W dobie rosnącej świadomości na temat poprawy efektywności energetycznej i bezpieczeństwa w obiektach publicznych oraz prywatnych szkło wyłania się jako kluczowy element łączący te funkcje w jednej tafli. Za efektywność energetyczną odpowiadają nałożone na taflę powłoki, które tworzą szkło funkcyjne, a poddane specjalnej obróbce stają się szkłem bezpiecznym. Tak zgrany zestaw to dzisiaj podstawa w kreowaniu wnętrz – z myślą o komforcie użytkowników, niosącym wielowymiarowe korzyści: od ochrony, po estetykę czy funkcjonalność.
Przebudowana Hala Urania w Olsztynie, zastosowane szkła: PARSOL® GREY, PLANITHERM® ONE II; 66.2 STADIP® PROTECT PLANITHERM® XN, fot. Saint-Gobain Glass
Rodzaje szkła budowlanego
Szkło płaskie typu „float”, nazywane również szkłem odprężonym, stanowi bazę dla większości szkieł używanych w budownictwie. Jego produkcja polega na wylaniu masy szklanej na roztopioną cynę, co ułatwia uzyskanie gładkiej i równej powierzchni. Następnie szkło jest stopniowo chłodzone, a to eliminuje naprężenia wewnętrzne, mogące prowadzić do jego pękania podczas obróbki.
Mimo tego szkło typu „float” charakteryzuje się niską odpornością na uszkodzenia mechaniczne, a w momencie pęknięcia rozpryskuje się na ostre kawałki, stwarzając tym samym zagrożenie dla użytkowników przestrzeni.
W celu wzmocnienia szkło płaskie zostaje poddane procesowi hartowania, który polega na rozgrzaniu szyby do temperatury ponad 600°C, a następnie jego gwałtownym schłodzeniu. Dzięki temu na powierzchni tafli powstają naprężenia ściskające, zwiększające jego wytrzymałość nawet sześciokrotnie w porównaniu do szkła typu „float”.
Warto podkreślić, że w przypadku stłuczenia szkło hartowane rozpada się na drobne kawałki o obło zakończonych krawędziach, co znacznie minimalizuje potencjalne skaleczenie. Jest to kluczowy argument za stosowaniem szkła hartowanego w miejscach, gdzie istnieje wysokie ryzyko uszkodzeń mechanicznych.
Trzeci rodzaj szkła bezpiecznego to szkło laminowane. Powstaje ono poprzez połączenie dwóch lub więcej tafli szkła za pomocą specjalnej folii z poliwinylobutyralu (PVB). W momencie uszkodzenia czy pęknięcia szkła odłamki pozostają przymocowane do folii, a uszkodzony element wciąż zostaje w ramie mocowania, znacznie eliminując ryzyko zranienia.
Dzięki temu szkło laminowane jest niezastąpione w miejscach wymagających wysokiej odporności na uderzenia i zwiększonego bezpieczeństwa, takich jak fasady, balustrady, podłogi czy dachy – we wszystkich rodzajach budynków mieszkalnych, komercyjnych czy obiektach użyteczności publicznej.
Warto podkreślić, że ten rodzaj szkła zabezpiecza nie tylko przed urazami – w zależności od zastosowanego rodzaju folii PVB posiada również dodatkowe funkcje, takie jak izolacja akustyczna czy ochrona przed promieniowaniem UV, a to przekłada się na lepszy komfort życia i pracy w pomieszczeniach wyposażonych w tego rodzaju szyby.
Przebudowana Hala Urania w Olsztynie, zastosowane szkła: PARSOL® GREY, PLANITHERM® ONE II; 66.2 STADIP® PROTECT PLANITHERM® XN, fot. Saint-Gobain Glass
Postaw na szkło bezpieczne
Zastosowanie konkretnego rodzaju szkła bezpiecznego determinuje wiele czynników – od wielkości przeszklenia, poprzez przeznaczenie obiektu, po lokalizację budynku. Obowiązujące przepisy, w tym norma PN-EN 356, określają klasy odporności szkła laminowanego na włamanie.
Przytoczona norma obejmuje 8 klas – od najniższej P1A do najwyższej P8B, przy czym klasa najniższa weryfikowana jest poprzez trzykrotny upadek ciężkiej stalowej kuli z wysokości 1,5 metra na powierzchnię szyby, a najwyższa poprzez co najmniej 70-krotne uderzenie tafli siekierą o wadze 2 kg.
Norma PN-EN 12600 (testy wytrzymałości na uderzenia wahadłem) pozwala na klasyfikowanie szkła w zależności od jego odporności i sposobu tłuczenia się. Omawia trzy typy odłamków (w przypadku szkła laminowanego – typ B), czyli liczne spękania, lecz z odłamkami trzymającymi się razem i nierozdzielonymi, co zmniejsza ryzyko zranienia osób postronnych.
Wybór odpowiedniej klasy gwarantuje bezpieczeństwo użytkowników czy trwałość elementów szklanych. Każdy wybór idealnie sprawdzi się w różnorodnej przestrzeni – zarówno w nowej, jak i modernizowanej, czego przykładem jest hala widowiskowo-sportowa Urania w Olsztynie.
Nowe, lepsze życie Hali Urania
Popularny olsztyński obiekt został ponownie otwarty po przebudowie pod koniec minionego roku. Podczas prac projektanci stanęli przed wyzwaniem harmonijnego połączenia dziedzictwa historycznego z nowoczesnymi standardami architektonicznymi, a ich celem przewodnim było zachowanie charakterystycznej dla hali kopuły będącej symbolem miasta, przy jednoczesnym zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań, które wprowadziły budynek w XXI wiek.
Ewolucja i odrodzenie Hali Urania w Olsztynie to doskonały przykład, jak historia splata się z nowoczesnością, tworząc miejsce, które nie tylko zachwyca wizualnie, ale i służy lokalnej społeczności. Połączenie szkła z ażurowym pierścieniem jako elementem dekoracji odegrało kluczową rolę w transformacji wizualnej oraz funkcjonalnej projektu.
– Przemyślane rozmieszczenie szklanych elementów nadaje lekkości bryle i stanowi kontrapunkt dla masywnejkopuły, którą zachowaliśmy jako element historyczny – wyjaśnia arch. Dorota Szymaniak-Urban, Urban Architect, autorka zwycięskiego projektu w konkursie na przebudowę hali sportowej Urania.
– Nową filozofią miejsca jest otwarcie się na mieszkańców i odwiedzających przy zachowaniu modernistycznej fantazji na temat nowoczesnych konstrukcji i kosmosu, co w mojej opinii udało się uzyskać między innymi dzięki zastosowanym przeszkleniom.
Przeobrażenie obiektu poszerzyło jego możliwości użytkowe, pozwalając na organizację różnorodnych wydarzeń sportowych, kulturalnych i społecznych. Modernizacja budynku stanowi ważny dowód na to, że przemyślane zastosowanie materiałów pozwala osiągnąć równowagę między estetyką a funkcjonalnością, podnosząc jednocześnie standardy energetyczne, a zastosowanie szkła bezpiecznego hartowanego (PARSOL® GREY, PLANITHERM® ONE II) oraz laminowanego (66.2 STADIP® PROTECT PLANITHERM® XN) standardy bezpieczeństwa użytkowników hali.
– Szkło z rodziny PLANITHERM® charakteryzuje się niskim współczynnikiem przenikania ciepła (0,5 W/m²K), co oznacza, że w okresie zimowym chroni wnętrza przed utratą ciepła i minimalizuje tym samym straty energetyczne. Dzięki temu hala stała się bardziej energooszczędna, co przekłada się na niższe koszty utrzymania oraz mniejszy ślad węglowy – tłumaczy Monika Naczeńska, Marketing Manager Saint-Gobain Glass.
– Z kolei szkło przeciwsłoneczne PARSOL® GREY ma solar factor (g) na poziomie 0,2, co wskazuje, że przez szkło przenika tylko 20% energii słonecznej, a to pomaga w utrzymaniu niższych temperatur wewnątrz w okresie letnim, zmniejszając potrzebę korzystania z klimatyzacji i innych form chłodzenia pomieszczeń – dodaje.
Rewitalizacja to doskonały sposób na stworzenie komfortowej przestrzeni dostosowanej do aktualnych standardów i potrzeb przy zachowaniu oryginalnego charakteru obiektu. Wykorzystanie dostępnych materiałów podnosi nie tylko walory estetyczne, ale też funkcjonalne modernizowanego budynku.
Renowacja olsztyńskiej hali to przykład zrozumienia potrzeb lokalnej społeczności, której kultowa hala stanowi element identyfikacji i tożsamości. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań architektonicznych zyskała kolejne, bardziej zrównoważone życie.
