Wymagania ogólne dotyczące wyjść ewakuacyjnych z budynku zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 – zm. z 2003 r. Nr 33, poz. 270, z 2004 r. Nr 109, poz. 1156).
Wymagania ogólne dotyczące wyjść ewakuacyjnych
Każdy obiekt budowlany i urządzenia z nim związane powinien być zaprojektowany i wykonany w sposób zapewniający w razie pożaru możliwość bezpiecznej ewakuacji ludzi bezpośrednio na zewnątrz budynku lub drogami komunikacji ogólnej zwanymi drogami ewakuacyjnymi. Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne oraz wyjścia ewakuacyjne na zewnątrz budynku powinny być zamykane drzwiami.
Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczeń powinny otwierać się na zewnątrz jeżeli:
- pomieszczenie zagrożone jest wybuchem,
- jest możliwe przedostanie się do pomieszczenia mieszaniny wybuchowej lub substancji trującej, duszącej lub innej utrudniającej ewakuację,
- w pomieszczeniu jednocześnie przebywa 50 osób albo 6 osób o ograniczonej zdolności poruszania się.
Szerokość drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne a także szerokość drzwi na drodze ewakuacyjnej w świetle ościeżnicy nie powinna być mniejsza niż 0,9 m oraz uwzględniać zasadę zwiększania szerokości drzwi proporcjonalnie do liczby osób znajdujących się w pomieszczeniu przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób.
Wyjścia ewakuacyjne i wyjścia na drogi ewakuacyjne mogą być zamykane drzwiami rozsuwanymi, jeżeli te drzwi przeznaczone są nie tylko dla celów ewakuacyjnych (np. służą jako drzwi komunikacyjne do celów związanych z normalną eksploatacją obiektu) oraz jeżeli ich konstrukcja zapewnia:
- automatyczne otwieranie drzwi przy pomocy napędu elektromechanicznego i nie zależne ręczne otwieranie oraz nie ma możliwości zaryglowania skrzydeł i utrzymywania ich w stanie zamkniętym,
- samoczynne rozsunięcie skrzydeł drzwi (otwarcie) i pozostanie w pozycji otwartej w razie pożaru lub w przypadku awarii drzwi.
W bramach i ścianach rozsuwanych zabudowanych na drogach ewakuacyjnych powinny znajdować się wbudowane drzwi otwierane ręcznie, albo w bezpośrednim sąsiedztwie tych bram i ścian powinny być umieszczone, wyraźnie oznakowane drzwi, przeznaczone do celów ewakuacji.
Do celów ewakuacji zabronione jest stosowanie drzwi obrotowych i podnoszonych.
Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia, w którym może przebywać jednocześnie więcej niż 300 osób oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia powinny być wyposażone w urządzenia przeciwpaniczne.
Skrzydła drzwi, stanowiących wyjście na drogę ewakuacyjną, nie mogą po ich całkowitym otwarciu zmniejszać wymaganej szerokości tej drogi.
Wymagania dotyczące ewakuacji zostały podane również w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2006 r. Nr 80, poz. 563).
Zgodnie z tym rozporządzeniem wymagane jest zapewnienie warunków ewakuacji określonych w przepisach techniczno-budowlanych dla danego obiektu budowlanego.
Równocześnie zapisy rozporządzenia zabraniają uniemożliwianie lub ograniczenie dostępu do wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych oraz wymagają umieszczenia informacji o miejscach lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych, jeśli wyjścia są zamykane na klucz.
Zagadnienie utrzymania w odpowiednim stanie technicznym urządzeń służących do ewakuacji regulowane jest Ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 + zmiany), która wymaga aby obiekt budowlany był użytkowany w sposób zgodny z jego przeznaczeniem oraz utrzymywany w należytym stanie technicznym, nie dopuszczającym do pogorszenia właściwości technicznych i użytkowych, w szczególności związanych z wymaganiami podstawowymi.
W przypadku wyjść ewakuacyjnych postanowienie to ma znaczenie w odniesieniu do wymagania podstawowego „bezpieczeństwo pożarowe” i „bezpieczeństwo użytkowania” i powinno polegać na utrzymaniu stanu urządzeń technicznych służących ewakuacji w pełnej sprawności i niezmienionych właściwościach technicznych i użytkowych.
Techniczne środki zapewniające bezpieczne opuszczenie strefy zagrożenia
Stosowanie w budownictwie zespołu środków technicznych na drogach ewakuacyjnych dla zapewnienia szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy pożaru lub zagrożenia pożarem jest zagadnieniem od dawna opracowywanym i obligatoryjnie egzekwowanym przepisami prawa budowlanego w poszczególnych państwach Unii Europejskiej. Opracowane wymagania w tym zakresie wyrażone są w dyrektywach Wspólnoty Europejskiej oraz Europejskich Normach zharmonizowanych.
Doświadczenia w zakresie ewakuacji z budynków, zagrożenie pożarem i/lub dymem i ogólnego bezpieczeństwa, stworzyły potrzebę w budynkach publicznych, miejscach rozrywek publicznych, obiektach handlowych itp. lub innych, przewidzianych do użytkowania w sytuacji paniki, wyposażenia drzwi w zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym albo w zamknięcia awaryjne uruchamiane klamką lub płytką naciskową, gdy powstanie paniki zostało wykluczone.
Zamknięcia awaryjne do wyjść mogą być stosowane w sytuacjach nagłego zagrożenia tam, gdzie ludzie są zaznajomieni z wyjściem oraz jego okuciami i dlatego wystąpienie paniki jest mało prawdopodobne.
Głównym celem wymagań eksploatacyjnych w odniesieniu do tego typu zamknięć jest umożliwienie bezpiecznej i skutecznej ewakuacji przez otwór drzwiowy, za pomocą jednej prostej operacji przez nacisk ręką, a w przypadku zamknięcia przeciwpanicznego także ciałem, powodującego zwolnienie zamknięcia i otwarcie drzwi rozwieranych bez potrzeby użycia klucza lub jakiegokolwiek innego przedmiotu zastępującego klucz (np. karta dostępu).
W przypadku zamknięcia przeciwpanicznego czynność ta powinna być na tyle prosta i oczywista, że nie jest wymagane wcześniejsze zaznajomienie się z działaniem zamknięcia przeciwpanicznego. Odmienna sytuacja może mieć miejsce w przypadku zamknięcia awaryjnego, gdzie może być wymagane wcześniejsze zaznajomienie się z działaniem zamknięcia oraz układem drzwi (np. skrzydło drzwiowe otwierane do wewnątrz).
Zasadniczo drzwi wyjściowe awaryjne otwierają się na zewnątrz w celu zapewnienia bezpiecznej ewakuacji. Jednakże występują przypadki takich drzwi w szpitalach lub hotelowych pokojach a także drzwi pomieszczeń klasowych, w odniesieniu do których dopuszczane są na zasadzie wyjątku drzwi wejściowe otwierane przeciwnie do kierunku wychodzenia. W takich sytuacjach drzwi także mogą być wyposażone w zamknięcia awaryjne uruchamiane klamką.
Wymagania do zamknięć stosowanych w rozwieranych drzwiach ewakuacyjnych i na drogach ewakuacyjnych podano w Europejskich Normach Zharmonizowanych, które zostały wdrożone do zbioru Polskich Norm, a mianowicie:
- PN-EN 179:2008 Okucia budowlane. Zamknięcia awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub płytką naciskową przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań
- PN-EN 1125:2008 Okucia budowlane. Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym, przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań
Typy zamknięć awaryjnych przedstawiono na rysunku 1 i 2, a zamknięć przeciwpanicznych na rysunkach 3 i 4.
Główne funkcje zamknięć do wyjść ewakuacyjnych
W tablicy 1 przedstawiono główne funkcje i cechy zamknięć przeciwpanicznych i zamknięć awaryjnych.
Zgodnie z wymaganiami zawartymi w europejskich normach zharmonizowanych zamknięcia przeciwpaniczne i zamknięcia awaryjne od strony wewnętrznej (od strony ewakuacji) nie posiadają żadnego zabezpieczenia przed nieuprawnionym otwarciem drzwi (przed włamaniem). Wymagane jest zapewnienie możliwości uruchomienia okuć od strony ewakuacji w każdym czasie bez jakiegokolwiek klucza lub urządzenia zastępującego go.
Osiągalne zabezpieczenie od strony zewnętrznej drzwi w wyniku zastosowania zamknięć przeciwpanicznych określono w normie jako minimalne.
W przypadku zamknięć awaryjnych osiągalne zabezpieczenie jest również określane jako minimalne, przy czym możliwe jest w tym przypadku osiągnięcie zabezpieczenia wyższej klasy, jeżeli mechanizm zasuwki zamka awaryjnego oraz wkładka bębenkowa i okucie osłonowe zastosowane od strony zewnętrznej, spełniają kryteria odporności na włamanie wyższej deklarowanej klasy z zastrzeżeniem, że drzwi zostały zaryglowane na zasuwkę przy pomocy klucza i nie były po tym fakcie użyte od strony wewnętrznej dla celów ewakuacji.
Pod pojęciem minimalnego zabezpieczenia w rozumieniu postanowień normy PN-EN 12209:2005 Okucia budowlane. Zamki. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań rozumie się zamki, które spełniają kryteria klasy 1, zabezpieczenia określone w tablicy 5 tej normy.
Wymagania dla wyższych klas zabezpieczenia przed włamaniem możliwe do osiągnięcia od strony zewnętrznej drzwi z zamknięciem awaryjnym należy ustalać w oparciu o postanowienia właściwych norm przedmiotowych, tj. w przypadku:
- zamków o wymagania normy PN-EN 12209:2005,
- wkładek bębenkowych o wymagania normy PN-EN 1303:2007,
- klamki i gałki z tarczami o wymagania normy PN-EN 1906:2003.
Zamknięcia przeciwpaniczne i zamknięcia awaryjne z założenia są rozwiązaniami ukierunkowanymi na zapewnienie bezpiecznej ewakuacji osób z zagrożonej strefy. Z tego powodu najważniejszą właściwością tych urządzeń jest zdolność zamknięć do zwolnienia oraz trwałości zdolności do zwolnienia w warunkach starzenia i degradacji.
Odporność na włamanie zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych nie jest wysoka ponieważ nie jest priorytetową właściwością tych urządzeń, a wprowadzanie rozwiązań i elementów podnoszących odporność na włamanie koliduje z podstawową właściwością urządzeń ewakuacyjnych, którą jest umożliwienie bezpiecznej i skutecznej ewakuacji.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w określonych warunkach stosowania wyjścia ewakuacyjne mogą być zamykane drzwiami rozsuwanymi z napędem elektromechanicznym.
W stosunku do drzwi rozsuwanych stosowanych do wyjść ewakuacyjnych wymagane jest aby napęd drzwi posiadał następujące cechy użytkowe:
- automatyczne rozsuwanie skrzydeł drzwi powodujące otwieranie i zamykanie otworu drzwiowego oraz niezależne otwieranie ręczne,
- brak możliwości zaryglowania skrzydeł i utrzymywania ich w stanie zamkniętym zaryglowanym,
- samoczynne rozsunięcie skrzydeł drzwi i pozostanie w pozycji otwartej w razie pożaru lub w przypadku awarii drzwi,
- oraz dodatkowo w przypadku, gdy wymaga się zadziałania w warunkach paniki, gdy drzwi znajdują się pod naciskiem wytworzonym przez ludzi napierających na skrzydła drzwiowe w kierunku ewakuacji, napęd drzwi rozsuwanych powinien być wyposażony w urządzenie przeciwpaniczne.
Urządzenie przeciwpaniczne do drzwi ze skrzydłami rozsuwanymi pozwala na obrót skrzydeł rozsuwanych oraz naświetli bocznych, jeżeli występują wzdłuż jednej pionowej krawędzi skrzydła, o kąt 90o przez ich wypchnięcie w kierunku na zewnątrz. Schemat działania drzwi rozsuwanych z funkcją przeciwpaniczną przedstawiono na rysunku 6.
Ochrona mienia w pomieszczeniach wyposażonych w drzwi ewakuacyjne
Ogólne wymagania dotyczące wyjść ewakuacyjnych są źródłem konfliktu pomiędzy służbami odpowiedzialnymi za zabezpieczenie mienia przed kradzieżą a służbami zajmującymi się bezpieczeństwem pożarowym.
Ze względu na bezpieczeństwo pożarowe drzwi na drogach ewakuacyjnych od strony ewakuacji powinny mieć funkcje umożliwiające ich otwarcie w każdej sytuacji i niezależnie od pory dnia i innych uwarunkowań, bez potrzeby posiadania klucza lub przedmiotu, który go zastępuje. Nieuzasadnione użycie takich drzwi powoduje, że drzwi przestają być przegrodą ograniczającą dostęp od strony zewnętrznej co może skutkować, że do zabezpieczonego pomieszczenia mogą mieć dostęp osoby nieuprawnione, w tym zajmujące się kradzieżą.
Zarządcy starają się tak zabezpieczyć drzwi ewakuacyjne, aby osoby niepowołane nie miały możliwości wejścia z zewnątrz do obiektu lub też, aby nie miały możliwości samowolnego, niekontrolowanego opuszczenia go.
Ten cel bywa osiągany poprzez różne działania, zaczynając od rozwiązań najzwyczajniej prymitywnych, po rozwiązania profesjonalne, technicznie zaawansowane, które nie naruszają podstawowej funkcji jaką mają pełnić wyjścia ewakuacyjne, polegającej na niczym nie ograniczonej możliwości bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożenia objętej pożarem lub paniką, bez konieczności użycia klucza lub przedmiotu, który go zastępuje.
Rozwiązaniem w tym obszarze, które w żadnym przypadku nie powinno mieć miejsca jest blokowanie zamknięć awaryjnych w prymitywny sposób przy pomocy kłódek, łańcuchów, zamknięć linkowych stosowanych do zabezpieczenia przed kradzieżą rowerów, itp. rozwiązań.
Zamknięcia awaryjne i ewakuacyjne są kosztownymi wyrobami o zaawansowanych technicznie rozwiązaniach i ograniczenie ich funkcji przez powyższe działania jest bezsensownym marnotrawstwem i poważnym naruszeniem przepisów prawa budowlanego.
Działania takie są także poważnym zagrożeniem dla życia lub utratą zdrowia przez ludzi, którzy w sytuacji paniki lub potrzeby ewakuacji nie będą w stanie uruchomić wyjść ewakuacyjnych.
Zgodnie z Ustawą „Prawo budowlane”, obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym, nie dopuszczając do pogorszenia jego właściwości technicznych i użytkowych, w szczególności związanych z wymaganiami podstawowymi, do których należą bezpieczeństwo pożarowe i bezpieczeństwo użytkowania.
Swobodna i nieskomplikowana ewakuacja z równoczesnym zapewnieniem kontroli użycia wyjść będzie zapewniona, jeżeli zostanie zastosowane urządzenie blokujące ruch klamki lub pręta uruchamiającego zamknięcie przeciwpanikowe od strony ewakuacji, które można w każdej sytuacji zwolnić przez naciśnięcie na przycisk zwolnienia blokady kontrolera wyjść, powodujące natychmiastowe odblokowanie drzwi z równoczesnym przekazaniem obsłudze lub służbom nadzoru informacji o użyciu danych drzwi ewakuacyjnych oraz informacji, że drzwi te są otwarte i nie zabezpieczają chronionego pomieszczenia przed dostępem osób z zewnątrz.
Informacja ta może być przekazywana w różny sposób:
- przez sygnał dźwiękowy pochodzący od załączanej syreny alarmowej, umieszczonej bezpośrednio w obudowie kontrolera,
- przez sygnał dźwiękowy syreny alarmowej i/lub sygnał świetlny z odbiornikiem sygnału, zawieszonej na ścianie, załączanej na drodze sygnału od nadajnika do odbiornika drogą radiową, przy czym nadajnik sygnału umieszczony jest w obudowie kontrolera.
Zwalnianie kontrolera wyjść ewakuacyjnych poza opcją ręcznego użycia przycisku, znajdującego się na korpusie kontrolera, może także następować na drodze zdalnego sterowania:
- przez elektrospust uruchamiany sygnałami od czujek przeciwpożarowych reagujących na dym lub temperaturę, z równoczesnym załączeniem syreny alarmowej i/lub sygnalizacji świetlnej,
- przez uruchomienie ręczne na stanowisku zarządzania ochroną obiektu, na drodze bezprzewodowej za pomocą sygnału radiowego, z równoczesnym załączeniem sygnału dźwiękowego i/lub świetlnego.
Drzwi ewakuacyjne wyposażone w zamknięcie awaryjne lub przeciwpaniczne, zablokowane poprzez zastosowanie kontrolera wyjść, który w sposób mechaniczny blokuje ruch klamki lub dźwigni panicznej, nie mogą być w żaden sposób uruchomione od strony zewnętrznej przez osoby nieupoważnione. Przykładowe zastosowanie kontrolera wyjść ewakuacyjnych przedstawiono na rysunku 7.
Możliwe jest także zastosowanie innych rozwiązań zdalnego nadzorowania użycia drzwi ewakuacyjnych z wykorzystaniem kontaktronów, elektromagnetycznych blokad drzwi w stanie zamkniętym itp. rozwiązań.
W takich sytuacjach system ochrony dróg ewakuacyjnych powinien zapewniać, że drzwi ewakuacyjne otworzą się szybko i pewnie w przypadku konieczności ewakuacji a jednocześnie muszą być zastosowane takie środki ostrożności, które pozwolą uniknąć nadużyć (niekontrolowane wejście, kradzież). Najczęściej każdy taki system tworzą trzy podstawowe moduły, a mianowicie: terminal drzwiowy, elektroblokada, i moduł centrali zasilająco-koordunującej, które zapewniają bezpieczne wyjście ewakuacyjne i solidną kontrolę dostępu.
Moduł elektroblokady zapewnia, że drzwi ewakuacyjne są zawsze zablokowane. Tylko autoryzowane osoby mogą przejść bez wszczynania alarmu. W przypadku ewakuacji drzwi są bezzwłocznie zwalniane po naciśnięciu przycisku ewakuacyjnego w terminalu drzwiowym i zdolne do otwarcia. Moduł centrali pozwala na koordynację całego procesu ewakuacji w obiekcie, w połączeniu z systemem przeciwpożarowym.
System ochrony dróg ewakuacyjnych może współdziałać z zamkami przeciwpanicznymi lub ewakuacyjnymi, pozwalając na uzyskanie rozbudowanej funkcji użytkowej, która powoduje, że wyjścia ewakuacyjne są dostępne z obu stron dla uprawnionych użytkowników, a dla pozostałych osób zablokowane. Panel sterujący systemu pozwala na kontrolowanie i monitorowanie systemu z pomieszczenia ochrony i nadzoru obiektu.
Modułowy system ochrony dróg ewakuacyjnych oraz kontroler wyjść ewakuacyjnych jako rozwiązania mechaniczno-elektroniczne są oceniane jako optymalne rozwiązania, które gwarantują sprawną ewakuację i zapewniają niezbędną ochronę obiektu przed nadużyciami typu: kradzieże i wandalizm.
Podsumowanie
Drogi i wyjścia ewakuacyjne powinny umożliwiać szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożenia objętego pożarem lub paniką. Obiekty użyteczności publicznej, centra handlowe, szpitale, targi, hotele, lotniska gromadzą większą ilość osób. Przebywające tam osoby powinny mieć zapewnianą stałą możliwość łatwego otwarcia drzwi, zgodnie z kierunkiem ewakuacji, bez użycia klucza lub innego przedmiotu, który go zastępuje.
Równocześnie wyjścia ewakuacyjne muszą chronić mienie i obiekt przed nadużyciami. Zarządcy obiektów starają się tak zabezpieczyć drzwi ewakuacyjne, aby osoby niepowołane nie miały możliwości wejścia z zewnątrz do obiektu oraz aby nie miały możliwości opuszczenia go bez wiedzy służb nadzoru i zarządzania ochroną budynku.
Działania prowadzone w tym obszarze przez zarządców nie mogą powodować naruszenia przepisów techniczno-prawnych wynikający z ustawy „Prawo budowlane” i rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów w §4.1 nakłada na właściciela, zarządcę lub użytkownika budynku obowiązek oznakowania znakami zgodnymi z Polskimi Normami miejsca lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych.
Biorąc pod uwagę ten zapis można uznać, że dopuszczalne jest zamykanie drzwi na drogach ewakuacyjnych od strony ewakuacji na klucz, tym bardziej, że również w przepisach techniczno-budowlanych, do których rozporządzenie się odwołuje, żadne wymagania w tym zakresie nie zostały sprecyzowane.
Należy dodać, że postanowienia zawarte w normach europejskich wymagają, aby zamknięcia drzwi ewakuacyjnych od strony ewakuacji pozwalały na otwarcie drzwi bez użycia klucza lub innego urządzenia zastępującego klucz.
Zastosowane zamknięcia awaryjne i przeciwpanikowe oraz urządzenia kontroli ich użycia, a także kompletne drzwi powinny być oznakowane znakiem budowlanym lub znakiem CE, po wydaniu przez producenta deklaracji zgodności i dokonaniu certyfikacji tych wyrobów, potwierdzających ich zgodność z istniejącymi specyfikacjami technicznymi, którymi są Europejskie Normy zharmonizowane wdrożone do zbioru Polskich Norm lub Krajowe Aprobaty Techniczne.
Zamknięcia awaryjne przeciwpanikowe oraz urządzenia kontroli powinny być utrzymywane przez zarządcę w stanie zgodnym z warunkami technicznymi i poddawane okresowym przeglądom i konserwacji, zgodnie z warunkami określonymi przez wytwórcę.
Wszystkie działania związane z przeglądami okresowymi i czynnościami dotyczącymi konserwacji powinny być odnotowane w stosownej dokumentacji dotyczącej użytkowania i konserwacji obiektu.
Zakład Aprobat Technicznych ITB
Literatura:
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.04.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2006 r. Nr 80, poz. 563).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 roku w sprawie warunków jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 + zmiany).
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku „Prawo budowlane” (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 + zmiany).
- PN-EN 179:2008 Okucia budowlane. Zamknięcia awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub płytką naciskową przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań.
- PN-EN 1125:1999/A1:2002 Okucia budowlane. Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań.
patrz też:
- Drzwi stosowane na drogach ewakuacyjnych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2010
- Drzwi automatyczne w ochronnie przeciwpożarowej , Mariusz Pecio, Świat Szkła 10/2009
- Bezpieczeństwo na drogach ewakuacyjnych , Krzysztof Spiechowicz, Świat Szkła 10/2009
- Wyjścia ewakuacyjne z budynku a bezpieczeństwo osób i ochrona mienia , Stanisław Baraniak, Świat Szkła 5/2009
- Drogi ewakuacyjne . Krzysztof Spiechowicz, Świat Szkła 5/2009
- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 2, Paweł Królikowski, Świat Szkła 10/2008
- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 1, Paweł Królikowski, Świat Szkła 9/2008
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2008
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2007
- Drzwi automatyczne a wyjścia ewakuacyjne - wymagania dla bezpieczeństwa pożarowego , Paweł Królikowski, Świat Szkła 5/2006
więcej informacji: Świat Szkła 5/2009