Przyciemnianie szyb samochodowych a homologacja

Czytaj także -

Aktualne wydanie

Świat Szkła 12/2021

Main Menu

User Menu

czytaj newsy Świata Szkła

- więcej szklanej architektury

Baztech

Miesięcznik Świat Szkła

indeksowany jest w bazie

czasopism technicznych

Przyciemnianie szyb samochodowych a homologacja

Data dodania: 29.08.11

Przyciemnianie szyb samochodowych a homologacja

Każda szyba w pojeździe silnikowym powinna posiadać znak homologacji tj. znak E ze wskaźnikiem kraju, który homologacji udzielił oraz z numerem tej homologacji. Wzór takiego oznaczenia stanowi załącznik do homologacji.

Powinien on mieć wygląd np.:

E20 – oznacza, że homologacji udzielono w Polsce.
Dla szyb nie będących w polu widzenia kierowcy, posiadających przepuszczalność światła w zakresie widzialnym poniżej 70% (przyciemnionych fabrycznie folią z tworzywa sztucznego lub wykonanych ze szkła barwionego w masie) wymagane jest oznaczenie:

Znak V nad znakiem homologacji oznacza właśnie, że szyba ma przepuszczalność mniejszą niż 70%
Homologacji typu na szyby samochodowe udziela Minister Infrastruktury na podstawie pozytywnego wyniku badań, przeprowadzonych zgodnie z wymaganiami Regulaminu Nr 43 Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Do badań tego typu w Polsce upoważniony jest Instytut Szkła i Ceramiki Oddział w Krakowie. Uchwała Rady Ministrów Nr 97/92 z dnia 11 sierpnia 1992 r. (niepublikowana), w sprawie przyjęcia niektórych Regulaminów stanowiących załączniki do Porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych warunków homologacji oraz wzajemnego uznawania homologacji wyposażenia i części pojazdów samochodowych przyjmuje obowiązki w zakresie honorowania na prawach wzajemności homologacji udzielonych przez inne kraje europejskie i pozaeuropejskie, które są sygnatariuszami porozumienia. Następnie Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podał do powszechnej wiadomości o przyjęciu Porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych wymagań technicznych dla pojazdów kołowych, wyposażenia i części, które mogą być stosowane w tych pojazdach oraz wzajemnego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymagań (Dz. U. z dnia 26 września 2001 r. Nr 104 poz. 1135).
Obecnie sygnatariuszami tego Porozumienia... jest blisko 50 państw (w tym Japonia, Nowa Zelandia i Australia).
Homologację typu może uzyskać wyłącznie producent części, który odpowiednim znakiem zaświadcza, że wyprodukowany wyrób, np. szyba, odpowiada dokładnie elementom przedstawionym do badań homologacyjnych.
Polskie Normy przedmiotowe na szyby samochodowe są zasadniczo zgodne z wymaganiami Regulaminu R43 ECE, jednakże ich stosowanie jest dobrowolne i w zakresie, który nie jest wymaganiem ostrzejszym niż wymaganie „Regulaminu Nr 43 ECE” (np. Polskie Normy nie przewidują szyb w pojeździe o przepuszczalności światła w zakresie widzialnym niższej niż 70% nawet w dachach odsuwanych).
Ponadto kolejne rozporządzenia ministrów najpierw Transportu i Gospodarki Morskiej a później Infrastruktury w sprawie wyposażenia pojazdów silnikowych jednoznacznie odwołują się do wymagań Regulaminów homologacji (w tym do Regulaminu nr 43 dotyczącego oszkleń w pojazdach silnikowych). Załącznik do rozporządzenia pod tytułem „Homologacja” potwierdza notyfikowane uprawnienia Instytutu Szkła i Ceramiki – Oddział w Krakowie do przeprowadzania badań homologacyjnych oraz deleguje uprawnienia do kontroli zgodności produkcji.
Przyciemnianie szyb samochodowych stało się modne na Zachodzie (głównie w Niemczech) i spowodowało konieczność wypełnienia pewnej luki w przepisach. Mianowicie w Regulaminie homologacji przewidziano stosowanie szyb hartowanych lub klejonych z powłokami z tworzyw sztucznych od strony wnętrza pojazdu i służy temu odpowiedni Załącznik.
Ponadto szyby o przepuszczalności światła mniejszej niż 70% mogą być montowane wyłącznie w miejscach niemających wpływu na pole widzenia kierowcy. Pole widzenia kierowcy określa się jako kąt 180o do przodu w kierunku wzroku kierowcy.
W Polsce rozpowszechniły się usługi w tym zakresie i do roku 2000 praktycznie wszystkie one wykonywane były bez jakiejkolwiek kontroli. Od tego czasu przebadano grupę szyb z foliami dla wielu importerów, na zgodność z wymaganiami Regulaminu R43 ECE (badania klimatyczne, odporność na działanie substancji chemicznych, odporność na promieniowanie a także badanie przepuszczalności światła dla poszczególnych typów folii naklejonych na szyby ze szkła bezbarwnego o grubości nominalnej 4 mm). W wyniku tych badań dopuszczono stosowanie folii przyciemniających w miejscach nie mających wpływu na pole widzenia kierowcy. Zdecydowano również o wprowadzeniu rejestru firm wykonujących usługi przyciemniania szyb dla stworzenia możliwości skutecznego nadzoru w przypadkach spornych. Firmy te uzyskują Świadectwa z badań i nr rejestru, którym powinna być oznakowana każda szyba oklejona folią przyciemniającą. Nr rejestru odpowiada numerowi świadectwa z badań. Numer ten pozwala zidentyfikować firmę wykonującą usługę oklejania. Ponadto właściciel pojazdu powinien być zaopatrzony w Zaświadczenie o instalacji folii samochodowej, z wyszczególnieniem odpowiednich danych.
Przykładowy wzór zaświadczenia przedstawiono poniżej.

Po licznych dyskusjach i wymianie korespondencji pomiędzy Ministerstwem Transportu i Gospodarki Morskiej, Wydziałem Prewencji KG Policji, Instytutem Transportu Samochodowego i Instytutem Szkła i Ceramiki, Minister Transportu i Gospodarki Morskiej w Rozporządzeniu (Dz.U. Nr 44 z 15 maja 1999 r. poz. 432, Załącznik 3) upoważnił Instytut Szkła i Ceramiki Oddział w Krakowie do badań szyb z powłokami refleksyjnymi.
Istnieją jednak nadal różnice w poglądach na temat stopnia przyciemniania szyb oraz możliwości oklejania szyb samochodowych drzwi przednich bocznych foliami bezbarwnymi w celach antywłamaniowych. Stanowisko Instytutu Szkła i Ceramiki wyrażane wielokrotnie stwierdzało, że jest dopuszczalne stosowanie bezbarwnych folii antywłamaniowych na szyby będące w polu widzenia kierowcy tj. szyby boczne – przednie oczywiście z zachowaniem wymaganej przepuszczalności światła. Mogą zdarzać się przypadki przyciemniania szyb przednich drzwiowych „na wyraźne życzenie klienta”, który powinien być uprzedzony o możliwości zatrzymania dowodu rejestracyjnego. Wyraźne przyciemnienia szyb przednich drzwi są karane mandatami także w Niemczech.
Istnieją też metody przyciemniania szyb metodą napylania próżniowego np. związkami tytanu, indu i in. Pewien problem tkwi w tym, że powłok tych nie można usunąć w przypadku stwierdzenia przepuszczalności światła niższej niż 70% w miejscach mających wpływ na pole widzenia kierowcy w przeciwieństwie do przyciemniających folii samoprzylepnych.
Stacje diagnostyczne i policja zostały zobowiązane do wyposażenia się w przyrządy pomiarowe do badania współczynnika przepuszczalności światła. Coraz częściej dochodzi do zatrzymywania dowodów rejestracyjnych pojazdów i kierowanie ich do stacji diagnostycznych.
Należy podkreślić, że wpisanie do rejestru i Świadectwo z badań folii przyciemniających Instytutu Szkła i Ceramiki nie upoważnia do przyciemniania szyb niezgodnie z obowiązującymi przepisami, tzn. wymaganiami Regulaminu R43 ECE ONZ. Podkreślić również należy, że żadne ulepszenia szyb przednich – czołowych nie są dopuszczalne. Charakterystyka szyb przednich – czołowych jest dokładnie opisana w dokumencie homologacyjnym, a każda nawet drobna zmiana w konstrukcji wymaga przeprowadzenia badań uzupełniających i tzw. rozszerzenia homologacji. Przepuszczalność światła w zakresie widzialnym wynosić ma co najmniej 75%. Np. Jeśli szyba przednia – czołowa jest zbudowana z jednej warstwy szkła float bezbarwnego, folii PVB oraz drugiej warstwy szkła float zielonego – atermicznego, o łącznej przepuszczalności światła w zakresie widzialnym wynoszącej np. 78%, zostanie przyciemniona warstwą antyodblaskową metodą napylania próżniowego, to gdy przy pomiarze okaże się, że przepuszczalność światła jest niższa niż 75%, to dla ponownego dopuszczania pojazdu do ruchu szybę czołową przednią trzeba będzie wymienić.
Za prawidłowe wyposażenie pojazdu odpowiada zawsze właściciel, chyba że został wprowadzony w błąd przez zakład przyciemniający szyby samochodowe, ale wówczas dochodzenie rekompensaty strat poniesionych z tego tytułu może wymagać drogi sądowej i ewentualnych dość kosztownych ekspertyz.
Jednocześnie jednoznacznie stwierdzić trzeba, że Porozumienie odnośnie przestrzegania wymagań regulaminu homologacji R43 ECE nie obejmuje przypadków „poprawiania” homologacji fabrycznej, a stosowane w kraju dokumenty związane z przyciemnianiem szyb jednorodnie hartowanych nie muszą być honorowane w innych krajach europejskich.

Tadeusz Tarczoń
ISiC
Oddział Zamiejscowy Kraków

Literatura i dokumenty
1) Porozumienie dotyczące przyjęcia jednolitych warunków homologacji oraz wzajemnego uznawania homologacji wyposażenia i części pojazdów samochodowych, Załącznik 42: Regulamin nr 43 Jednolite przepisy Dotyczące homologacji bezpiecznych
oszkleń i materiałów oszkleniowych. Genewa 20.03.1958 r. Rewizja 1, E/ECE/ TRANS/505
z 24 lutego 1988 r.
2) Agreement concerning the adoption of uniform conditions of approval and reciprocal recognition of approval for motor vehicle equipment and parts, (situation at 31 July 1992.). Genewa, CH. TRANS/SC1/ /WP29/343. 6 August 1992.
3) Uchwała Rady Ministrów Nr 97/92 z dnia
11 sierpnia 1992 r., w sprawie przyjęcia niektórych Regulaminów stanowiących załączniki do Porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych warunków homologacji oraz wzajemnego uznawania homologacji wyposażenia i części pojazdów samochodowych (niepublikowana).
4) Porozumienie dotyczące przyjęcia jednolitych przepisów technicznych dla pojazdów kołowych, wyposażenia elementów które mogą być zaistalowane i/lub zastosowane w pojazdach kołowych oraz warunków wzajemnego uznawania homologacji przyznanych na podstawie tych przepisów. E/ECE/324 – E/ECE/TRANS/505 Załącznik 42 Regulaminu Nr 43 Jednolite przepisy dotyczące homologacji materiałów oszkleniowych i ich instalacji w pojazdach (11 luty 2004 r.)
5) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. W sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. Nr 32 z dnia 26 lutego 2003 r. Poz.262)
6) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 grudnia 2003 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia – Załącznik Homologacja Pojazdów (Dz.U. Nr 5 poz. 29, 39 i 31 z dnia 15 stycznia 2004 r.)
7) Notyfikacja RP, w tym Ministerstwa Infrastruktury
oraz instytucji badawczych upoważnionych do badań homologacyjnych opublikowana jest w dokumencie ECE TRANS/WP.29/ 343/Rev.12 z 11 lutego 2004 r. s.32, 119 i 288 oraz ECE TRANS/WP.29/ 343/Rev.12/Amend.1 z 16 czerwca 2004 r s. 16 i 17.
8) I. Nowakowska Folia na szybach „Motor” Nr 18-19/2001 s. 58.