Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe.
Szkło, w którym trwałe powierzchniowe naprężenia ściskające zostały wywołane poprzez kontrolowane procesy ogrzewania i studzenia w celu uzyskania znacznego zwiększenia odporności na mechaniczne i cieplne naprężenia oraz zapewnieniu mu właściwej siatki spękań po rozbiciu.
Hartowanie szkła – jest procesem obróbki termicznej, polegający na nagrzewaniu szkła do górnej temperatury odprężania (nieco niższej od temperatury mięknięcia szkła) i następnie bardzo szybkim ostudzeniu do temperatury otoczenia. Przy szybkim studzeniu wzrost lepkości następuje szybko, uniemożliwiając ruchy cząsteczek i tym samym uporządkowanie układu, co uzyskuje się przy powolnym studzeniu.
W wyniku szybkiego studzenia następuje zróżnicowane kurczenie się poszczególnych warstw szkła, które ze względu na złą przewodność cieplną nierównomiernie stygną. Najszybciej stygną warstwy zewnętrzne , które kurczą się szybciej niż warstwy wewnętrzne. Powoduje to powstanie sił międzycząsteczkowych – naprężeń między poszczególnymi warstwami szkła. W warstwach zewnętrznych występują naprężenia ściskające, a w warstwie wewnętrznej rozciągające.
Tab. 1. Tolerancje grubości szkła
Tab. 2. Tolerancja szerokości B i długości H
Tab. 3. Maksymalne wartości całkowitej i lokalnej wypukłości
Rys. 1.
(1) – odkształcenie obrzeża – mniejsze niż 2 mm,
(2) – odległość śladu zacisku od obrzeża – nie większa niż 20 mm,
(3) – ślad od zacisku,
(5) – promień obszaru zniekształceń optycznych – nie większy niż 100 mm
Rys. 2.
(1) – wypukłość całkowita,
(2) – szerokość B lub długość H, lub długość jednej z przekątnych,
(3) – wypukłość lokalna,
(4) – długość równa 300 mm
Tab. 4. Tolerancje średnicy otworów
Tab. 5. Minimalna liczba policzonych odłamków
Rys. 6. Próbka do badania siatki spękań: (1) – punkt uderzenia
Rys. 7. Obszar nie podlegający określeniu ilości odłamków i pomiarowi największego odłamka: (1) – pas brzegowy nie podlegający ocenie
Rys. 8. Oznaczanie i liczenie środkowych odłamków oraz dodanie odłamków leżących na obwodzie szablonu
Pojawienie się normy zharmonizowanej PN-EN 12150-2: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena Zgodności/ Zgodność wyrobu z normą zapewnia producentom wyrobów ze szkła hartowanego możliwość starania się o prawo do opatrzenia swoich produktów znakowaniem CE.
Znakowanie CE (Conformite Europeen – zgodność europejska) zapewnia możliwość wprowadzenia danego wyrobu na jednolity rynek Unii Europejskiej, a więc w dowolnym kraju członkowskim, bez konieczności zdobywania dopuszczeń do stosowania w każdym kraju oddzielnie.
Zgodnie z wykazem Polskich Norm wprowadzających normy zharmonizowane z dyrektywami nowego podejścia (który jest zamieszczony na stronie www.pkn.pl), z dyrektywą 89/106/EWG Wyroby Budowlane w chwili obecnej zharmonizowanych jest 9 norm dotyczących szkła.
Są to:
1) PN-EN 572-9: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 9: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
2) PN-EN 1096-4: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Szkło powlekane. Część 4: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
3) PN-EN 1748-1-2: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne Szkło borokrzemianowe. Część 1-2: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
4) PN-EN 1748-2-2: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne Tworzywa szklano-krystaliczne. Część 2-2: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
5) PN-EN 1863-2: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
6) PN-EN 12150-2: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
7) PN-EN 12337-2: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Chemicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
8) PN-EN 13024-2: 2005 (U) Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło borokrzemianowe. Część 2: Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą
dla wymienionych powyżej norm datą dostępności normy jako europejskiej normy zharmonizowanej jest 1.09.2005**, a końcową datą okresu przejściowego jest 1.09.2006***
oraz
9) PN-EN 13167: 2003/A1: 2005 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze szkła piankowego (CG) produkowanego fabrycznie.
Specyfikacja (Zmiana A1) dla tej normy końcowa data okresu przejściowego minęła 1.12.2004
* (U) – Polskie Normy wprowadzające normy europejskie metodą uznania i dostępne tylko w językach oryginału (angielski, francuski, niemiecki)
** Od tej daty firmy mogą umieszczać na swoich wyrobach oznakowanie CE (po spełnieniu określonych wymogów wyszczególnionych w odpowiednich normach zharmonizowanych), ale w okresie przejściowym mogą się posługiwać dokumentami dopuszczającymi wydanymi według przepisów krajowych
*** Od tej daty do obrotu można wprowadzać tylko wyroby posiadające oznakowanie CE
Przewiduje się że normy zharmonizowane dla szyb zespolonych oraz szklanych wyrobów ognioodpornych i laminowanych nie będą obowiązywać aż do marca 2006.
