Bezpieczeństwo gościa palącego się hotelu i zabezpieczenie torebki pacjentki szpitala są celami nieco rozbieżnymi. Bo z jednej strony ma się do czynienia z instynktem samozachowawczym, który każe jak najszybciej uciec z zagrożonego budynku, z drugiej strony chciałoby się zamknąć budynek tak, aby uniemożliwić obcemu zgarnięcie czyjejś własności.
Priorytetem, zwłaszcza w przypadku dużych zbiorowisk ludzkich jest zapewnienie ludziom bezpiecznej ucieczki. Nowoczesne, tzw. „inteligentne” budynki są w tym celu wyposażone w systemy dróg ewakuacyjnych opracowane zgodnie z przepisami ustalanymi przez straż pożarną.
Podczas alarmu w hotelu, hipermarkecie albo na dworcu najważniejsze jest, aby droga ewakuacyjna nie była zablokowana, a nawet aby się sama otworzyła. Dodatkowo otwory zamknięte drzwiami po otwarciu służą w razie pożaru do napowietrzania, umożliwiając skuteczne oczyszczanie wnętrza budynku z dymu. Drzwi takie muszą być wyposażone w okucia, które bez trudu sprostają specyficznym warunkom powstającym w trakcie ewakuacji budynku, realizując priorytetowe zadanie zapewnienia bezpieczeństwa ewakuowanym.
Firma GEZE również traktuje sprawy bezpieczeństwa priorytetowo, wyposażając budynki w okucia mechaniczne i automatyczne systemy. Na drogach ewakuacyjnych montowane są np. automatyczne drzwi przesuwne, wyposażone w napędy typu GEZE Slimdrive SL-FR, ECdrive FR, Powerdrive PL-FR lub napęd drzwi przymykowych TSA 160 INVERS. Urządzenia te spełniają wymagania rozporządzenia Ministra Infrastruktury, które wymaga, aby drzwi na drodze ewakuacyjnej otworzyły się po sygnale z systemu alarmowego, w razie zaniku zasilania albo w przypadku awarii podzespołu decydującego o skutecznym otwarciu. Jednocześnie, ponieważ drogi ewakuacyjne są z reguły również głównymi ciągami komunikacyjnymi, drzwi muszą spełniać ostre wymagania związane z intensywną eksploatacją. Wspomniane urządzenia świetnie się do tego nadają. Mogą być również wpięte w system sterowania budynkiem oparty na systemie GEZE.
Nieco inne wymagania mają niektóre biura, zakłady produkcyjne albo szpitale. Tam gość nie powinien szwendać się po pokojach, salach operacyjnych albo łazić między maszynami produkcyjnymi. Jednocześnie jednak drogi ewakuacyjne muszą spełniać wymagania ustawowe i zdrowego rozsądku. Wymagania te spełnia system GEZE SecuLogic, umożliwiający stworzenie kontroli dostępu na ciągach służących do szybkiego i bezpiecznego wyprowadzania ludzi w razie alarmu. Jeżeli nic złego się nie dzieje, drzwi są zamknięte i zaryglowane.
Uprawniony pracownik firmy może za pomocą klucza albo karty lub kodu przechodzić z jednej części obiektu do innej, nie niepokojony przez ochronę. Chyba, że nie zamknie za sobą drzwi – wtedy po ustalonym czasie uruchamia się alarm nieuprawnionego wejścia. W razie alarmu przeciwpożarowego drzwi mogą zostać zwolnione np. przez centralny system przeciwpożarowy i wtedy pracownicy, goście albo pacjenci spokojnie i bez przeszkód opuszczają zagrożone pomieszczenia. Jednocześnie odryglowanie kolejnych drzwi jest sygnalizowane na tablicy synoptycznej systemu SecuLogic.
Zgodnie z przepisami musi być zapewniona również możliwość bezpośredniego odblokowania zamkniętego przejścia, np. za pomocą przycisku. Inaczej mówiąc, z palącego się korytarza można uciec wciskając tzw. grzybek, który odetnie zasilanie elektrozaczepu albo zwory i zwolni przejście. Jednak sygnał o nieautoryzowanym otwarciu drzwi przekazywany jest natychmiast do ochrony obiektu tak, że próbujący w ten sposób uciec intruz z ukradzioną torebką może zostać zlokalizowany i zatrzymany.
System GEZE SecuLogic jest przystosowany do współpracy z systemami drzwi automatycznych, przykładowo z napędami drzwi przymykowych GEZE TSA 160, Slimdrive EMD oraz z systemami drzwi automatycznych przesuwnych grup Slimdrive, ECdrive i Powerdrive. Mechanizmami wykonawczymi ryglującymi drzwi pracujące w systemie GEZE SecuLogic, ale również stosowanym w innych systemach kontroli dostępu, są między innymi wyposażone w funkcję antypaniczną zamki GEZE typu IQ (IQ Lock EL, IQ Lock EM i IQ Lock M).
Zamki te, spełniające ostre wymagania techniczne, można podzielić na trzy grupy:
- Zamki mechaniczne – IQ Lock M współpracują z dźwignią antypaniczną albo klamką. W kierunku ewakuacji drzwi mogą więc zostać otwarte jednym szybkim ruchem ręki przez każdą osobę chcącą opuścić budynek. W drugą stronę nie jest już tak łatwo. Od zewnątrz sprytny właściciel budynku może umieścić sztywną gałkę albo pochwyt, zaś wejście do środka będzie wymagało zwolnienia rygla za pomocą klucza.
Drugi typ zamka IQ Lock EM elektromechaniczny z cewką zwalniającą. Od wewnątrz, na kierunku ewakuacji, otwiera się podobnie jak zamek mechaniczny. Jest to zgodne z normą PN-EN 179, aby otwarcie zamka na drodze ewakuacyjnej nie wiązało się z koniecznością stosowania dodatkowych narzędzi oraz nie wymagało specjalnego postępowania (np. wprowadzenia kodu). Klamka zewnętrzna normalnie nie jest aktywna, dopiero podanie napięcia na cewkę zamka powoduje zasprzęglenie mechanizmu i osoba wchodząca do budynku może spokojnie otworzyć drzwi.
Wreszcie trzecia grupa – zamki elektromotoryczne IQ Lock EL. Dla potrzeb ewakuacji zamki te mogą być otwierane ręcznie od wewnątrz przez naciśnięcie klamki. Drzwi odryglowuje również podanie napięcia na silnik zamka, który odsunie rygiel i zwolni przejście. Zamki elektromotoryczne GEZE IQ Lock EL, których czas odryglowania wynosi niecałą sekundę, są szczególnie przydatne w zautomatyzowanych budynkach, w których podanie sygnału z centrali SAP powinno spowodować samoczynne otwarcie dróg ewakuacyjnych oraz otworów napowietrzających.
Zamki typu IQ Lock mogą być stosowane również do drzwi dwuskrzydłowych jako tzw. wariant DL (double leaf). Zamki są wyposażone w funkcję samoryglowania, dzięki której po zamknięciu skrzydeł, np. za pomocą samozamykacza, następuje samoczynne zaryglowanie przejścia. Dużą zaletą zamków typu IQ Lock jest bardzo mała odległość między zapadką i ryglem wynosząca 3 mm (normalnie ok.65 mm), która umożliwia korzystne rozmieszczenie elementów w okucia na drzwiach.
Stan zamka dla każdej z wersji (zamknięty, otwarty, odryglowany) można sygnalizować, dzięki wyposażenia każdego modelu w systemowe styki sygnałowe.
Opisywane zamki serii IQ Lock oraz dźwignie antypaniczne GEZE są wykonane zgodnie w z normami PN-EN 1125, PN-EN 179 oraz DIN-EN 12209.
GEZE Polska Sp. z o.o.
patrz też:
- Drzwi stosowane na drogach ewakuacyjnych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2010
- Drzwi automatyczne w ochronnie przeciwpożarowej , Mariusz Pecio, Świat Szkła 10/2009
- Bezpieczeństwo na drogach ewakuacyjnych , Krzysztof Spiechowicz, Świat Szkła 10/2009
- Wyjścia ewakuacyjne z budynku a bezpieczeństwo osób i ochrona mienia , Stanisław Baraniak, Świat Szkła 5/2009
- Drogi ewakuacyjne . Krzysztof Spiechowicz, Świat Szkła 5/2009
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2008
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2007
- Drzwi automatyczne a wyjścia ewakuacyjne - wymagania dla bezpieczeństwa pożarowego , Paweł Królikowski, Świat Szkła 5/2006
więcej informacji: Świat Szkła 5/2009