W ostatnich latach zapotrzebowanie na nowe funkcje szkła budowlanego gwałtownie rośnie, aby umożliwić realizację inteligentnych aplikacji okiennych.
Realizacja tych nowych funkcji prowadzi do opracowania nowych technologii do obróbki szkła z wykorzystaniem promieni (wiązek) laserowych.
Dzięki tym rozwiązaniom możliwa jest – w szerokim zakresie – zmiana właściwości wyrobu szklanego.
Fot. 1-2. Laser może być używany do produkcji niestandardowych, funkcjonalnych i dekoracyjnych produktów szklanych
Nowe struktury na szkle wykonane za pomocą lasera można zobaczyć gołym okiem, ale mogą także być niewidoczne.
Pokażemy tu przykłady zastosowań lasera dla tych procesów, a także samo narzędzie które można wykorzystać do wykonywania grawerunków, mających na celu ochronę ptaków żyjących w mieście (grawerunków przeciwdziałających kolizji ptaków z szybami).
Laser to uniwersalne narzędzie. To idealny wybór dla tych klientów, którzy poszukują nieszablonowych rozwiązań do różnorodnych zastosowań – w tym przypadku do produkcji niestandardowych, ale zarazem funkcjonalnych i dekoracyjnych wyrobów szklanych.
Fot. 3. Proces laserowej obróbki jest delikatny dla szkła i może być stosowany do wykonywania niestandardowych dekoracyjnych wykończeń na pojedynczych szybach, szkle laminowanym i szybach zespolonych bez czasochłonnych specjalnych ustawień lub długiego czasu obróbki
W dowolnym momencie można dodać uzupełniające aplikacje do urządzenia laserowego, aby rozszerzyć zakres produkcji i stworzyć nowe produkty ze szkła budowlanego.
Wykańczanie laserowe można wykorzystać do produkcji niestandardowych, funkcjonalnych i dekoracyjnych produktów szklanych.
Tendencja do opracowywania nowych zastosowań w tym segmencie nie wynika włącznie z postępu technologicznego.
W rzeczywistości rozwój ten ma znacznie więcej wspólnego ze zmianami w popycie klientów i ogólniejszą presją na generowania większej wartości dodanej.
Fot. 4. Obróbka laserowa powlekanego szkła zapewnia lepszą przenikalność (penetrację) fal radiowych przez termoizolacyjne powłoki na oszkleniu fasad - umożliwia to korzystanie z urządzeń mobilnych w pomieszczeniach. Powstałe w ten sposób szkło inteligentne przeznaczone jest do oszklenia ścian zewnętrznych w salach konferencyjnych i biurach oraz wytwarzania szyb w transporcie publicznym
Obróbka laserowa niestandardowych produktów szklanych
Do niedawna wykańczanie wspomagane laserowo w przemyśle obróbki szkła było postrzegane przede wszystkim jako narzędzie do nadawania efektów estetycznych do realizacji niestandardowych projektów z udziałem szkła.
Proces drukowania laserowego obecnie służy też do nanoszenia na szkło cienkiego jak opłatek, odpornego na zarysowania wzoru, który wykonywany jest według określonego szablonu.
Podczas pracy ze szkłem powlekanym właściwości fizyczne powłoki można również wykorzystać do przekształcenia jej w nietypowy produkt poprzez precyzyjne działanie lasera.
To, co sprawia, że te dwa procesy są wyjątkowe, to fakt, że nie wymagają one żadnego dodatkowego oprzyrządowania ani czasu przezbrajania – dotyczy to zarówno produkcji jednostkowej, jak i wielkoseryjnej.
Wśród wielu autorskich rozwiązań firmy znajduje się urządzenie laserowe, które może być używane do wykańczania pojedynczych tafli szkła, szkła laminowanego i szyb zespolonych (IGU).
Fot. 5. Modyfikacja metalicznych powłok funkcyjnych (wykorzystywanych w oknach i całych szklanych fasadach) i druk laserowy mogą być używane do wykonywania pasm przewodzących do zastosowań technicznych i innych cech funkcjonalnych na szkle
Laserowe usuwanie powłok dla uzyskania krystalicznie czystej powierzchni bez zadrapań
Coraz ostrzejsze wymagania dotyczące jakości szklenia strukturalnego i ogólnie usuwania metalicznej powłoki funkcyjnej z krawędzi przy produkcji wielokomorowych szyb zespolonych sprawiają, że laser staje się coraz bardziej popularnym narzędziem również w tego typu zastosowaniach.
Dekoracyjne zdobienie techniką laserową jest delikatne, bardzo precyzyjne i nie powoduje żadnych uszkodzeń powierzchni szkła.
Klienci używają funkcji dekorowania laserowego w swoich urządzeniach do usuwania fragmentów powłok lustrzanych (w lustrach) i tworzenia fantazyjnych efektów świetlnych za pomocą oświetlenia umieszczonego za lustrami.
Fot. 6. Unikalne, odczytywalne maszynowo oznakowanie pozwala na identyfikację tafli szklanej w dowolnym momencie procesu produkcyjnego. Oznakowanie jest drukowane delikatnie, bez uszkadzania powierzchni szkła
Inteligentne szkło o wysokiej funkcjonalności
Oprócz wykończeń o wysokiej jakości estetycznej, dodatkowa funkcjonalność prowadząca do powstania inteligentnego szkła to kolejny obszar z potencjałem na przyszłość.
Produkty szklane, które można teraz wytwarzać przy użyciu technik laserowych, obejmują szkło o zwiększonej przepuszczalności dla fal radiowych służących do komunikacji mobilnej – idealne do stosowania w pomieszczeniach takich jak sale konferencyjne i biura.
Technologię tę można również wykorzystać do wspomnianego już wykończenia szkła chroniącego ptaki przed zderzeniem z oszkloną fasadą, a także zastosować do ochrony przeciwsłonecznej w konkretnym miejscu lub zwiększenia tłumienia fal radarowych w obszarach w pobliżu lotnisk.
Istnieje również możliwość wykorzystania wydruków laserowych lub konwersji (adaptacji) powłok w celu przekształcenia tafli szkła w przewodniki, które można następnie wykorzystać do zastosowań technicznych.
Fot. 7. Odczytywalne maszynowo znakowanie laserowe umożliwia monitorowanie produkcji w czasie rzeczywistym i optymalizację dalszego procesu
Wyraźne oznaczenia umożliwiające śledzenie tafli szkła w procesie produkcyjnym i identyfikację produktu
Projekty wykorzystujące lasery, a także nadawanie nowych funkcjonalności wyrobom szklanym jest stosowane głównie w przypadku gotowych produktów, które mają zapewnić wartość dodaną.
Jednak wraz z rozwojem Internetu rzeczy (Internet of Things) czyli samodzielnej komunikacji między maszynami z wykorzystaniem sieci internetowej oraz coraz większą automatyzacją i cyfryzacją procesów produkcyjnych technologia laserowa zyskuje na znaczeniu w procesach identyfikacji.
Aby ułatwić zarządzanie produkcją i identyfikowalność produktu, szyby są znakowane unikalnym, odczytywalnym maszynowo kodem QR lub kodem Data Matrix (często z dodaniem logo firmy), zanim zostaną przycięte.
Na przykład znakowanie szkła metodą druku laserowego UniColor nie powoduje uszkodzenia powierzchni i trwale łączy oznaczenie z taflą bez jej zarysowania.
To indywidualne oznaczenie umożliwia monitorowanie całego procesu produkcyjnego w czasie rzeczywistym i optymalizację za pomocą specjalnego oprogramowania.
Fot. 8. W zależności od procedur przechowywania danych cały proces produkcyjny dla każdej pojedynczej szyby może pozostać identyfikowalny (nawet po latach), umożliwiając znalezienie przydatnych informacji na przykład o tym, kto wyprodukował i zainstalował produkt końcowy
W zależności od procedur tworzenia kopii zapasowych i dostępnych danych możliwe jest wyśledzenie firmy produkcyjnej, która wykonała szybę zespoloną oraz firmy, która ją zainstalowała dla klienta końcowego (nawet po latach), a także urządzeń i maszyn wykorzystywanych w procesie produkcyjnym.
Gromadzenie i przechowywanie danych zapewnia również wszystkim zaangażowanym osobom wnikliwe i aktualne informacje, które można efektywnie wykorzystać przy zarządzaniu produkcją w zakładach z przemysłu szklarskiego.
Thomas Rainer
HEGLA Boraident
Artykuł został oparty na wykładzie zaprezentowanym na Konferencji GLASS PERFORMANCE DAYS 2019, która odbyła się w dniach 26-28 czerwca 2019 r. Tampere w Finlandii
patrz też:
- Laser – narzędzie do obróbki szkła , Thomas Rainer
- Szkło przyjazne dla urządzeń mobilnych , Juha Lilja, Świat Szkła 01/2021
- Szkło umożliwiające korzystanie z telefonii komórkowej dzięki uszlachetnianiu laserem , Świat Szkła 02/2020
- Efektywność energetyczna jest trucizną dla łączności wewnątrz pomieszczeń , Świat Szkła 9/2019
- Mobile-Friendly Glass – Comparing Solutions from the End User Viewpoint , Juha Lilja, Świat Szkła 09/2019
- Grupa HEGLA zaprezentuje się na targach VITRUM, podkreślając aspekt wydajności , Świat Szkła 09/2019
- Uszlachetnianie szkła laserem na miarę indywidualnych potrzeb , Carsten Koch, Świat Szkła 02/2019
- Znakowanie laserowe: delikatne na szkle, trwałe, czytelne , Carsten Koch, Świat Szkła Wydanie 06/2018
- Grawerunki laserowe chronią ptaki przed śmiercią , Thomas Rainer, Świat Szkła 08/2016