Takie rozwiązania we wnętrzach mieszkalnych zmuszają do stosowania określonych zasad rządzących aranżacją całej przestrzeni. Obecność szklanych przegród ogranicza bowiem intymność oddzielonych nimi pomieszczeń. Z drugiej jednak strony nie zabierają one światła, są łatwe w utrzymaniu czystości i nie wymagają odnawiania. Rozwój technologiczny zaś, idący w kierunku konstruowania ze szkła również elementów przenoszących obciążenia, pozwala na coraz szersze jego zastosowanie.
W pionie...
Ściany ze szkła zacierają granice między wydzielonymi w ten sposób wnętrzami. Dzięki odbijanym od tego materiału promieniom światła i rzucanym refleksom, nadają wnętrzu dynamiczność i większą plastyczność.
W nowoczesnych wnętrzach mieszkalnych często szklanymi taflami oddziela się łazienkę od dużej małżeńskiej sypialni. Ale też można w ten sposób wydzielić np. gabinet czy jadalnię. Takie rozwiązania są szczególnie korzystne, gdy zachodzi konieczność podzielenia dużego pomieszczenia, a postawienie tradycyjnych ścian działowych ograniczyłoby dostęp światła do nowo powstałych przestrzeni.
W takich rozwiązaniach – ze względów bezpieczeństwa – znajduje zastosowanie szkło hartowane, o grubości od 8 do 10, a czasem nawet do 12 mm. Przegrody mogą być całoszklane lub też tafle ujmowane są w ramy. Przeszklenia o dużych powierzchniach mogą być wykonywane z hartowanego szkła płaskiego lub giętego. Ściany mogą być mocowane w profilach, listwach zaciskowych oraz w ściskach punktowych. Takie systemy umożliwiają zainstalowanie w takich ścianach drzwi całoszklanych.
Szkło może być przezroczyste bezbarwne lub kolorowe – także malowane – ale też reliefowe czy matowione np. poprzez wytrawienie kwasem bądź piaskowanie. Należy tu zwrócić uwagę na istotny aspekt stosowania szkła barwionego – taka płaszczyzna, także poprzez rzucanie na ściany i elementy wystroju wnętrza odblasków, ma istotny wpływ na możliwość jego aranżacji. W tego rodzaju przeszkleniach można także zastosować szkło ornamentowe. Trzeba jednak w tym przypadku mieć świadomość, że ma ono „prawą” stronę z fakturą, „lewą” zaś gładką. Efektowne jest więc tylko z jednej strony.
Większe możliwości „ogrodzenia” wydzielonej powierzchni dają szyby witrażowe. Kompozycja wykonana z kawałków szkła, złączonych ołowianymi ramkami w kwatery, także może tworzyć ścianki działowe. Nową tendencją w projektowaniu witraży jest użycie do ich wykonania wyłącznie białego szkła. W tym przypadku funkcję dekoracyjną pełnią przede wszystkim metalowe podziały kwater. Natomiast bardziej tradycyjny witraż z barwnego szkła gra również kolorami i fakturą, pozwalając uzyskać niezwykle efektowne, wręcz malarskie kompozycje przy udziale światła.
Szczególne efekty uzyskuje się dzięki wykorzystaniu szklanych kształtek budowlanych – luksferów lub pustaków. Te drugie, dzięki wypełnieniu dwóch wytłoczonych elementów pustką powietrzną, mają znacznie lepsze własności izolacyjne. Dlatego można je z powodzeniem stosować również jako spore nawet fragmenty ścian zewnętrznych. Pustaki szklane całkiem dobrze izolują od dźwięków, a z przeznaczonych do tego celu kształtek można wznosić także ścianki o własnościach ognioodpornych.
We wnętrzach mieszkalnych pustaki szklane znajdują przede wszystkim zastosowanie jako rozmaite półścianki i doświetlenia. Przezroczyste mogą być użyte w celu oddzielenia pomieszczeń ogólnie dostępnych, niewymagających zapewnienia intymności. Dyskretna ścianka może tworzyć praktyczny aneks jadalny, oddzielony od mniej reprezentacyjnej części kuchni. Wprowadzenie oświetlenia – także do wnętrza ścianki - może dodatkowo uatrakcyjnić i podkreślić wygląd szklanej przegrody. Pustaki szklane mogą być łączone na zaprawę cementową – taka konstrukcja wymaga jednak zastosowania zbrojenia. Innym sposobem budowy przegrody jest montaż w tzw. systemach suchych, gdzie poszczególne elementy są umieszczane w szkieletach nośnych z drewna lub PVC. Z pustaków szklanych można wykonywać ścianki zarówno proste, jak i łukowe. Jednak z powodów technologicznych, wolno stojące przegrody mogą mieć maksymalne wymiary ściśle określone technologią montażu.
.. i w poziomie
Z odpowiednio wytrzymałego szkła projektuje się podłogi w całych pomieszczeniach, chociaż w domach najczęściej są to jedynie mniejsze lub większe ich fragmenty.
Stosuje się najczęściej szkło hartowane, laminowane warstwowo, grubości min. 10 mm. Ze względu na konieczność przenoszenia dużych obciążeń, stosuje się nawet trzy połączone ze sobą tafle. Jednym z elementów takiej wielowarstowej konstrukcji może być folia PVB, o dużej odporności na rozerwanie. Wierzchnia warstwa podłogi powinna być zabezpieczona materiałem antypoślizgowym. W przeciwnym razie, szczególnie po zwilżeniu wodą, staje się niebezpiecznie śliska.
Szkło może być przezroczyste lub np. matowe. Zastosowanie zaś folii i kolorowych laminatów pozwala uzyskać interesujące efekty wizualne. Pod szklaną podłogą zazwyczaj umieszcza się podświetlenie, co pozwala dodatkowo rozjaśnić pomieszczenie. W powstałej pod posadzką przestrzeni mogą też znaleźć miejsce np. kompozycje ze skał.
Płaszczyzny kolorowego szkła, podświetlane od spodu będą efektownym dodatkiem każdej przestrzeni. Szczególnie dobrze komponują się z fragmentami z metalu. Takie kompozycje narzucają jednak wnętrzu określony, nowoczesny i surowy klimat.
Dzieląc łączą
Oczywiście, w szklanych ścianach muszą być również szklane drzwi. Są one jednak coraz popularniejsze w ogóle we wnętrzach. Tafle szkła mogą być ujęte w ramy – drewniane, z tworzywa lub aluminium. Wypełnieniem mogą być także witraże, tafle szkła fazowanego lub kompozycje z beweli. Drzwi bezramowe mogą być mocowane w ościeżnicy drewnianej, fornirowanej lub z MDF w kolorach RAL – w dowolnym wymiarze, bądź bez ościeżnicy.
Jest też duża grupa drzwi całoszklanych: przymykowych, wahadłowych, przesuwnych, jedno- i dwuskrzydłowych. Do ich produkcji stosuje się szkło hartowane przezroczyste lub ornamentowe, satynowane lub piaskowane. Tafle mają grubość 8-12 mm. Mogą być bezbarwne lub kolorowe, zaś zastosowanie folii umożliwia uzyskanie dowolnych kolorów z palety RAL. Stosowane do szklanych drzwi okucia wytwarzane są ze stali nierdzewnej, mosiądzu lub aluminium. Powierzchnie zawiasów są satynowane, polerowane, chromowane, lakierowane. Zamiast klamek stosuje się najczęściej gałki lub pochwyty, wykonane z metalu często pokrytego powłoką lakierniczą lub drewna. Spotyka się też „okucia” z drewna. Drzwi mogą być wyposażone w zamek przeznaczony do drzwi szklanych.
Drzwi przesuwne, szczególnie te dwuskrzydłowe, mogą zastąpić nawet całą ścianę. Muszą być wtedy skonstruowane z segmentów, zachodzących na siebie przy otwieraniu. Takie drzwi dają szczególne możliwości w aranżacji wnętrz. Gdy zachodzi potrzeba, po otwarciu powstaje jedno, duże pomieszczenie. Podobną rolę spełniają drzwi łamane, lecz trzeba pamiętać, że po otwarciu zajmują więcej miejsca.
Schody, podesty, balustrady
Szklane schody i balustrady to bardzo dobry pomysł na stworzenie nietypowego i oryginalnego wnętrza. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego szkła balustrada może być niemal niewidoczna, a schody nabierają przez to szczególnej lekkości.
Stopnie i podesty mogą być wykonywane ze szkła hartowanego, laminowanego warstwowo – takiego samego, jak podłogi. Spoiwem jest żywica chemoutwardzalna o wysokiej wytrzymałości lub folia PVB. Przy mocnym uderzeniu szkło wprawdzie pęknie, ale jego kawałki będą trzymane przez nieuszkodzoną warstwę żywicy lub folii.
Wierzchnia płaszczyzna stopni i podestów powinna być zabezpieczona antypoślizgowo. Stopnie spoczywają na konstrukcjach metalowych – ze stali kwasoodpornej, nierdzewnej bądź lakierowanej proszkowo – i mogą być do nich klejone. Szkło także dobrze łączy się z drewnem. Podesty zaś mogą być także np. z naturalnego kamienia, który znakomicie współgra ze szkłem. Z połączenia różnych materiałów można wykonać każdy rodzaj schodów. W sprzedaży są też modułowe, kręcone, przeznaczone do samodzielnego montażu. Ale przecież pokusić się można również o wykonanie schodów w całości szklanych, gdzie nie tylko same stopnie, ale i konstrukcja nośna będą z tego materiału.
Stosowane na elementy schodów szkło może być przezroczyste, bezbarwne, kolorowe lub też barwna albo matowa może być łącząca tafle żywica. Szczególne efekty uzyskuje się stosując podświetlenie stopni diodami LED. Jest ono zasilane niskim napięciem 12 V.
Uzupełnieniem schodów są balustrady. Szklane wypełnienia mogą być oparte na konstrukcji nośnej, najczęściej ze stali kwasoodpornej, nierdzewnej lub lakierowanej proszkowo. Mogą być mocowane do niej jedynie specjalnymi łącznikami – zazwyczaj metalowymi. Takie balustrady producenci określają jako samonośne.
Balustrady zazwyczaj wykonywane są ze szkła hartowanego grubości 6-10 mm, foliowanego lub laminowanego nawet w trzech warstwach. Jego powierzchnia może być gładka i przezroczysta albo piaskowana – jednolicie lub według wzoru. Można też użyć szkła artystycznego, a nawet giętego.
Innym rozwiązaniem są balustrady całoszklane. Mogą być wykonane ze szkła płaskiego, giętego bądź reliefowego. To ostatnie wygląda szczególnie efektownie, przypominając np. przejrzystą tkaninę.
W balustradach całoszklanych tafla szkła jest mocowana bezpośrednio do stopni i poręczy, nie ma więc typowej konstrukcji nośnej.
Bogactwo możliwości
Do obróbki szkła stosuje się obecnie sterowane komputerowo maszyny cyfrowe, które pozwalają uzyskać bardzo dużą dokładność wymiarów. Warto pamiętać, że elementy ze szkła hartowanego muszą być zaprojektowane pod konkretny wymiar, ponieważ technologia jego produkcji wyklucza cięcie po wykonaniu tafli.
Bardzo efektowne elementy architektury wnętrz, np. balustrady, powstają ze szkła giętego, które może mieć nawet 19 mm grubości. Technologia gięcia pozwala na wykonywanie z tego materiału łuków, aż do kąta prostego. Przy czym nie ulega zakłóceniu ani struktura, szkła, ani jego przezroczystość.
Krawędzie tafli szklanych, drzwi oraz stopni są frezowanie i szlifowanie lub fazowane. Możliwe jest, oczywiście, wiercenie dowolnych otworów.
Popularne wykończenie powierzchni szkła, poprzez matowanie uzyskuje się, poddając materiał obróbce chemicznej lub mechanicznej – przy użyciu pyłów ściernych o różnorodnej gramaturze. Obrobiona może być jednolicie cała płaszczyzna, ale oczywiście możliwe jest też wykonywanie dowolnych wzorów.
Efektownie wygląda szkło emaliowane. Technika ta polega na naniesieniu na specjalnie przygotowane szkło warstw emalii, lakieru lub innych materiałów barwiących i wypalanie ich metodą piecową. Takie szkło jest bardzo trwałe. Naturalnie, sposobów wykończenia powierzchni szkła jest znacznie więcej. W każdym jednak przypadku uzyskany efekt zależy od przemyślanego zaprojektowania – przebiegu, wyglądu i konstrukcji przegród, drzwi czy schodów.
Szklane konstrukcje nadają wnętrzom lekkości i nie ograniczają optycznie przestrzeni. Wiążą się z tym jednak pewne ograniczenia. Planując w domu szklaną zabudowę, trzeba sobie zdawać sprawę z faktu, iż nie zasłoni ona, ani nie ukryje najmniejszego nawet nieporządku. Z kolei szkło barwione czy fakturowe nie może być pominięte przy dobieraniu kolorów czy stylu elementów wyposażenia wnętrz.