Od grudnia 2016 r. drzwi przeciwpożarowe objęte zostały zharmonizowaną normą wyrobu PN-EN 16034:2014-11. Dokument ten opisuje wszystkie charakterystyczne właściwości drzwi, bram i otwieralnych okien związane z odpornością ogniową i dymoszczelnością. W niniejszym artykule, podobnie jak w jego pierwszej części z wydania 2/2017 „Świata Szkła”, omówiona została metodyka badań odporności ogniowej oraz dymoszczelności zgodnie z wymaganiami przedstawionymi w normie wyrobu.
Dymoszczelność [17, 33, 36, 58, 59]
Podobnie, jak w przypadku odporności ogniowej, badanie dymoszczelności przeprowadzane jest na specjalnie wytypowanych elementach próbnych zestawów drzwiowych. Muszą być one w pełni reprezentatywne dla tych, które zastosowane mają być w praktyce lub wykonane w taki sposób, aby zapewnić możliwie najszerszy zakres zastosowania wyników badań. Zgodnie z wymaganiami normy wyrobu [61] badanie należy przeprowadzić według procedury przedstawionej w normie PN-EN 1634-3: 2006+AC:2006 [63].
Przed badaniem wykonywana jest weryfikacja zgodności elementu próbnego z dostarczoną dokumentacją techniczną oraz sprawdzane są szczeliny pomiędzy skrzydłem drzwiowym, a ościeżnicą oraz konstrukcją mocującą. Element próbny do badań należy zamontować w standardowej lub uzupełniającej konstrukcji mocującej.
Pierwsze z wymienionych są tożsame z tymi do opisanych wcześniej badań w zakresie odporności ogniowej, natomiast drugie stanowią odpowiednik konstrukcji mocującej stowarzyszonej, czyli specjalnej konstrukcji, w której zestaw drzwiowy ma być zamontowany w praktyce. Warto tutaj zaznaczyć, że w przypadku standardowych konstrukcji mocujących najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie konstrukcji podatnej, ponieważ w takim przypadku wyniki badania będą miały zastosowanie także do elementów zamontowanych w sztywnych konstrukcjach mocujących.
W przypadku zestawów drzwiowych, które wyposażone są w elementy zamykające (zamykacz, zawias sprężynowy) i które przeznaczone są do otwierania bez pomocy siły mechanicznej, konieczne jest, podobnie jak w przypadku badań odporności ogniowej, określenie siły zamknięcia skrzydła.
Przed zamocowaniem ramy badawczej w czołowym otworze komory należy każde skrzydło zestawu drzwiowego otworzyć do kąta 30° i zamknąć ręcznie lub przy użyciu elementu zamykającego, jeżeli był zastosowany. Czynność należy powtórzyć 10 razy. Następnie wykonać należy określone w normie wyrobu [61] sprawdzenia związane z samoczynnym zamykaniem oraz zdolnością do zwolnienia.
Fot. 9. Element próbny przed badaniem dymoszczelności, zamocowany w konstrukcji mocującej [58]
Po dokonaniu weryfikacji oraz sprawdzeń funkcjonalnych skrzydła rama badawcza wraz z zamontowaną w niej konstrukcją mocującą oraz elementem próbnym dostawiana jest do komory badawczej. Urządzenie badawcze oraz rama muszą być skonstruowane w taki sposób, aby po połączeniu stworzyć szczelne zamknięcie.
Komora badawcza umożliwiająca badanie zarówno w temperaturze otoczenia, jak i temperaturze podwyższonej, musi być wyposażona w osprzęt umożliwiający pomiar temperatury (do min. 250°C z dokładnością ±4°C), ciśnienia (z dokładnością do 10% wartości mierzonej) oraz przepływu powietrza (do min. 55 m3/h z dokładnością ±1 m3/h).
Do pomiaru temperatury w komorze badawczej zamontować należy 2 (w przypadku badania tylko w temperaturze otoczenia) lub 9 (w przypadku badania w temperaturze otoczenia i temperaturze podwyższonej) równomiernie rozłożonych termoelementów.
Czujka do pomiaru ciśnienia powinna być zamontowana w komorze badawczej w geometrycznym środku elementu próbnego, w odległości 5÷15 cm od jego powierzchni.
Fot. 10. Element próbny przed badaniem dymoszczelności, zamocowany w konstrukcji uzupełniające [58]
(...)
Bartłomiej Sędłak
Instytut Techniki Budowlanej
Zakład Badań Ogniowych
Paweł Sulik
Instytut Techniki Budowlanej
Zakład Badań Ogniowych
Bibliografia
[1] R. A. Glass and A. I. Rubin: Fire safety for high-rise buildings. Gaithersburg, MD, 1979.
[2] P. Sulik, B. Sędłak, P. Turkowski, and W. Węgrzyński: Bezpieczeństwo pożarowe budynków wysokich i wysokościowych, w Budownictwo na obszarach zurbanizowanych, Nauka, praktyka, perspektywy, A. Halicka, Ed. Politechnika Lubelska, 2014, pp. 105–120.
[3] S. Sassi, P. Setti, G. Amaro, L. Mazziotti, G. Paduano, P. Cancelliere, and M. Madeddu: Fire safety engineering applied to high-rise building facades. MATEC Web Conf., vol. 46, p. 04002, May 2016.
[4] A. Noskowiak: Przepuszczalność powietrza, wodoszczelność i odporność na obciążenie wiatrem. „Świat Szkła” 4/2005.
[5] A. Borowy: Wprowadzanie do obrotu wyrobów budowlanych. „Inżynier Budownictwa” 3/2006.
[6] Z. Czajka: Wymagania i badania niezbędne do oznakowania CE okien według zharmonizowanej normy europejskiej en 14351-1. Cz. 1. „Świat Szkła” 5/2007.
[7] Z. Czajka: Wymagania i badania niezbędne do oznakowania CE okien według zharmonizowanej normy europejskiej en 14351-1. Cz. 1. „Świat Szkła” 6/2007.
[8] A. Iżewska: Ocena akustyczna okien w świetle normy zharmonizowanej PN-EN 14351-1:2006. „Materiały Budowlane” 8/2007.
[9] O. Korycki, K. Kuczyński: Zasady wprowadzania do obrotu stolarki budowlanej w świetle PN-EN 14351-1:2006. „Materiały Budowlane” 8/2007.
[10] M. Jakimowicz: Wymagania techniczne okien a wybrane właściwości wg PN-EN 14351-1:2006. „Świat Szkła” 7–8/2008.
[11] M. Jakimowicz: Okna i drzwi balkonowe w świetle obowiązującego prawa. „Świat Szkła” 7–8/2010.
[12] A. Schmidt: Projekt normy wyrobu dla drzwi wewnętrznych: prEN 14351-2 – stan prac. „Świat Szkła” 5/2015.
[13] Z. Laskowska, A. Borowy: Szyby w elementach o określonej odporności ogniowej. „Świat Szkła” 12/2015.
[14] K. Zieliński: Szkło ogniochronne. „Świat Szkła” 1/2008.
[15] Y. Zhan, Z. Xia, W. Xin, and L. Hai-lun: Application and Integrity Evaluation of Monolithic Fire-resistant Glass. Procedia Eng., vol. 11, pp. 603–607, 2011.
[16] Z. Laskowska, A. Borowy: Szyby zespolone w elementach o określonej odporności ogniowej. „Świat Szkła” 3/2016.
[17] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik: Odporność ogniowa i dymoszczelność drzwi zgodnie z PN-EN 16034. „Materiały Budowlane” 11/2015.
[18] A. Borowy: Fire Resistance Testing of Glazed Building Elements in POŽÁRNÍ OCHRANA 2014, 2014, pp. 15–17.
[19] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Izolacyjność ogniowa drzwi przeciwpożarowych. „Izolacje”, 1/2016.
[20] D. Izydorczyk, B. Sędłak, and P. Sulik: Fire Resistance of timber doors - Part II: Technical solutions and test results. Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol., vol. 86, pp. 129–132, 2014.
[21] D. Izydorczyk, B. Sędłak, and P. Sulik: THERMAL INSULATION OF SINGLE LEAF FIRE DOORS, Test results comparison in standard temperature- time fire scenario for different types of doorsets. Appl. Struct. Fire Eng., Jan. 2016.
[22] D. Izydorczyk, B. Sędłak, and P. Sulik: Fire Resistance of timber doors - Part I: Test procedure and classification. Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol., vol. 86, pp. 125–128, 2014.
[23] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Problematyka prawidłowego odbioru wybranych oddzieleń przeciwpożarowych. „Materiały Budowlane” 11/2014.
[24] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik, and D. Izydorczyk: FIRE RESISTANCE GLAZED CONSTRUCTIONS CLASSIFICATION, Changes in the field of application. Appl. Struct. Fire Eng., Jan. 2016.
[25] J. Kinowski, P. Sulik, B. Sędłak: Badania i klasyfikacja systemów pionowych przegród przeszklonych o określonej klasie odporności ogniowej. BiTP, vol. 42, no. 2, pp. 135–140, 2016.
[26] B. Sędłak: Metodyka badań odporności ogniowej drzwi przeszklonych. Cz. 1. „Świat Szkła” 3/2012.
[27] B. Sędłak: Metodyka badań odporności ogniowej drzwi przeszklonych. Cz. 2. „Świat Szkła” 4/2012.
[28] B. Sędłak, P. Sulik: Odporność ogniowa pionowych elementów przeszklonych. „Szkło i Ceramika” 5/2015.
[29] B. Sędłak, P. Sulik, J. Kinowski: Wymagania i rozwiązania techniczne systemów pionowych przegród przeszklonych o określonej klasie odporności ogniowej. BiTP, vol. 42, no. 2, pp. 167–171, 2016.
[30] P. Sulik, D. Izydorczyk, B. Sędłak: Elementy decydujące o awariach wybranych oddzieleń przeciwpożarowych w: XXVII Konferencja Naukowo- Techniczna Awarie Budowlane, 20-23.05, Szczecin – Międzyzdroje, 2015, pp. 771–778.
[31] P. Sulik, D. Izydorczyk, B. Sędłak: Bezinwazyjna weryfikacja poprawności wykonania i montażu drzwi przeciwpożarowych w: Problemy techniczno- prawne utrzymania obiektów budowlanych: Ogólnopolska konferencja, Warszawa, 22-23 stycznia 2016, 2016, pp. 147–150.
[32] P. Sulik, B. Sędłak: Odporność ogniowa pionowych przegród przeszklonych. Część 1. „Świat Szkła” 7–8/2015.
[33] P. Sulik, B. Sędłak: Wybrane zagadnienia związane z drzwiami przeciwpożarowymi. „Inżynier Budownictwa” 11/2015.
[34] P. Sulik, B. Sędłak: Odporność ogniowa drzwi z dużymi przeszkleniami. „Świat Szkła” 3/2015.
[35] P. Sulik, B. Sędłak: Prawidłowy odbiór przeszklonych drzwi przeciwpożarowych. „Świat Szkła” 2/2015.
[36] P. Sulik, B. Sędłak, D. Izydorczyk: Odporność ogniowa i dymoszczelność drzwi przeciwpożarowych na wyjściach awaryjnych z tuneli – badania i klasyfikacja. „Logistyka” 6/2014.
[37] P. Roszkowski and P. Sulik: SANDWICH PANELS – BEHAVIOR IN FIRE BASED ON FIRE RESISTANCE TESTS. Appl. Struct. Fire Eng., Jan. 2016.
[38] P. Roszkowski, B. Sędłak: Metodyka badań odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych. „Świat Szkła” 9/2011.
[39] B. Sędłak, P. Roszkowski: Klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych. „Świat Szkła” 7–8/2012.
[40] B. Sędłak: Systemy przegród aluminiowo szklanych o określonej klasie odporności ogniowej. „Świat Szkła” 10/2013.
[41] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych. „Świat Szkła” 2/2014.
[42] P. Sulik, B. Sędłak: Odporność ogniowa drewnianych przeszklonych ścian działowych. „Świat Szkła” 3/2015.
[43] B. Sędłak, P. Sulik: Odporność ogniowa wielkogabarytowych pionowych elementów przeszklonych. „Materiały Budow;ane” 7/2015.
[44] B. Sędłak: Bezpieczeństwo pożarowe przeszklonych ścian działowych. „Świat Szkła” 5/2015.
[45] B. Sędłak, J. Kinowski, D. Izydorczyk, and P. Sulik: FIRE RESISTANCE TESTS OF ALUMINIUM GLAZED PARTITIONS, Results comparison. Appl. Struct. Fire Eng., Jan. 2016.
[46] B. Sędłak, P. Sulik: Badanie i klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych zgodnie z wymaganiami nowego wydania normy badawczej. Cz. 2. „Świat Szkła” 5/2016.
[47] B. Sędłak, P. Sulik: Badanie i klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych według wymagań nowego wydania normy badawczej. Cz. 1. „Świat Szkła” 2/2016.
[48] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian osłonowych. Cz. 1. „Świat Szkła” 9/2012.
[49] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian osłonowych. Cz. 2. „Świat Szkła” 10/2012.
[50] B. Sędłak, J. Kinowski: Badania odporności ogniowej ścian osłonowych – przyrosty temperatury na szybach. „Świat Szkła” 11/2013.
[51] B. Sędłak: Odporność ogniowa ścian osłonowych z dużymi przeszkleniami. Cz. 1. „Świat Szkła” 3/2014.
[52] B. Sędłak: Odporność ogniowa ścian osłonowych z dużymi przeszkleniami. Cz. 2. „Świat Szkła” 5/2014.
[53] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian osłonowych wg nowego wydania normy PN-EN 1364-3. „Świat Szkła” 7–8/2014.
[54] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik: Izolacyjność ogniowa aluminiowoszklanych ścian osłonowych w zależności od sposobu wypełnienia profili szkieletu konstrukcyjnego. „Izolacje” 2/2015.
[55] P. Sulik, B. Sędłak: Bezpieczeństwo pożarowe przeszklonych elewacji. „Materiały Budowlane” 9/2015.
[56] P. Sulik, B. Sędłak, and J. Kinowski: Study on critical places for maximum temperature rise on unexposed surface of curtain wall test specimens in: MATEC Web of Conferences, 2016, vol. 46, p. 02006.
[57] J. Kinowski, B. Sędłak, and P. Sulik: Large glazing in curtain walls - Study on impact of fixing methods on fire resistance in: MATEC Web of Conferences, 2016, vol. 46, p. 05004.
[58] B. Sędłak: Przeszklone drzwi dymoszczelne – badania oraz klasyfikacja w zakresie dymoszczelności. „Świat Szkła” 4/2013.
[59] B. Sędłak, A. Frączek, P. Sulik: Wpływ zastosowanego rozwiązania progowego na dymoszczelność drzwi przeciwpożarowych. „Materiały Budowlane” 7/2016.
[60] PN-EN 13501-2:2016 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków. Część 2: Klasyfikacja na podstawie badań odporności ogniowej, z wyłączeniem instalacji wentylacyjnych.
[61] PN-EN 16034:2014-11 Drzwi, bramy i otwieralne okna. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Właściwości dotyczące odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.
[62] PN-EN 1634-1:2014 Badania odporności ogniowej i dymoszczelności zespołów drzwiowych, żaluzjowych i otwieralnych okien oraz elementów okuć budowlanych. Część 1: Badania odporności ogniowej zespołów drzwiowych, żaluzjowych i otwieralnych okien.
[63] PN-EN 1634-3:2006+AC:2006 Badania odporności ogniowej zestawów drzwiowych i żaluzjowych. Część 3: Sprawdzenie dymoszczelności drzwi i żaluzji.
[64] PN-EN 13241-1+A1:2012 Bramy. Norma wyrobu. Część 1: Wyroby bez właściwości dotyczących odporności ogniowej lub dymoszczelności.
[65] PN-EN 14351-1+A1:2010 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.
[66] Projekt PN-EN 14351-2, Część 2: Drzwi wewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności
[67] PN-EN 16361:2013-12 Drzwi z napędem. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Drzwi, inne niż rozwierane, przeznaczone do zainstalowania z napędem, bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i dymoszczelności.
[68] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym
[69] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie krajowych ocen technicznych.
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 03/2017