Wizja nowoczesnej architektury wymaga dużej powierzchni przeszkleń, wpuszczenia nieograniczonej ilości światła, stosowania różnorodnych form zadaszenia, niekonwencjonalnych kształtów budynków itd.
W obszernych przestrzeniach architektonicznych świetnie sprawdzają się łączniki budynków, zaprojektowane jako kładki dla pieszych, obudowane, przeszklone, spełniające rolę komunikacyjną, ale też będące ekstrawaganckim elementem w ogólnej architektonicznej kompozycji. Do tego typu konstrukcji należą: szklana tuba z naukowego kompleksu z Lizbony, łącznik-kapsuła z hotelu Yas z Abu Dhabi oraz przeszklona kładka z paryskiej dzielnicy La Defense.
Szklana tuba z Lizbony
W Lizbonie, w dzielnicy Belem, w miejscu gdzie rzeka Tag spotyka się z Oceanem Atlantyckim, skąd wypływali od XV w. portugalscy żeglarze na spotkanie z nieznanym, zbudowano niedawno naukowe centrum, nazwane wymownie „The Centre of the Unknown”.
Ośrodek ten prowadzi różnorodne badania biomedyczne, prowadzone przez Fundację Champalimaud. W ramach centrum powstały nowoczesne budynki, dwa z nich połączono niezwykłą konstrukcją, łącznika-kładki, w formie szklanej tuby, zawieszonej wysoko nad ziemią.
Fot. 1. Centrum biomedyczne w Lizbonie
Formę architektoniczą całego centrum i szklanego łącznika zaproponowało biuro Charles Correa Associates z Bombaju w Indiach. Na fot. 1 przedstawiono kompleks budynków nowego centrum biomedycznego, wewnętrzny ogród na terenie jednego z budynków oraz nowoczesne przeszklenie z fantastycznym widokiem na ocean.
Kładkę dla pieszych od strony konstrukcyjnej zaprojektowało biuro inżynierskie Schlaich Bergermann und Partner, działające w Stuttgarcie, Berlinie, Nowym Jorku i Sao Paulo.
Lizbońską tubę można zdefiniować jako delikatną i nowatorską konstrukcję, usytuowaną pomiędzy dwoma budynkami, przylegającą doskonale do tych budynków, w podwójnym znaczeniu lekką (fot. 2).
Fot. 2. Szklana kładka-łącznik pomiędzy dwoma budynkami
To podwójne znaczenie dotyczy ciężaru własnego konstrukcji, ale również lekkości od strony wizualnej, estetycznej, czy wręcz artystycznej. Konstrukcja nośna to elementy stalowe, na których pomost się opiera, ale wymiar architektoniczny tuby to płyty szklane obudowujące szczelnie ten niebywały łącznik.
Transparentne, szklane, zakrzywione powierzchnie zawieszone na wysokości są atrakcyjnymi elementami kładki, która z kolei jest idealnie wkomponowana w połączone budynki. Kładka pełni funkcję komunikacyjną, ale również jest dopełnieniem efektu estetycznego w odbiorze nowoczesnych budynków centrum. Roztacza się z niej piękny widok na rozległy teren. Kładka uzyskała również formę pomostu, w postaci szklanych, antypośligowych płyt, zamocowanych do stalowej konstrukcji nośnej. Ważnymi elementami składowymi konstrukcji nośnej zostały także zewnętrzne kable sprężające.
Szerokość użytkowa łącznika budynków to 4,5 m. Wysokość całkowita tej podniebnej tuby wynosi ponad 4 m. Godne uwagi jest też zamocowanie konstrukcji w ścianach budynków, które ona łączy. Wewnątrz szklanej tuby, po obu jej stronach powstały jeszcze szklane balustrady, pokazane na fot. 3.
Fot. 3. Futurystyczna szklana tuba
Użytkownik kładki ma wrażenie, że porusza się wewnątrz szklanej kapsuły, z pewnością przejście przez nią wiąże się z ciekawymi doznaniami. Na pewno pracownicy centrum chętnie wybierają tę drogę komunikacyjną, zamiast wyjścia z budynku i przejścia do sąsiedniego. Długość całkowita oryginalnej kładki to około 20 m. Kolejne sekcje paneli szklanych mają szerokość około 2 m. Posiadają powierzchnię zakrzywioną, dzięki czemu można było zbudować regularną w przebiegu geometrycznym, krzywopowierzchniową, transparentną tubę [2], [3], [4], [6].
(...)
Kapsuła z Abu Dabi
Hotel Yas to niezwykły, futurystyczny kompleks budynków z wieloma przeszkleniami, ale też ze specyficznym baldachimem – konstrukcją powłokową rozpostartą nad budynkami, doskonale sterującą ilością przenikającego do budynków światła (fot. 4).
Fot. 4. Kompleks hotelowy w sąsiedztwie mariny
Baldachim jest dominującym elementem w estetycznym odbiorze. Ale interesującym nas teraz akcentem jest łącznik pomiędzy budynkami, w formie powłokowej kapsuły, z wielowymiarowym przeszkleniem (fot. 5).
Fot. 5. Kapsuła z ciekawą formą przeszklenia
Kładka, zwana Link Bridge została zaprojektowana przez zespół z nowojorskiego biura Arup i była wnikliwie analizowana w opracowaniach numerycznych, pod względem pracy statycznej i dynamicznej. Rozpiętość całkowita kapsuły to 40 m. Pod kapsułą przebiega samochodowy tor wyścigowy, na którym w roku 2009 odbywał się konkurs Grand Prix Formuły 1.
Kompleks hotelowy powstał w terenie o dużym zagrożeniu sejsmicznym, w związku z tym przeprowadzono szereg analiz w kierunku zabezpieczenia budynków oraz łącznika przed zniszczeniem pod wpływem wstrząsów sejsmicznych.
Powłoka kapsuły zbudowana jest z elementów stalowych, ale pokrywa ją płaszcz z materiału kompozytowego na bazie włókien węglowych, dzięki czemu jest trwała, lekka, wytrzymała. Kompozyty na bazie włókien mają rewelacyjne parametry wytrzymałościowe i są coraz częściej stosowane w konstrukcjach budowlanych, po pierwotnych aplikacjach w promach kosmicznych i samolotach [1], [7].
Architektura kompleksu hotelu Yas, a szczególnie powłokowego baldachimu wzorowana była na historycznej architekturze islamskiej. Hotel z Emiratów Arabskich zajmuje ogromną powierzchnię, liczy 500 pokoi, usytuowany jest na wyspie Yas, w sąsiedztwie atrakcyjnej mariny. Pięknie się prezentuje w poświacie nocnej [7]. Z łącznika-kapsuły roztacza się piękny, morski pejzaż.
Szklany łącznik z paryskiej La Defense
Piękna, nowoczesna biznesowa dzielnica Paryża to La Defense i w niej właśnie japoński projektant stworzył reprezentacyjną kładkę łukową – łącznik pomiędzy biurowcami. Dwa zbieżne, stalowe łuki, atrakcyjnie wychodzące z konstrukcji budynków, pokryto czerwoną powłoką zabezpieczającą, odznaczającą się doskonale w urbanistycznej przestrzeni. Pomost kładki skonstruowano jako system space, podwieszony do stalowych łuków (fot. 6 i 7).
Fot. 6. Łukowa kładka z obudowanym przejściem dla pieszych
Integralną częścią pomostu jest szklane, obudowane, transparentne przejście dla pieszych. Dzięki opisywanym elementom konstrukcyjnym powstała nietypowa, ekspresyjna, ciekawa forma łącznika, pomiędzy biurowcami, z których jednym jest Pacific Tower. Rozpiętość całkowita paryskiej kładki to około 100 m [5], stanowi ona interesujący, rozpoznawalny akcent wśród budynków, o szklanych elewacjach, o różnych barwach, przeglądających się ciekawie nawzajem w swych powierzchniach.
Fot. 7. Ekstrawagancka La Defense z łukową kładką
Ta dzielnica, biurowce, transparentne łączniki to dowód na architektoniczne możliwości współczesnego szkła, fenomenalnego materiału, wciąż rozwijającego się w swojej technologii.
dr inż. Beata Stankiewicz
Politechnika Opolska
Wykorzystane materiały
[1] Barbas J., Williams M. Design and Construction of Link Bridge, Yas Hotel, Abu Dhabi. 4th International Conference Footbridge 2011, Wroclaw 6-8 July 2011
[2] Kiel A. Glass for Footbridges. The subtle tube in Lisbon. Workshop of Footbridge 2011. Wroclaw 5 July 2011
[3] Bridge Design and Engineering. Footbridgeawards 2011
[4] Stankiewicz B. Szklana kładka w L izbonie. „Szkło i Ceramika”
[5] www.artflakes.com
[6] www.bridgeweb.com
[7] www.newarchitecture.com
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 12/2011