).
Wartość umownego współczynnika hr zależy od wartości współczynnika εs emisyjności powierzchni przegrody (niskimi wartościami charakteryzują się np. powłoki niskoemisyjne na szkle, powierzchnia naturalnie utlenionego aluminium).
W celu określenia wpływu wybranych parametrów na temperaturę zewnętrznej powierzchni wybranej hipotetycznej przegrody wykonano obliczenia wg opisanych powyżej wzorów (przy przyjęciu stanu ustalonego wymiany ciepła).
Na podanym na rys. 2 wykresie przedstawiono przykładową zależność wartości temperatury zewnętrznej powierzchni przegrody od wartości różnicy między temperaturą powietrza zewnętrznego (przyjęto 10°C) a niższą od niej średnią temperaturą promieniowania.
Temperatura zewnętrznej powierzchni przegrody o małym oporze cieplnym, dzięki dużym stratom ciepła przez przenikanie z wnętrza budynku, pozostaje w przyjętym zakresie temperatury promieniowania wyższa od temperatury powietrza i w ten sposób jest zabezpieczona przed kondensacją pary wodnej.
Temperatura zewnętrznej powierzchni przegrody o dużym oporze cieplnym spada poniżej temperatury powietrza wraz z obniżaniem się temperatury promieniowania. Przy odpowiednio wysokich wartościach wilgotności względnej (temperatura odpowiadająca punktowi rosy zbliżona do temperatury powietrza) może wystąpić powierzchniowa kondensacja pary wodnej.
Rys. 2
Na wykresie podanym na rys. 3 przedstawiono przykładową zależność wartości temperatury zewnętrznej powierzchni przegrody o dużym oporze cieplnym (bardziej podatnej na kondensację na zewnętrznej powierzchni) od wartości konwekcyjnego współczynnika przejmowania ciepła (w obliczeniach założono temperaturę powietrza 10°C i średnią temperaturą promieniowania niższą od niej o 5 K).
Większym wartościom konwekcyjnego współczynnika przejmowania ciepła (większe prędkości powietrza) odpowiadają większe wartości temperatury powierzchni. Ryzyko wystąpienia kondensacji pary wodnej na powierzchni zewnętrznej rośnie przy mniej wietrznej pogodzie.
Na kolejnym wykresie (rys. 4) przedstawiono przykładową zależność wartości temperatury zewnętrznej powierzchni przegrody o dużym oporze cieplnym od wartości jej emisyjności (przyjmując zakres od wartości 0,1 w odniesieniu do materiałów niskoemisyjnych do 0,9 charakterystycznej w odniesieniu do większości materiałów stosowanych w budownictwie). Wartości temperatury powietrza i średniej temperatury promieniowania przyjęto jak obliczeniach powyżej.
Wraz ze zwiększaniem się wartości emisyjności nasila się wymiana ciepła z otoczeniem przez promieniowanie i w konsekwencji, przy niższej od temperatury powietrza zewnętrznego temperaturze promieniowania, następuje obniżenie temperatury zewnętrznej powierzchni przegrody. Przy niższych wartościach emisyjności temperatura powierzchni nie spada poniżej temperatury powietrza w związku z czym nie występuje ryzyko kondensacji pary wodnej.
Rys. 3
Rys. 4
Posumowanie
W celu ochrony przed występowaniem kondensacji pary wodnej na wewnętrznej powierzchni typowych współczesnych przegród przeszklonych powinno się utrzymywać cieplne i wilgotnościowe warunki w pomieszczeniach, w których punkt rosy jest niższy od minimalnej temperatury powierzchni przegrody. Należy zapewnić odpowiednie ogrzewanie i dostosować intensywność wentylacji do emisji wilgoci. Przy dużej emisji, np. w krytych pływalniach, można stosować nawiew ciepłego powietrza na powierzchnie oszklenia.
Przezroczyste przegrody o dużym oporze cieplnym są bardziej podatne na kondensację pary wodnej na zewnętrznej powierzchni. Jej ryzyko rośnie w czasie występowania niskiej temperatury promieniowania w środowisku zewnętrznym, przy czym istotne są również inne szczególne warunki cieplne-wilgotnościowe (odpowiednio wysoka wilgotność, warunki konwekcji przy powierzchni przegrody). Na ogół niestety konieczna jest szczegółowa ocena indywidualnych przypadków.
dr inż. Robert Geryło
Instytut Techniki Budowlanej
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 5/2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Jeszcze niedawno za niedorzeczność uznano by twierdzenie, że na naszej szerokości geograficznej zapotrzebowanie energii na chłodzenie (ochrona pomieszczeń przed nagrzewaniem) w okresie letnim mogłoby przekroczyć roczne zapotrzebowanie energii na cele grzewcze. Dziś jest to niewątpliwy fakt. Niniejsza publikacja objaśnia, w jaki sposób szklane lamele można wykorzystać w charakterze elementów chroniących przed nasłonecznieniem.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
W swoich poprzednich artykułach przywołałem już znamienne dla wczesnego okresu projektowania inżynierskiego konstrukcji ze szkła podręczniki Glas im konstruktiven Ingenieurbau [1] i Entwurf und Bemessung von tragenden Bauteilen aus Glas [2]. W niniejszym komunikacie pragnę dziś tę literaturę rozszerzyć o dalsze dwie pozycje, a w ich uzupełnieniu przedstawić też trzy stosowne, nieszablonowe rozwiązania architektoniczne i konstrukcyjne obiektów specjalnych, typowe dla połowy pierwszej dekady obecnego XXI wieku.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Stowarzyszenie Producentów Szyb Zespolonych już po raz trzeci zaprasza producentów szyb zespolonych oraz przetwórców szkła płaskiego na konferencję branżową.
W tym roku spotykanie organizowane jest 27-29 maja br. w Hotelu Sypniewo położonym 14 km od Chodzieży nad jeziorem Margonińskim.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Ile trzeba w hipermarkecie zapłacić za wiertło, umożliwiające sforsowanie drogiego, atestowanego zamka drzwiowego? Jak biopaliwa wpływają na cenę drzwi i bram?
Do czego w laboratorium testującym zamknięcia służy 30-kg worek z piaskiem? Na te i wiele innych pytań odpowiedzi można było uzyskać podczas Kongresu Stolarki Polskiej, II Edycja – Drzwi i Bramy, w Falentach, 7 i 6 kwietnia.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
ClearShield® to kompleksowy system, który posiada udokumentowaną w praktyce trwałą ochronę powierzchni szklanych.
Przekształca zwykłą powierzchnię szkła w nieprzywierającą, łatwą do czyszczenia, która na lata ułatwia utrzymanie szkła. Podniesiona zostaje jednocześnie jego odporność na wszelkiego rodzaju zabrudzenia.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
W sobotę, 28 maja, w ogrodzie przy galerii pracowni autorskiej Sztuka-Szkło w Warszawie odbędzie się wystawa szkła artystycznego znanego „artysty-szklarza” (jak sam siebie nazywa) Tomasza Łączyńskiego.
Będzie to jednodniowy tylko pokaz jego rzeźbiarskich kreacji ze szkła, które w następnych miesiącach 2011 r. zostaną zaprezentowane na innych wystawach w jednym z krajów europejskich. Wystawy te odbędą się w ramach programu promocji polskiej kultury zaplanowanego w wielu stolicach Europy z okazji prezydentury Polski w UE w drugim półroczu tegoż roku.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Wystawa szkła artystycznego Tomasza Łączyńskiego Renowację i rozbudowę Renomy, przedwojennego domu towarowego firmy Wertheim, wyróżniono prestiżową Nagrodą Roku 2009, przyznawaną przez SARP najlepszym obiektom architektonicznym w kraju.
Architektom z wrocławskiej pracowni MAĆKÓW udało się przywrócić świetność historycznemu budynkowi oraz wprowadzić nową jakość do przestrzeni publicznej.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
W dniu 31 marca 2011 r. odbyła się kolejna, już 16, Konferencja Techniczna organizowana przez redakcję miesięcznika „Świat Szkła”. Tym razem w nowym miejscu: w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie, przy ul. Kawęczyńskiej 36.
Obejmowała ona tematykę dotyczącą szyb zespolonych, począwszy od ich produkcji, poprzez badanie jakości, aż po zastosowanie ich w wyrobach budowlanych – oknach i fasadach.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Poniżej kilka nowych produktów, jakie na ten rok przygotowała firma GRYC.
Pochwyt ze stali nierdzewnej ø25 x 305 mm „MOSEL”
do szkła 8-12 mm
średnica otworu - 12 mm
wykonany ze stali nierdzewnej 304
wykończenie: polerowany, szczotkowany
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Nowe zawiasy znanej i cenionej na rynku polskim marki SAVIO Mechanica dostępne są w ofercie ESCO Polska z nowym, innowacyjnym mocowaniem, które zapewnia niespotykaną do tej pory szybkość i pewność montażu.
Dzięki specjalnie ukształtowanej śrubie nowego zestawu występuje zjawisko plastycznego odkształcenia materiału (ścianki profila) zwiększające wytrzymałość połączenia.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Szkła obiektowe SILVERSTAR COMBI łączą w sobie wysoką ochronę przed promieniowaniem słonecznym ze znakomitymi własnościami ciepłochronnymi przy nienagannej estetyce.
Podczas targów GLASSTEC EUROGLAS zaprezentował po raz pierwszy SILVERSTAR COMBI Neutral 51/26 T - jeden z najbardziej ulubionych w ostatnich latach produktów COMBI w wersji hartowalnej.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Perfekcyjnyprofil “warm edge” (ciepła ramka): doskonała izolacyjność cieplna, maksymalna łatwość gięcia i optymalna sztywność
Dlaczego pozwolić na utratę dużej części energii poprzez drzwi i okna? Obecnie Alu-Pro wprowadza na rynek CHROMATECH Ultra, profil stanowiący najbardziej skuteczne rozwiązanie w zakresie przewodności cieplnej szyby izolacyjnej.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Współczynnik przenikania ciepła ramy okien TYTANOWYCHtermo PVC wynosi teraz jedynie Uf = 1,0 W/m2K.
Wynik potwierdziły najnowsze badania przeprowadzone przez Instytut Techniki Budowlanej.
Szczegółowej analizie pod kątem energooszczędności poddane zostało okno TYTANOWEtermo wykonane na bazie 5-komorowego profilu Bruegmann o szerokości 73 mm. Badanie przeprowadzono w styczniu br. według normy PN-EN 12412-2:2005.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 05//2011
Ulewny deszcz szczególnie nocą, gdy w całym domu zapada cisza, może być dokuczliwy. Firma VELUX opracowała innowacyjną konstrukcję okna do poddaszy, która pozwala zredukować jego odgłosy aż o 7 dB, co można odczuć jako wyciszenie dudnienia kropli o połowę.
Okno VELUX z pakietem wyciszającym deszcz jest idealne do pokoi dziecięcych, a także sypialni na poddaszu. Efekt tłumienia odgłosów padającego deszczu osiągnięto dzięki optymalizacji konstrukcji całego okna, a szczególnie szyby, nowej technologii produkcji oblachowań zewnętrznych, a także uszczelek. Rozwiązanie to zostało już objęte zgłoszeniem patentowym.