Regulacje związane z dopuszczeniem wyrobów budowlanych na rynek ujęte zostały przede wszystkim w Rozporządzeniu UE nr 305/2011 (CPR), zgodnie z którym podstawę tej procedury stanowią normy zharmonizowane przewidziane dla określonych grup produktów. Do tej kwestii odnoszą się również ustawa o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych z dnia 25.06.2015 r., oraz o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku z dnia 13.04.2016 r.
Norma zharmonizowana (hEn) to rodzaj specyfikacji technicznej, na bazie której weryfikuje się właściwości użytkowe wyrobu budowlanego. Dokument ten, podobnie jak europejski dokument oceny (EAD), określa kryteria oraz metody stanowiące podstawę badań, które odbywają się w odniesieniu do zasadniczej charakterystyki produktu. Normy te opracowywane są na podstawie mandatów udzielonych przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN).
W przypadku okuć do szkła szczególne znaczenie ma mandat 101 dotyczący drzwi, okien, żaluzji, bram i ich okuć budowlanych, a także 122 odnoszący się do wyrobów i okryć do okien dachowych, świetlików i wyrobów pomocniczych, co oznacza także okucia do daszków szklanych.
Ponadto w 2017 roku wydany został także mandat na normę określającą wymogi, jakim podlegają balustrady, również szklane. Niemniej w przypadku okuć budowlanych, w tym okuć do szkła hartowanego, obecnie funkcjonuje już kilka norm definiujących wybrane grupy wyrobów. Wykaz wybranych przedstawia poniższa tabela.
W przypadku okuć, które nie zostały ujęte w powyższym wykazie i które nie są wyrobem kwalifikującym się pod definicję produktu regionalnego, ani jednostkowego dopuszczenia do obrotu, konieczne jest uzyskanie krajowej lub europejskiej oceny technicznej. Posiadanie jednego z tych dokumentów, skutkujących odpowiednio oznaczeniem w postaci znaku budowlanego B lub znaku CE, jest obligatoryjne.
Obowiązek uzyskania stosownych certyfikatów spoczywa zarówno na producentach okuć, jak i dystrybutorach sprowadzających je z krajów spoza UE. – W porównaniu do innych grup produktów, dla rynku okuć funkcjonuje wyjątkowo niewiele norm oraz dokumentów EAD – komentuje Joanna Kamuda, pełnomocnik Zarządu CDA Polska ds. Zakładowej Kontroli Produkcji.
– Dlatego produkty takie, jak systemy przesuwne, składano-przesuwne, składano-harmonijkowe, okucia punktowe oraz wiele innych, wymagają każdorazowo przeprowadzenia procesu weryfikacji właściwości użytkowych. Jest to procedura nie tylko kosztowna, ale również bardziej czasochłonna.
Polskie Normy, a okucia do szkła hartowanego
Normy zharmonizowane są dokumentami nadrzędnymi, co oznacza, że wszystkie krajowe specyfikacje muszą pozostać z nimi zgodne. Ponadto, w chwili opublikowania normy hEn dla wyrobu, dla którego Komitet Europejski nie wydał wcześniej mandatu, krajowe dokumenty normalizacyjne przestają obowiązywać. Organem odpowiedzialnym za ich opracowywanie jest Polski Komitet Normalizacyjny (PKN).
Do jego podstawowych zadań należy m.in. organizowanie i nadzorowanie działań związanych z opracowywaniem oraz rozpowszechnianiem Polskich Norm (PN) i innych dokumentów normalizacyjnych, a także ich zatwierdzanie i wycofywanie.
Co jednak kluczowe, stosowanie PN było obowiązkowe do 31 grudnia 1993 roku – do tego momentu pełniły rolę przepisów, a nieprzestrzeganie ich postanowień uznawane było za naruszenie prawa.
– Mimo że obecnie przestrzeganie postanowień PN jest dobrowolne, należy mieć na uwadze, że choć w przypadku okuć brakuje norm zharmonizowanych, to są one objęte obowiązkiem posiadania znaku budowlanego B lub znaku CE. Z tego powodu Polskie Normy stanowią cenną wskazówkę odnośnie właściwości wyrobów budowlanych wprowadzanych na rynek – komentuje pełnomocnik CDA Polska.
– Na ich podstawie możliwe jest określenie cech produktów, które warunkują ich bezpieczne użytkowanie. Przykłady Polskich Norm dotyczących okuć do szkła hartowanego przedstawia tabela poniżej.
Magdalena Tyrka
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 11/2017