Drukowanie z definicji związane jest z naciskiem. Większość technik drukowania, zwłaszcza konwencjonalnych nie nadaje się zatem do efektywnego zadrukowywania szkła. Szkło jako podłoże drukowe jest dość trudnym materiałem.

 

Nie ma porowatej powierzchni, która umożliwiałaby skuteczne przyjmowanie i utrzymywanie warstwy farby. Jest sztywne, ciężkie i kruche, co utrudnia, a czasem wręcz uniemożliwia zastosowanie automatyki podawania użytków (tafli szklanych). Szkło może również występować w przeróżnych kształtach, co nie jest także ułatwieniem w zadrukowywaniu.

 

Druk na szkle wymaga specjalnego podejścia i dlatego czasami wykorzystuje się do tego wysoko wyspecjalizowane, a co za tym idzie, także kosztowne urządzenia.

 

Natrysk atramentu – technika uniwersalna
Wraz z dynamicznym rozwojem cyfrowych technik drukowania szkło stało się materiałem, który znacznie łatwiej i taniej można zadrukować. Ze względu na jego specyfikę, szczególnie interesujące są techniki bezdotykowe. Taką techniką jest natrysk atramentu zwany inkjet. Dominuje ona w różnych odmianach, zarówno w drukowaniu wielkoformatowym, jak i drukach bardzo małych elementów.

 

Brak bezpośredniego kontaktu elementu drukującego (w tym przypadku głowicy piezoelektrycznej) z podłożem pozwala zadrukować również materiały sztywne i o nierównej powierzchni. Aby druk był trwały, stosowane atramenty muszą wykazywać się odpowiednimi właściwościami. 

 

Od jakiegoś czasu największą popularność zyskują urządzenia drukujące atramentami utrwalanymi przy użyciu promieniowania UV. To najbardziej ekonomiczna propozycja dla tych, którzy chcą drukować również na szkle.

 

Podstawy drukowania atramentowego
Drukowanie atramentowe znane jest od wielu lat. Wielu z nas używa drukarek atramentowych w domu czy biurze. Dzięki nim możliwe stało się tanie drukowanie wielobarwne.

 

Podstawowym elementem drukarki atramentowej jest głowica. W różnych urządzeniach stosowane są różne typy głowic, jednak obecnie najbardziej popularne są głowice piezoelektryczne.

 

Podstawą ich działania jest wytworzenie ciśnienia dzięki przyłożonemu napięciu i wyciśnięciu tym sposobem ściśle określonej porcji cieczy poprzez kanalik zwany dyszą.

 

Tak powstała kropla ma objętość od kilku do kilkudziesięciu pikolitrów (1 pikolitr = 10-12 litra). Użycie głowic piezoelektrycznych nie zmienia właściwości stosowanego atramentu, jak to miało miejsce w głowicach termicznych, gdzie wyrzut kropli był powodowany „zagotowaniem” jego porcji w głowicy.

 

 

 

Przykład uniwersalnej głowicy atramentowej, która może pracować z różnymi typami atramentów

 

 

Właściwa jakość atramentu oraz prawidłowe ustawienie parametrów urządzenia powoduje ograniczenie tworzenia kropel satelitarnych (po prawej) co poprawia ostrość rysunku.

 

 

Zintegrowane listwy jonizacyjne ułatwiają usuwanie ładunków elektrostatycznych z powierzchni z tworzyw sztucznych.

 

 

Atrament i jego wpływ na uzyskiwane efekty

Głowice piezoelektryczne umożliwiają pracę z różnorodnymi atramentami, wykorzystywanymi w różnorodnych zastosowaniach. Zatem kolejnym, istotnym elementem układu, poza głowicą, jest atrament.

 

Atramenty przeznaczone do drukowania w urządzeniach inkjet są precyzyjnie dobranymi kompozycjami rozpuszczalników i barwników lub pigmentów. 

 

Taka substancja musi zapewniać stabilne właściwości podczas przepływania z zasobników maszyny do głowic, skąd jest natryskiwana na podłoże. Od jakości atramentu będzie zależała w dużej mierze jakość gotowego wydruku. Niedrożność dysz, tworzenie kropel satelitarnych, kapanie z głowicy itp. to niekorzystne czynniki, które mogą sprawiać problemy użytkownikom.

 

Również od parametrów atramentów zależeć będzie barwa uzyskiwanego obrazu. W urządzeniach atramentowch, podobnie jak w konwencjonalnych maszynach, stosowana jest przestrzeń barw CMYK. W wielu rozwiązaniach podstawowy zestaw atramentów CMYK uzupełniany jest o dodatkowe barwy np. jasny cyan i jasna magenta.

 

Zabieg ten poprawia jakość odwzorowywania przejść tonalnych, szczególnie w jasnych partiach obrazu, gdzie krople kontrastowego atramentu C i M mogłyby sprawiać wrażenie ziarnistości.

 

Gdy drukujemy na materiałach przezroczystych lub ciemnych, czyli wszędzie tam, gdzie biel podłoża nie może tworzyć kontrastu dla barwnego rysunku stosować można dodatkowy atrament biały.

 

Warstwa tego atramentu może być nakładana zarówno przed nałożeniem właściwego rysunku, jak i po nim. Nakładanie bieli bezpośrednio na podłoże pozwala wyodrębnić rysunek jak również jest nieodzowne przy drukowaniu na ciemnym lub wręcz czarnym podłożu.

 

Gdy chcemy drukować na materiałach przezroczystych, w tym także na szkle, interesująca okaże się możliwość nałożenia białej warstwy przykrywającej właściwy barwny obraz. W takim przypadku będzie można obserwować rysunek w świetle odbitym patrząc przez warstwę szkła.

 

Ciekawe zastosowania można również uzyskać przy drukowaniu dwoma warstwami barwnymi z białą warstwą pomiędzy nimi. W takim przypadku można obserwować obraz zarówno w świetle odbitym (w dzień) jak i przechodzącym (w nocy) po podświetleniu od spodu. Druga warstwa barwna podnosi intensywność barw po podświetleniu, a umieszczenie jej pod warstwą bieli nie pogarsza obserwacji w świetle odbitym.

 

Głowica pozwala precyzyjnie przenieść krople atramentu na każde podłoże, jednak na efekt końcowy ma również wpływ sposób utrwalenia atramentu. W urządzeniach UV atramenty ulegają polimeryzacji na skutek działania promieniowania z lamp łukowych (czasem innych promienników np. LED) zainstalowanych w okolicy głowic.

W umieszczonej na podłożu kropli inicjowany jest proces polimeryzacji w taki sposób, że zadruk jest możliwy do dalszej obróbki po opuszczeniu urządzenia. Cały proces trwa jednak pewien czas i maksymalna wytrzymałość uzyskiwana jest po upływie 24 godzin.

 

 

Przykład drukowania na płytach z drewna

 

 

Przykład dekoracji wnętrz wykonanych na lustrze

 

 

Przykład dekoracji wnętrz wykonanych na szkle

 

Hybrydowa maszyna Anapurna M2050 umożliwia zadruk zarówno materiałów sztywnych, jak i giętkich w trybie z roli na rolę

 

Maszyna wyposażona w płaski stół Anapurna M2540 FB przeznaczona do zadruku materiałów sztywnych

 

Reprodukcja barw
Atramenty podlegają znanym od początków drukowania wielobarwnego zasadom subtraktywnego mieszania barw, wykorzystując pierwszorzędowe barwy CMYK. Wprowadzanie dodatkowych atramentów (jasny cyan i jasna magenta) nie zmieniają w żaden sposób tych podstaw, a jedynie poprawiają wizualny efekt uzyskiwanych druków.

 

Drukowanie atramentowe nie tworzy również nowej koncepcji reprodukcji barw, a jedynie jest kolejną techniką do powielania obrazów. Porównując możliwości zastosowań jest to technika stawiana jako następca systemów sitodrukowych. W tym kontekście reprodukcja barw ploterów atramentowych ma być zbliżona do możliwości sitodruku wielobarwnego. Jest to potwierdzone dzięki uzyskaniu zgodności z zaleceniami normy ISO 12647-5.

 

Odporność druków
Właściwości drukowe atramentów oraz ich barwa pozwalają uzyskać pożądany efekt w połączeniu z odpowiednią głowicą, która dzięki małej kropli da ostry obraz zawierający wiele szczegółów. Atrament zostanie naniesiony i utrwalony, niestety nie każde podłoże pozwala na trwałe połączenie z warstwą atramentu. 

 

W zależności od sposobu użytkowania produktu oraz rodzaju podłoża może okazać się konieczne jego dodatkowe przygotowanie przed zadrukiem i/lub zabezpieczenie po zadrukowaniu.

 

Warstwa atramentu utrwalanego promieniowaniem UV nie wnika w głąb podłoża, a w przypadku takich materiałów, jak szkło czy metal, zostaje utrwalona całkowicie powierzchniowo. Odporność takiej warstwy na działanie czynników zarówno mechanicznych jak i chemicznych zależy wyłącznie od właściwości atramentu. 

 

Niestety, wraz ze wzrostem elastyczności atramentów maleje ich odporność mechaniczna, gdyż warstwa staje się bardziej miękka. Stały postęp w opracowywaniu nowych atramentów ma na celu osiągnięcie optymalnych właściwości zarówno elastyczności, jak i odporności chemicznej i mechanicznej. Odporność gotowych druków w dużej mierze zależy od sposobu ich użytkowania oraz miejsca ekspozycji.

 

Z praktyki wynika, że zadruk na szkle przeznaczony do montażu mechanicznego (listwy, śruby) bez kontaktu podłoża z zadrukiem, gdy zadruk znajduje się od strony spodniej – nie wymaga specjalnego przygotowania. Szkło wystarczy odtłuścić i można zadrukować bez stosowania specjalnego primera.

 

Jeśli jednak tak zadrukowane szkło ma zostać przyklejone stroną zadrukowaną to zarówno odtłuszczona powierzchnia szkła, jak i gotowy zadruk należy specjalnie przygotować. Do tego celu najlepiej sprawdzają się specjalne lakiery do szkła, które są dostępne u wyspecjalizowanych dostawców. W wielu przypadkach, gdy produkcja jest nietypowa, producenci opracowują swoje własne sposoby przygotowania podłoża, które są ich ściśle strzeżoną tajemnicą. 

 

Poza odpornością mechaniczną powierzchni druków ważnym elementem jest odporność na zmianę barw. Ten parametr jest również zależny od sposobu użytkowania gotowego produktu i miejsca jego ekspozycji.

W typowych warunkach Europy Środkowej druki wykonane atramentami utrwalanymi promieniowaniem UV powinny zachować swoje barwy przez okres 2 do 3 lat. Oczywiście, wszystkie druki wykorzystywane we wnętrzach zachowają swój niezmienny wygląd przez znacznie dłuższy okres.

 

Podsumowanie
Plotery atramentowe wykorzystujące utrwalanie promieniowaniem UV są uniwersalnymi urządzeniami drukującymi, które w łatwy i ekonomiczny sposób umożliwiają zadruk różnorodnych materiałów. 

 

W przypadku modeli z rodziny Agfa, np. Anapurna M, maksymalna szerokość użytków to od 1580 mm lub 2070 mm zależnie od modelu.

 

Modele wykorzystujące pas transportowy, czyli tzw. urządzenia hybrydowe, pozwalają na zadruk materiałów sztywnych w postaci arkuszy (w tym szkła) o długości do ponad 3 m. Transport ułatwiają dołączone w standardzie stoły z rolkami. Konstrukcja hybrydowa pozwala również na zadruk materiałów giętkich z roli.

 

W przypadku zastosowań związanych ze szkłem możliwe jest drukowanie np. na różnorodnych foliach barwnych lub transparentnych, także foliach adhezyjnych, gdzie elastyczność atramentu ma kluczowe znaczenie.

 

Dla firm chcących drukować wyłącznie na materiałach sztywnych w postaci arkuszy, przeznaczona jest maszyna Anapurna M2540 FB, w której użytki montuje się próżniowo na nieruchomym stole o wymiarach 2540x1540 mm.

 

Wspomniane urządzenia nie są modelami zaprojektowanymi wyłącznie pod zadruk szkła, dzięki czemu zachowują swoją uniwersalność i pozwalają przygotować druki zarówno reklamowe, jak i użytkowe na różnorodnych materiałach, zarówno sztywnych jak i giętkich.

 

Ze względu na specyfikę materiałów przezroczystych, jakim jest m.in. szkło, bardzo istotną cechą tych urządzeń jest standardowa możliwość zadruku atramentem białym, zarówno przed, jak i po właściwym zadruku wielobarwnym.

 

Więcej informacji na stronie: drukcyfrowy.agfa-polska.pl 

 

Maciej Baur
Agfa Graphics

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

więcej informacj: Świat Szkła 10/2012

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.