(Światłość Świata, między Wschodem a Zachodem...). Paryż 9.10.-8.11.2013 r.
Wystawa polskiego witrażysty zorganizowana została w Centrum Kultury przy kościele pw. Matki Boskiej Zielnej (Centre Culturel de l’Eglise Notre-Dame de Pentecôte), znajdującym się w Paris la Défense - Esplanade. Została otwarta 9.10. i potrwa do 8.11.2013 r.
Kuratorzy wystawy: Jan Pawlicki (Polska) i Ewa Grzech (Francja)
Piękno barwnych witraży możemy podziwiać w całej okazałości dopiero wtedy, gdy przenikają przez nie promienie słońca. Wydaje się nam to oczywiste, jednak gdy mamy z nimi bezpośredni kontakt zawsze dajemy się uwieść ich urokowi. Tajniki właściwego języka plastycznego dla stworzenia współczesnych witraży niewątpliwie poznał Adam Stalony-Dobrzański (1904-1985).
Witraże tego artysty zdobią kilkadziesiąt kościołów, cerkwi a nawet zbór ewangelicki. Stanowią one ogromne osiągnięcie Krakowskiej Szkoły Witrażu, mającej swe korzenie w sztuce czasów Młodej Polski – kompozycjach Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera.
Twórca odwołuje się również do niezwykle bogatej tradycji bizantyjskiego Wschodu i sztuki cerkiewnej, która była mu bliska od czasów dzieciństwa i wczesnej młodości spędzonych na Ukrainie, oraz sztuki romańskiej i gotyckiej.
Mistrzostwo swoje zawdzięcza niezwykle umiejętnemu wykorzystaniu linii ołowiu, za pomocą której świetnie ukazuje emocje i duchowość przedstawionych postaci oraz zastosowaniu twardej, kubistycznej geometrii i czerpaniu z doświadczeń nowoczesnej abstrakcji.
Uwagę zwraca również wkomponowane w każdy obraz artysty liternictwo połączone ściśle z treścią ikonograficzną, ułatwiając jej zrozumienie. Liternictwo w dziełach Stalony- Dobrzańskiego pełni również funkcję plastyczną zamykając i dzieląc płaszczyznę witraży.
Wystawa składa się przede wszystkim z konstrukcji multimedialnych, mających na celu odtworzenie najsłynniejszych i najbardziej wyrazistych założeń witrażowych tego artysty.
Głównym elementem ożywiającym i uwiarygodniającym rekonstrukcje jest światło wychodzące ze środka prostopadłościennych instalacji, dzięki czemu widz ma możliwość doświadczyć identycznych odczuć estetycznych i emocji, jak gdyby obcował bezpośrednio z obrazami w kościelnych i cerkiewnych oknach.
Ekspozycja dotychczas była pokazywana w kilku miejscach na Ukrainie (gdzie również pozostało wiele dzieł artysty) oraz w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli, gdzie po raz pierwszy dodatkowo zaprezentowano oryginalne, sporządzone przez artystę kolorowe projekty witraży na papierze.
Wystawie towarzyszą filmy o artyście oraz katalog witraży fary rozwadowskiej.
Ewa Grzech
Witraże 2000
Więcej informacji o twórcy: www.stalony-dobrzanski.info
