Nowa norma PN EN 16005 Drzwi z napędem. Bezpieczeństwo użytkowania. Wymagania i metody badań jest przeznaczona do ochrony pieszych w wypadkach związanych z korzystaniem z drzwi automatycznych. Określa wymagania projektowe oraz metody badań dotyczące drzwi zewnętrznych i wewnętrznych z napędem, uruchamianych elektromechanicznie, elektrohydraulicznie lub pneumatycznie.
W normie uwzględniono bezpieczeństwo użytkowania drzwi z napędem przeznaczonych do normalnego dostępu, jak również stosowanych na drogach ewakuacyjnych oraz jako drzwi przeciwpożarowe i dymoszczelne. Dokument stosuje się do następujących typów drzwi z napędem: drzwi przesuwnych, wahadłowych, rozwieranych, obrotowych i składanych ze skrzydłem poruszającym się poziomo.
Projektując i montując drzwi automatyczne należy więc uwzględnić wymagania wprowadzonej niedawno do stosowania normy PN EN 16005. Wraz z nową normą zmieniają się wymagania dotyczące bezpieczeństwa użytkowania i funkcjonowania drzwi automatycznych. Norma określa też wymogi, które muszą spełniać właściciele budynków, aby drzwi były bezpieczne, trwale niezawodne i wydajne. Norma zawiera również opis zasad przechowywania dokumentacji prac serwisowych oraz wprowadzonych dodatkowo zabezpieczeń.
Ważne są też okresowe przeglądy konserwacyjne, które mają zapewnić niezawodność urządzeń i minimalizować przestoje w ich działaniu. Regularna konserwacja pozwala zwiększyć bezpieczeństwo użytkowników i spełnić wymagania obowiązującej normy, a także gwarantuje lepszą wydajność urządzeń. Dlatego dla każdego obiektu i urządzenia powinny być tworzone odpowiednie plany prac konserwacyjnych. Podczas okresowego przeglądu konserwacji, istniejące urządzenia powinny być starannie zbadane, a jeżeli to konieczne, klient powinien otrzymać analizę ryzyka i wskazówki dotyczące „zaktualizowania” zestawu drzwi do wymagań bezpieczeństwa wg EN 16005.
Definicja punktu niebezpiecznego
W paragrafie 4.6.1 norma stwierdza, że wszystkie punkty produktu, od poziomu podłogi do 2,5 m, które mogą powodować zagrożenie w cyklu otwierania lub zamykania, są punktami niebezpiecznymi. Jedynie strefa przycięcia palców pomiędzy skrzydłem, a framugą drzwi rozwiernych (przymykowych) wymaga ochrony tylko do 2,0 m.
Stwierdzono też, że gdy duża część użytkowników jest osobami starszymi, niedołężnymi lub niepełnosprawnymi, albo są to dzieci – to zderzenie skrzydła drzwi z użytkownikiem jest niedopuszczalne.
W normie wymieniono również w punkcie 4.6.1 różne sposoby unikania lub zabezpieczenia przed groźnymi skutkami, w przypadku wystąpienia „niebezpiecznych punktów”:
- ruch drzwi „low energy” czyli z niską energią kinetyczną (4.6.4)
- ograniczenie „siły skrzydła” (4.6.7)
- elektryczne (electro-sensitive protective equipment - ESPE) lub dotykowe (pressure sensitive protective equipment - PSPE) czujniki ochronne (4.6.8)
- osłony (4.6.9)
- bariery (4.6.10 i 4.6.11)
- bezpieczne odległości między elementami drzwi (4.6.11)
Rys. 1. Zabezpieczenie (ochrona) przed uderzeniem (4.6.2.1):
1. Monitorowane czujniki obecności = kurtyna podczerwieni, po jednej na każde skrzydło
2. Bariery/osłony
3. Ustawienie Low Eenergy
4. Nie trzeba dodatkowo zabezpieczać gdy: X≤100 mm i Y≥200 mm (wymiary wg rys. 6)
Drzwi przesuwane: zagrożenia w trakcie otwierania drzwi
W okolicznościach, gdy nie zastosowano innych środków ochronnych opisanych wyżej, bezpieczeństwo podczas cyklu otwierania jest wymagane i może być zapewnione przez zastosowanie czujników nadzorujących ścieżkę przesuwu skrzydła.
Zaleca się zwykle wykorzystanie czujek monitorujących obecność ludzi (lub przeszkód) po obu stronach drzwi, wzdłuż ścieżki ruchu, wg normy EN 16005 punkt 4.6.8. Czujki te są odpowiednim i zgodnym sposobem, aby zapewnić bezpieczny ruch skrzydeł drzwi. Zapewniają one również wygodę dla użytkowników i oszczędność energii w budynku.
Drzwi przesuwne bez funkcji „anty-panik” na drodze ewakuacyjnej (4.7.2.3)
|
Dodatkowe wymagania dla drzwi na drogach ewakuacyjnych i wyjść awaryjnych
Drzwi z napędem przesuwane lub składane bez „wyłamywanych” skrzydeł (breakout panels) powinny się otworzyć co najmniej w 80% w ciągu 3 sekund po aktywacji. Otwarcie skrzydła drzwi powinno być zapewnione przez system awaryjny zgodnie z wymogami dla poziomu „d” wg EN 13849-1, a wszelkie usterki elektryczne zakłócające normalne funkcjonowanie skrzydła drzwi powinny być automatycznie wykryte w ciągu 15 s od aktywacji. Po wykryciu usterki powinien uruchomić się mechanizm powodujący automatyczne otworzenie drzwi i utrzymujący je w położeniu otwartym (np. zdublowany system, czyli: drugi silnik, który jest zdolny do otwierania drzwi w następstwie awarii systemu głównego). System wykrywający usterki elektryczne powinien być automatycznie testowany co najmniej raz na 24 godziny.
(...)
Minimalny czas otwarcia [s] (HSO lub do 80°)
Minimalny czas zamknięcia [s] (od 90º do 10°)
Źródło: BESAM
Rys. 4. Typowy przykład: zabezpieczenie strefy ruchu skrzydeł drzwi rozwiernych (przymykowych) – bariera w narożu pomieszczenia
Rys. 5. Typowy przykład osłony: Pocket Screen (ekran osłaniający)
Bezpieczne odległości dla poszczególnych części ciała:
a. palce: ≤ 8 lub ≥ 25 mm
b. głowa: ≥ 200 mm
c. ciało: ≥ 500 mm
Rys. 6
jeżeli: to:
X ≤ 100 Y ≥ 25
100 < X ≤ 250 Y ≥ 200
X > 250 Y ≥ 500
Rys. 7
jeżeli: to:
S ≤ 8 t ≤ 0
S > 8 t ≥ 25
Elementy osłaniające punkty niebezpieczne
1. Bariery (4.6.9) – mają za zadanie skierować ruch, tak aby piesi omijali strefy niebezpieczne
a. minimalna wysokość 900 mm,
b. dzieci nie mogą łatwo przejść pod lub nad barierą; bariery powinny być zaprojektowane tak, żeby dzieci nie mogły wspinać się po nich, ani aby uwięzły w nich głowa dziecka lub palce,
c. muszą być zamocowane tak, aby nie stwarzać dodatkowego zagrożenia i wytrzymać siły występujące podczas normalnej eksploatacji.
2. Osłony (4.6.10-11) – mają za zadanie zasłonić strefy niebezpieczne
a. minimalna wysokość 2500 mm,
b. mogą być otwarte lub zdjęte tylko przy użyciu narzędzi,
c. muszą być zamocowane tak, aby nie stwarzać dodatkowego zagrożenia.
3. Bezpieczne odległości (4.6.11) – mają za zadanie uniemożliwić powstanie sytuacji niebezpiecznej W przypadku poruszających się elementów drzwi automatycznych występuje potencjalne niebezpieczeństwo uwięzienie poszczególnych części ciała (np., gdy automatyczne drzwi przesuwne otwierają się na sąsiednią ścianę lub konstrukcję). Aby zmniejszyć ryzyko uwięzienia w takiej przestrzeni głowy, odległości między skrajnym punktem zatrzymanego skrzydła drzwi a powierzchnią stałej struktury powinna być większa niż 200 mm. Jeżeli istnieje ryzyko uwięzienia ciała, to bezpieczna odległość powinna być większa niż 500 mm.
4. Ograniczenie energii kinetycznej do dopuszczalnego poziomu (Low Energy 4.6.4)
a. obniżenie prędkości i zwiększenie stref wolnego ruchu (4.6.7),
b. zastosowanie czujników zabezpieczających (4.6.8) – powodujących zatrzymanie drzwi i zwolniony ruch.
Pojęcie Low Energy wg 4.6.4odnosi się do energii kinetycznej poruszających się elementów - skrzydeł drzwi, które mogą być punktami niebezpiecznymi (pojecie to nie ma nic wspólnego z poborem mocy urządzenia).
Drzwi ustawione jako Low Energy (LE) nie wymagają dodatkowych zabezpieczeń jeżeli:
a. ocena ryzyka wskazuje, że niebezpieczeństwo dla użytkowników starszych, słabszych i niepełnosprawnych jest niskie,
b. siła dynamiczna na krawędzi skrzydła potrzebna do zatrzymania jego ruchu nie przekroczy 67 N (energia kinetyczna ≤ 1,69 J),
c. inne ograniczenia odległościowe wynikające z powyższego.
(O rozwiązaniach Low Energy pisaliśmy też w numerze 11/2012 Świat Szkła: Zbigniew Czajka, Drzwi automatyczne z napędem o małej energii)
Rys. 8. Bezpieczeństwo w drzwiach rozwiernych:
a) zachowanie odpowiednich odległości
b) ochrona przed przycięciem palców: 1 – osłona gumowa, 2 – osłona gumowa lub tekstylna, 3 – odpowiedni profil
Rys. 9. Miejsca zagrożenia przycięciem palców
Rys. 10. Samonapinająca się osłona tekstylna. Ochrona przed przycięciem palców między płytą drzwi a ościeżnicą (w trakcie zamykania drzwi)
Rys. 11. Profile ochronne. Skuteczne zapobieganie przed zmiażdżeniem palców między płytą drzwi a ościeżnicą po stronie zawiasów (w trakcie otwierania drzwi)
Rys. 12. Wskazówki dotyczące montażu osłony chroniącej przed przycięciem palców
5. Zabezpieczenie (ochrona) przed przycięciem (zmiażdżeniem) palców (4.6.3.4)
W normie wskazano również „punkty niebezpieczne” między skrzydłem a ościeżnicą, stanowiące ryzyko przycięcia (zgniecenia) palców. Należy tego uniknąć projektując odpowiednio detale konstrukcyjne lub stosując odpowiednie dodatkowe środki ochronne (rys. 8).
Zgodnie z normą EN 16005 , obszary zagrożeń , które stwarzają ryzyko uwięzienia i zgniecenia palców między krawędziami drzwi i ościeżnicy muszą być wyposażone w zabezpieczające środki techniczne umieszczone od poziomu podłogi (z prześwitem max. 8 mm) do wysokości co najmniej 2000 mm (wszystkie pozostałe obszary zagrożenia muszą być chronione do o wysokości 2500 mm).
Normy związane z tematem
Postanowienia niniejszej normy dotyczą urządzeń zabezpieczających do bram i drzwi wytworzonych po opublikowaniu tej normy
-- osób ważących więcej niż 35 kg;
|
Tadeusz Michałowski
W opracowaniu artykułu wykorzystano materiały firm: ATHMER, BEA, BESAM, DORMA, FAAC, GEZE, KONE, OPTEX, TORMAX,
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacj: Świat Szkła 02/2014
patrz też:
- Nowe drzwi automatyczne wg PN EN 16005 , Tadeusz Michałowski, Świat szkła 02/2014
- Zaktualizowane wymagania i badania drzwi stosowanych do celów ewakuacji, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 09/2013
- Stan normalizacji w zakresie drzwi z automatycznym napędem , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 06/2013
- Drzwi automatyczne DORMA wg normy PN-EN 16005, Piotr Kęsicki, Świat Szkła 06/2013
- Ekologiczne drzwi automatyczne, Świat Szkła 3/2013
- Drzwi przyjazne niepełnosprawnym , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2013
- Drzwi automatyczne z napędem o małej energii , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2012
- Automatyczne napędy drzwi rozwieranych, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2012
- Czujnik do drzwi automatycznych TOF/Taxi działa z rozmachem, CEDES, Świat Szkła 10/2012
- Drzwi automatyczne na drogach ewakuacji. Wybrane zagadnienia, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 5/2012
- Automatyczne drzwi tarasowe podnoszono-przesuwne HST - tylko w DAKO, Świat Szkła - portal
- Bezpieczeństwo użytkowania przeszklonych drzwi i okien z napędem, cz.2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2011
- Bezpieczeństwo użytkowania przeszklonych drzwi i okien z napędem, cz.1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2011
- Zamknięcia dymoszczelne – drzwi i okna chroniące życie, Robert Kopciński, Świat Szkła 2/2011
- Bezpieczna droga w stanach kryzysowych, Robert Kopciński, Świat Szkła 10/2010
- Drzwi automatyczne na drogach ewakuacji. Systemy odcięć ogniowych, Assa Abloy, Świat Szkła 10/2010
- Napędy drzwiowe DDS 54/500 , D+H, Świat Szkła 9/2010
- Drzwi automatyczne DORMA - kompleksowe rozwiązanie, Świat Szkła - portal
- Drzwi stosowane na drogach ewakuacyjnych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2010
- Okucia do drzwi rozwieranych przeszklonych i całoszklanych. Część 1. Zamykacze , Robert Sienkiewicz, Świat Szkła 2/2010
- Drzwi automatyczne w ochronnie przeciwpożarowej , Mariusz Pecio, Świat Szkła 10/2009
- Bezpieczeństwo na drogach ewakuacyjnych , Krzysztof Spiechowicz, Świat Szkła 10/2009
- Wyjścia ewakuacyjne z budynku a bezpieczeństwo osób i ochrona mienia , Stanisław Baraniak, Świat Szkła 5/2009
- Drogi ewakuacyjne . Krzysztof Spiechowicz, Świat Szkła 5/2009
- Wymagania i badania automatycznych napędów , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2009
- Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem cz. 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2009
- Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem cz. 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2008
- Bezpieczeństwo automatycznych drzwi obrotowych , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 10/2008
- Przeciwpożarowe i ewakuacyjne , G-U, Świat Szkła 10/2008
- Drzwi automatyczne w sieci, Dariusz Gawin, Świat Szkła 9/2008
- Specjalistyczne wymagania i ocena zgodności okuć do drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 7-8/2008
- Napędy do drzwi automatycznych - wyprodukowane w Szwajcarii, Świat Szkła 6/2008
- Automatyczne drzwi obrotowe, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2008
- Optymalne rozwiązanie dla ochrony przeciwpożarowej i antypanicznej, G-U, Świat Szkła - Numer Specjalny
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2008
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2007
- Radary kierunkowe do drzwi automatycznych , Świat Szkła 6/2007
- Drzwi automatyczne - Wejście we władaniu automatu , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2007
- Wyjścia ewakuacyjne a ochrona osób i mienia , Stanisław Baraniak, Świat Szkła 9/2006
- Drzwi automatyczne ''oszczędzające'' przestrzeń, Marek Repetowski, Świat Szkła 6/2006
- Napędy do drzwi automatycznych - wymagania zawarte w przepisach i normach, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2006
- Zamknięcia przeciwpaniczne i awaryjne wyjść dróg ewakuacyjnych , Andrzej Jurga, Jan Uniejewski, Świat Szkla 9/2005
- Drzwi z napędem automatycznym - wymagania w świetle norm , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 7-8/2005
- Najnowsze napędy do drzwi automatycznych, TORMAX, Świat Szkła 4/2005
- Drzwi automatyczne, Krzysztof Zieliński, Świat Szkła 5/2003
inne artykuły tego autora:
- Samozamykacze a komfort i bezpieczeństwo. Cz.1 , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 5/2014
- Szkło o zmiennej przezierności, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2013
- Raport na temat balustrad ze szkła Część 3, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 11/2012
- Raport na temat balustrad ze szkła Część 2, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 9/2012
- Raport na temat balustrad ze szkła Część 1, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 7-8/2012
- Dobór szkła na balustrady wg przepisów polskich i niemieckich, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 7-8/2012
- Nowe wymagania wobec mas do szyb zespolonych, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 6/2012
- Okna w oddymianiu grawitacyjnym, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 1/2010
- 10 powodów montażu nawiewnika. Cz.2, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 1/2010
- Okucia to bezpieczeństwo i komfort użytkowania okien Cz.2 , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 12/2009
- Okucia to bezpieczeństwo i komfort użytkowania okien Cz.1 , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 10/2009
- 10 powodów montażu nawiewnika. Cz.1, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 11/2009
- Kopuły bez tajemnic, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 9/2009
- Jak wybrać energooszczędne okna?, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 7-8/2009
- Rolety okienne. Cz.1, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 7-8/2009
- Nawiewniki - fakty i mity. Cz.2, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 1/2009
- Nawiewniki - fakty i mity. Cz.1, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 5/2009
- Pustaki szklane - w mieszkaniach, apartamentach i rezydencjach , Tadeusz Michałowski, Szklane inspiracje 9/2008
- Kolorowe okna wzbudzają emocje (Cz.1), Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 6/2008
- Drzwi tarasowe. Część 2 , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 6/2008
- Automatyczne drzwi obrotowe, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2008
- Pustaki szklane a kreatywne projektowanie, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 3/2008
- Szyby z zastosowaniem aerożeli, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 2/2008
- Rozwój zastosowań szkła laminowanego z diodami LED , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 1/2008
- Szklenie dekoracyjne drzwi wewnątrzlokalowych , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła
- Skrzydła, które jeżdżą na rolkach Cz. 2, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 10/2007
- Skrzydła, które jeżdżą na rolkach Cz. 1, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 09/2007
- Klamki, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 7-8/2007
- Zadaszenia wejściowe , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 3/2007
- Folie do laminowania szkła : 10 najważniejszych zalet takiego rozwiązania, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2007
- Drzwi automatyczne - Wejście we władaniu automatu , Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2007
- Nowe reguły w ochronie przeciwpożarowej, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 11/2006
- Okna lamelowe, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 1/2006
- Wymagania normowe dla szkła hartowanego. Cz. 1, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 10/2005
- Co nowego w kanalikach ?, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 7-8/2005