Współcześnie budowane budynki oraz mieszkania coraz częściej uwzględniają parametry przestrzenne, decydujące o ich dostępności dla osób niepełnosprawnych.

 

Jest to realizacja idei zwanej popularnie „domy bez barier”, czyli prawa do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia prywatnego, zawodowego i społecznego w środowisku bez barier utrudniających wygodne mieszkanie, wykonywanie zawodu, naukę i wypoczynek.

 

Bariery te nie tylko utrudniają, ale czasami wręcz uniemożliwiają dowolny wybór miejsca pracy i nauki, bezpieczne przemieszczanie się i korzystanie ze środków transportu.

 

Jednym z podstawowych dokumentów w Polsce dotyczących osób niepełnosprawnych jest zatwierdzona w dniu 1 sierpnia 1997 roku, w formie uchwały sejmowej, Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (M.P. Nr 50, poz. 475).

 

Potwierdza się w niej prawo osób niepełnosprawnych do życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych, także do swobodnego przemieszczania.

 

Jednak dokument ten jest aktem o charakterze deklaratywnym, nie zawierającym żadnych konkretnych odwołań do określonych organów państwowych, nie nakładającym obowiązków i nie przewidującym sankcji za nieprzestrzeganie zapisów Karty Praw Osób Niepełnosprawnych.

 

Istotnym elementem domów bez barier są wejścia do budynków i mieszkań. Drzwi wejściowe do budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, ich położenie i wymiary, powinny stwarzać dogodne warunki ruchu osobom niepełnosprawnym, w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich.

 

Zdaniem projektantów zajmujących się realizacją mieszkań bez barier, optymalnym rozwiązaniem jest stosowanie w nich drzwi przesuwnych. Drzwi takie wymagają jednak odpowiedniego miejsca na ścianie z boku otworu drzwiowego, co przedstawiono na fot. 1.

 

Z kolei w wejściach do budynków, szczególnie użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego najwłaściwsze są drzwi z automatycznym napędem (rozwierane lub przesuwne), choć wiąże się to z dużymi nakładami finansowymi.

 

W wejściach do budynków mieszkalnych wielorodzinnych są z zasady stosowane drzwi rozwierane z samozamykaczem, istotną więc sprawą dla niepełnosprawnych jest, aby otwieranie takich drzwi wymagało użycia jak najmniejszej siły.

 

Dużym ułatwieniem w korzystaniu z drzwi jest ich przeszklenie, umożliwiające orientację o przestrzeni za nimi, co w przypadku osób niepełnosprawnych jest dość istotnym problemem.

 

 

SS-2013-05-30-1

Fot. 1. Drzwi przesuwne w mieszkaniu bez barier

 

 

Przepisy i wymagania dotyczące domów bez barier

Dotychczas w Polsce nie ustanowiono żadnych norm lub innych osobnych przepisów techniczno-budowlanych, odnoszących się bezpośrednio do mieszkań i domów bez barier albo określających wymagania dotyczące osób niepełnosprawnych. Dodać należy, że również nie istnieją normy europejskie dotyczące tych zagadnień.

 

Jednak w innych państwach europejskich są stosowane krajowe normy i przepisy regulujące bezpośrednio problematykę domów bez barier i funkcjonowania w nich osób niepełnosprawnych.

 

Jako przykład podać można Niemcy, gdzie ustanowiono takie normy jak DIN 18025 dotyczącej mieszkań bez barier, DIN 18024 dotyczącej dróg, ulic i placów oraz publicznych budynków bez barier lub DIN 18040 dotyczącej wyposażenia budynków bez barier.

 

W normach tych określono m.in. wymagania, jakie powinny spełniać mieszkania przeznaczone dla osób poruszających się na wózkach, a także, jakie ułatwienia należy stosować, aby umożliwić swobodne przemieszczanie się osób niepełnosprawnych.

 

Kolejnym dokumentem jest nieobligatoryjna norma DIN SPEC 1104 Okucia budowlane. Okucia do drzwi użytkowanych przez dzieci, osoby starsze i niepełnosprawne w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej – poradnik dla projektantów, którą opracowano w oparciu o Raport Techniczny CEN/TR 15894, ustalający szczegółowe wymagania techniczne dotyczące okuć.

 

Jednym z zawartych w nich wymagań jest konieczność zmniejszenia oporu przy ręcznym otwieraniu drzwi o około 40%, przy uchyleniu skrzydła od 2° do 60°.

 

 

W Polsce wydano jedynie szereg publikacji dotyczących budownictwa dla niepełnosprawnych, w których przedstawiono najczęściej spotykane zagadnienia w projektowaniu oraz możliwościach adaptacji najbliższego otoczenia, w którym mieszka i pracuje osoba niepełnosprawna.

 

Są to np. Dostosowanie budynków użyteczności publicznej – teoria i narzędzia (aut. Joanna Budny) lub ABC…. Mieszkania bez barier (wyd. Fundacja Dom Dostępny).

 

Prawa osób niepełnosprawnych oraz działania na ich rzecz są obecnie w Polsce częściowo regulowane w różnych przepisach prawnych. Najważniejsze przepisy dotyczące szeroko rozumianego budownictwa zawarto w :

- ustawie Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku (jednolity tekst Ustawy – Dz. U. Nr 156, poz. 1118 z późniejszymi zmianami),

- rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami).

(...)

Z zapisów w Prawie Budowlanym wynika obowiązek projektowania, budowania i utrzymywania obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego w sposób zapewniający niezbędne warunki do korzystania z nich przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich.

 

Bardziej szczegółowe uregulowania odnoszące się do osób niepełnosprawnych sformułowane są w warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

 

Podano w nich m.in., iż co najmniej jedno dojście powinno zapewniać osobom niepełnosprawnym dostęp do wejść do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej – całego budynku lub tych jego części, z których osoby te mogą korzystać.

 

Dalej są przedstawione warunki i parametry jakie powinny spełniać, dostosowane do wymagań osób niepełnosprawnych, także na wózkach inwalidzkich, bramy, furtki i drzwi (zewnętrzne i wewnętrzne) oraz pomieszczenia wejściowe w budynkach. W ww. warunkach znajduje się również zapis, że skrzydła drzwiowe wykonane ze szkła, powinny być oznakowane w sposób widoczny i zapewniać bezpieczeństwo w przypadku stłuczenia.

 

Zagadnienia bezpieczeństwa użytkowania drzwi z napędem mechanicznym są objęte ustanowioną w październiku 2012 r. przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) normą EN 16005 Drzwi z napędem. Bezpieczeństwo użytkowania drzwi z napędem. Wymagania i metody badań.

 

W zakresie normy podano, iż dotyczy ona wszystkich znaczących zagrożeń, sytuacji zagrożenia i zdarzeń zagrażających, więc przyjąć należy, że uwzględnia również potrzeby osób niepełnosprawnych, jako grupy szczególnie zagrożonych użytkowników drzwi.

 

Norma przewiduje np. stosowanie oznakowania piktogramem przedstawionym na rys. 1, co oznacza możliwość ręcznego pobudzenia (uruchomienia) drzwi z napędem przeznaczonych do użytku publicznego przez osoby niepełnosprawne.

 

 

SS-2013-05-31-1

Rys. 1. Znak dla osób niepełnosprawnych wg EN 16005

 

 

Drzwi z napędem

Drzwiami z napędem, zgodnie z definicją zawartą w normie EN 16005, nazywamy drzwi przeznaczone tylko do ruchu pieszego z jednym lub więcej niż jednym skrzydłem, które jest poruszane co najmniej w jednym kierunku z użyciem zewnętrznego źródła zasilania energią (np. elektryczną) zamiast obsługi ręcznej lub z użyciem energii zmagazynowanej (np. bateria akumulatorów).

 

W skład takich drzwi wchodzi jednostka napędowa, skrzydło lub skrzydła, urządzenia zabezpieczające i inne elementy składowe, potrzebne do bezpiecznego działania. Najczęściej są stosowane drzwi przesuwne, rozwierane i obrotowe.

 

 

SS-2013-05-31-2

Fot. 2. Szklane drzwi przesuwne DORMA z napędem CS 80 MAGNEO

 

 

Drzwi przesuwne

Są to drzwi z napędem z jednym lub więcej lub jednym skrzydłem poruszającym się w swoich prowadnicach, równolegle do sąsiadującej struktury obiektu.

 

Jak już w publikacji przedstawiono, najwłaściwszym dla osób niepełnosprawnych rozwiązaniem, w tym także w mieszkaniach, jest stosowanie drzwi przesuwnych, najlepiej z napędem automatycznym.

 

Przykładem takiego wyrobu są przeszklone drzwi przesuwne DORMA z innowacyjnym napędem systemu CS 80 MAGNEO, przedstawione na fot. 2. Producent oferuje te drzwi osobom niepełnosprawnym do montażu między kuchnią a salonem, między salonem a holem lub między sypialnią a łazienką.

 

Drzwi mają atrakcyjny wygląd, działają prawie bezgłośnie i mogą być wyposażone w liczne rozwiązania techniczne, zapewniające wysoki poziom komfortu użytkowania.

 

Aktywacja drzwi z napędem systemu CS 80 MAGNEO może nastąpić poprzez:

- użycie przycisku, a po przejściu użytkownika drzwi automatycznie się zamkną,

- zastosowanie czujnika ruchu, powodującego automatyczne otwieranie i zamykanie drzwi,

- użycie pilota.

 

Powyższy napęd może być także dostarczany z funkcją Low Energy (drzwi z napędem o małej energii) i wtedy wystarczy lekkie dotknięcie, aby skrzydło się zatrzymało i rozpoczęło ruch w drugą stronę.

 

Ciekawe rozwiązanie oferuje firma G-U. Jest to napęd elektryczny do zabudowy na istniejących, ręcznie obsługiwanych elementach przesuwnych G-U systemu HS.

 

Ponieważ zasilanie prądem, elektronika sterownika, jak też połączenie ze skrzydłem są zintegrowane w napędzie, możliwe jest doposażenie skrzydła w dowolnym czasie.

 

Gotowy, zamontowany HS-Master unosi i przesuwa skrzydła o ciężarze do 300 kilogramów. Jego odmiana, HS Master Concealed z niewidoczną, zabudowaną w profilu jednostką napędu, spełnia najwyższe wymagania odnośnie wyglądu i estetyki.

 

Dzięki wykonaniu zgodnemu z normą DIN 18025 rozwiązanie znajduje zastosowanie w „Budownictwie bez barier”. Obsługa może odbywać się za pomocą pilota lub wyłącznika.

 

Dodatkowo mechanizm może być wyposażony w radar, który automatycznie otworzy drzwi, w momencie kiedy użytkownik znajdzie się w jego zasięgu.

 

 

Drzwi rozwierane

Drzwiami rozwieranymi, określanymi także przymykowymi, nazywamy drzwi z napędem do ruchu pieszego ze skrzydłem osadzonym z jednego boku na zawiasach lub czopach obrotowych.

 

Drzwi rozwierane są najczęściej stosowane wewnątrz pomieszczeń budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej.

 

Wyposażenie ich w elektromechaniczny napęd znacznie ułatwia przejście osobom niepełnosprawnym, w tym poruszającym się na wózkach inwalidzkich.

 

 

SS-2013-05-31-3

Fot. 3. Napęd drzwi rozwieranych GEZE ECturn

 

 

Firma GEZE oferuje napęd ECturn, który może być instalowany do drzwi o masie skrzydła nie większej niż 125 kg i maksymalnej szerokości 1100 mm.

 

Producent poleca stosowanie tego napędu w domach bez barier, szczególnie w mieszkaniach przystosowanych dla osób niepełnosprawnych, domach opieki społecznej lub hotelach.

 

Napęd ECturn, który przedstawiono na fot. 3, jest dostarczany w wersji standardowej do pracy w trybie automatycznym i jest wtedy wyposażony w sensory zabezpieczające obszar ruchu skrzydeł lub w wersji Low Energy, ze zredukowaną prędkością otwierania i bez zabezpieczeń.

 

Może być wyposażony w szynę ślizgową lub ramię nożycowe oraz opcyjnie w baterię akumulatorów, co zapewnia jego działanie w przypadku zaniku zasilania z sieci elektrycznej.

 

Aktywacja drzwi rozwieranych z napędem ECturn może nastąpić m.in. przy pomocy:

- radarowego czujnika ruchu, powodującego automatyczne otwieranie i zamykanie drzwi,

- aktywnej czujki na podczerwień, stosowanej w formie bezdotykowego przycisku zbliżeniowego,

- pilota.

 

 Otwieranie drzwi pilotem przez osobę poruszającą się na wózku inwalidzkim przedstawiono na fot. 4.

 

 

SS-2013-05-31-4

Fot. 4. Drzwi rozwierane z napędem ECturn otwierane przy pomocy pilota

 

 

Napędy do drzwi rozwieranych, w tym także przeszklonych, produkuje również firma DORMA. Jest to przykładowo napęd typu ED 100/250, w którym otwieranie i zamykanie skrzydła (skrzydeł) następuje poprzez zastosowanie układu elektromechanicznego.

 

Napęd tego typu może poprzez wewnętrzny przełącznik programów spełniać m.in. następujące funkcje, szczególnie przydatne osobom niepełnosprawnym:

- stałe otwarcie drzwi – drzwi są stale otwarte,

- praca automatyczna – drzwi się otwierają i zamykają automatycznie dla osób wchodzących i wychodzących, pobudzane czujnikiem ruchu,

- „popchnij i idź” – drzwi się otwierają, gdy są przesunięte (popchnięte) ręcznie o około 4°.

 

Napędy ED 100/250 są urządzeniami, które mogą działać w funkcji Low Energy lub Full Energy (bez ograniczenia energii), a siła niezbędna do otwarcia i zamknięcia drzwi jest ustalana automatycznie za pomocą mikroprocesora w trakcie programowania napędu.

 

Przykładowe przeszklone drzwi rozwierane DORMA z napędem typu ED 100/250 przedstawiono na fot. 5.

 

 

SS-2013-05-32-1

Fot. 5. Drzwi rozwierane z napędem DORMA ED 100/250

 

 

Drzwi obrotowe

Drzwiami obrotowymi nazywamy drzwi przeznaczone do ruchu pieszego z jednym lub więcej niż jednym skrzydłem, przyłączonymi do wspólnej osi pionowej, znajdującymi się w obrębie zabudowy drzwi.

 

Drzwi obrotowe mają w stosunku do innych rodzajów drzwi dość ograniczone zastosowanie. Norma EN 16005 zawiera postanowienie, że na drogach ewakuacyjnych i w wyjściach awaryjnych dopuszczalne są tylko drzwi obrotowe z funkcją „break – out”, która powinna być dostępna w każdym położeniu drzwi.

 

Obligatoryjny, polski przepis, w postaci rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie zabrania stosowania dla celów ewakuacji drzwi obrotowych (§ 240.3).

 

Jednak w wejściach do budynku i ogólnodostępnych pomieszczeń użytkowych mogą być zastosowane drzwi obrotowe, jeżeli są przy nich usytuowane drzwi rozwierane lub przesuwne, przystosowane do ruchu osób niepełnosprawnych (§ 62.2).

 

Przykładem nowych rozwiązań drzwi obrotowych z napędem są dwuskrzydłowe drzwi DORMA KTC 2 ze zintegrowanymi automatycznymi drzwiami przesuwnymi. Zastosowanie ich umożliwia zarządcy budynku, w zależności od natężenia ruchu, przełączanie funkcji na drzwi obrotowe lub na drzwi przesuwne.

 

Drzwi obrotowe KTC 2 są produkowane o wymiarach średnicy wewnętrznej od 3,6 m do 5,4 m. Konstrukcja drzwi oraz stosowne urządzenia sterująco-kontrolne umożliwiają bezpieczne przejście osób niepełnosprawnych, w tym także poruszających się na wózkach inwalidzkich.

 

Prezentowane drzwi KTC 2 oraz zasadę ich działania przedstawiono na fot. 6 i rys. 2.

 

 

SS-2013-05-32-2

Fot. 6. Drzwi obrotowe z napędem DORMA KTC 2

 

 

SS-2013-05-32-3

Rys. 2. Zasada działania drzwi obrotowych DORMA KTC 2

 

 

Drzwi z napędem o małej energii

Przedstawiając różne rodzaje drzwi z napędem, które są szczególnie przydatne w korzystaniu z nich przez osoby starsze i niepełnosprawne, posługiwano się terminem „drzwi z napędem o małej energii” (Low Energy).

 

 

Jest to specyficzne rozwiązanie drzwi (zgodne z wymaganiami normy EN 16005), polegające na ograniczeniu energii kinetycznej napędu, która nie może przekraczać wartości 1,69 J, a siła potrzebna do powstrzymania dalszego otwierania lub zamykania drzwi nie powinna być większa niż 67 N.

 

Dalszym ograniczeniem w ruchu o małej energii jest prędkość otwierania i zamykania drzwi, która jest jeszcze zależna od masy i szerokości skrzydła drzwi.

 

Przy drzwiach rozwieranych, minimalny czas otwierania od ogranicznika tylnego do kąta otwarcia 80° lub minimalny czas zamykania od kąta otwarcia 90° do 10°, w odniesieniu do skrzydła drzwiowego o szerokości

 

Dalszym ograniczeniem w ruchu o małej energii jest prędkość otwierania i zamykania drzwi, która jest jeszcze zależna od masy i szerokości skrzydła drzwi.

 

Przy drzwiach rozwieranych, minimalny czas otwierania od ogranicznika tylnego do kąta otwarcia 80° lub minimalny czas zamykania od kąta otwarcia 90° do 10°, w odniesieniu do skrzydła drzwiowego o szerokości 0,75 m i masie 50 kg, wynosi 3 s i rośnie wraz ze zwiększeniem szerokości i masy skrzydła (dla skrzydła o szerokości 1,2 m i masie 90 kg czas otwierania/ zamykania wynosi już 5,1 s).

 

Z kolei przy drzwiach przesuwnych, maksymalna prędkość ruchu skrzydła o masie 50 kg wynosi 0,26 m/s i maleje do 0,15 m/s przy drzwiach o masie skrzydła 150 kg.

 

Tak niski poziom energii w połączeniu z odpowiednimi prędkościami ruchu skrzydła nie jest uważany za niebezpieczny, w związku z czym drzwi z tym napędem nie wymagają dodatkowych urządzeń zabezpieczających.

Użytkownikami drzwi Low Energy mogą być więc osoby starsze, słabe i niepełnosprawne, niemniej norma EN 16005 zaleca, aby przed ich zastosowaniem dokonać analizy i oceny ryzyka, które w odniesieniu do wymienionych użytkowników powinno być niskie.

 

Dodać jeszcze należy, że istnieją rozwiązania napędów drzwi rozwieranych, w których zakres funkcjonalności napędu może być rozszerzony przez zastosowanie funkcji „upgrade cards”, czyli możliwości przełączenia napędu z rodzaju Low Energy na Full Energy (bez ograniczenia energii).

 

Napęd dostarczany jest jako Low Energy, w którym występują powyżej wymienione ograniczenia, a w razie konieczności może nastąpić przeprogramowanie polegające na zwiększeniu energii kinetycznej z jednoczesnym uruchomieniem dodatkowych urządzeń bezpieczeństwa zapobiegających kontaktowi z ruchomymi, skrzydłami. 

 

 

SS-2013-05-32-5

Fot. 8. drzwi rozwierane z samozamykaczem GEZE TS 5000 ECline

 

 

Drzwi z obsługą ręczną

Samozamykacze

Do ułatwienia ręcznego otwierania drzwi służą samozamykacze objęte normą PN-EN 1154 Okucia budowlane. Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania. Wymagania i metody badań.

 

Są to mechanizmy, w których energia zamykania jest wytwarzana przez użytkownika podczas otwierania drzwi i które, gdy są zwolnione, powodują w sposób kontrolowany powrót skrzydła do położenia zamknięcia.

 

Firma GEZE produkuje uniwersalne samozamykacze nowej generacji do budynków bez barier, typu TS 5000 ECline, przeznaczone do drzwi rozwieranych lewych lub prawych, o szerokości skrzydła do 1250 mm.

 

Jest to okucie przyjazne osobom starszym, niepełnosprawnym oraz dzieciom i zamontowane do drzwi przedstawiono na fot. 8.

 

Charakteryzuje się łatwiejszym otwieraniem, zwiększonym komfortem użytkowania oraz zmniejszoną o około 40% wartością momentu obrotowego podczas otwierania, w zakresie obrotu skrzydła od 2° do 60°.

 

Przedstawione parametry spełniają wymagania normy DIN SPEC 1104. Wysokie parametry użytkowe samozamykacza TS 5000 ECline uzyskano m.in. dzięki zastosowaniu sprężynowego mechanizmu wspomagającego zintegrowanego z szyną ślizgową, co przedstawiono na rys. 3.

 

W przypadku konieczności zwiększenia siły zamykania, co może wystąpić przy drzwiach zewnętrznych narażonych na duże obciążenie wiatrem lub przy dużej różnicy ciśnień, wspomaganie otwierania może zostać wyłączone.

 

 

SS-2013-05-34-1

Rys. 3. Rysunek poglądowy konstrukcji samozamykacza GEZE TS 5000 ECline

 

 

Kolejny producent, firma DORMA, oferuje wykonane w technologii Easy Open – Cam Action (łatwe otwieranie) samozamykacze typu TS 93.

 

Okucie charakteryzuje się konstrukcją, w której zastosowano specjalną krzywkę w kształcie serca, zapewniającą natychmiastowe zmniejszenie oporu przy otwieraniu drzwi, wręcz wspomagające ich otwieranie.

 

Zastosowanie samozamykaczy TS 93, spełniających wymagania normy DIN SPEC 1104, umożliwia otwarcie drzwi przy znacznie mniejszym użyciu siły.

 

Jest więc rozwiązaniem przeznaczonym szczególnie do drzwi użytkowanych przez osoby starsze i niepełnosprawne oraz dzieci, co przedstawiono na fot. 9.

 

 

SS-2013-05-34-2

Fot. 9. Drzwi rozwierane DORMA z zamontowanym samozamykaczem TS 93

 

 

Jak przy definicji samozamykacza podano, otwieranie drzwi, w których to okucie zastosowano, wymaga użycia pewnej siły, wytwarzającej energię niezbędną do zamykania.

 

Przepisy wymagają, aby pewna grupa drzwi była obligatoryjnie wyposażona w samozamykacze o określonym momencie zamykającym (np. drzwi ppoż.), a więc ich otwieranie stanowi stosunkowo dużą niedogodność osobom starszym, niepełnosprawnym i dzieciom.

 

Do wyeliminowania tej przeszkody, opracowano konstrukcję samozamykaczy wyposażonych w funkcję wysprzęglania lub swobodnego ramienia (Freeswing). P

 

ogodzono tym samym wymogi profilaktycznej ochrony przeciwpożarowej, wymagającej samozamykania drzwi w razie wybuchu pożaru, z potrzebami niepełnosprawnych użytkowników drzwi.

 

Mechanizm działania tej funkcji polega na tym, że po jednorazowym otwarciu drzwi, przykładowo rano, zostaje zablokowana oś samozamykacza, a specjalna konstrukcja ramienia umożliwia swobodne poruszanie skrzydłem (bez konieczności wytwarzania energii do zamykania).

 

W razie pożaru stosowna centralka instalacji przeciwpożarowej eliminuje blokadę i ponownie włącza funkcję samozamykania, co powoduje automatyczne zamknięcie drzwi.

 

Przykładowy samozamykacz wyposażony w ww. funkcję, produkowany przez firmę GEZE, typu TS 4000 EFS przedstawiono na fot. 10.

 

 

SS-2013-05-34-3

Fot. 10. Samozamykacz GEZE TS 4000 EFS

 

 

Uchwyty

Drzwi rozwierane mogą być otwierane ręcznie za pomocą specjalnych uchwytów.

 

Firma HÖRMANN posiada w swoim asortymencie wyrobów drzwi przeszklone wyposażone w uchwyty dźwigniowe, ułatwiające ich otwarcie osobom niepełnosprawnym, w tym szczególnie poruszającym się na wózkach inwalidzkich.

 

Są to uchwyty o wysokości 400 mm, zintegrowane z podłużnymi tarczkami (szyldami), które montuje się obustronnie do skrzydła drzwiowego.

 

Spełniają one z jednej strony wymagania normy DIN 18040, dotyczącej wyposażenia budynków bez barier, a z drugiej strony wymagania normy DIN-EN 179, odnoszącej się do zamknięć awaryjnych do wyjść uruchamianych klamką lub płytką naciskową.

 

Drzwi rozwierane wyposażone w samozamykacz i specjalne uchwyty dźwigniowe przedstawiono na fot. 11.

 

 

SS-2013-05-34-4

Fot. 11. Drzwi rozwierane firmy HÖRMANN z uchwytami dźwigniowymi

 

 

Klamki

Typowe drzwi rozwierane „z obsługą ręczną” otwierane są zazwyczaj przy pomocy klamki.

 

Specjalne rozwiązania konstrukcyjne tego okucia mogą ułatwić czynności związane nie tylko z otwieraniem drzwi przez osoby niepełnosprawne, ale również z komunikacją.

 

Do osób niepełnosprawnych zalicza się także osoby niewidome oraz niedowidzące i dla tej grupy użytkowników firma DORMA oferuje klamki typu Premium, z nadrukowanymi po ich stronie wewnętrznej napisami w języku Braille´a.

 

Są to instrukcje umożliwiające już przy samym wejściu do budynku wybór właściwej drogi i pozwalające na łatwiejsze poruszanie się po obiekcie. Klamkę Premium przedstawiono na fot. 12.

 

 

SS-2013-05-34-5

Fot. 12. Klamka typu PREMIUM z nadrukiem

 

 

Nowe rozwiązania wydłużonych klamek, sterujących okuciami drzwi podnoszono-przesuwnych i podnoszono-przesuwno-uchylnych oferuje firma G-U.

 

Klamki z serii DIRGENT i RONDO, wykonane z aluminium, mosiądzu lub stali nierdzewnej, opcjonalnie zapewniają działanie z jednej albo dwóch stron, wewnątrz lub na zewnątrz, jak też są dostępne w wersji klamki wyjmowanej.

 

Zwiększona długość klamki ułatwia dostęp osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich oraz zmniejsza wymagany nacisk, niezbędny do otwarcia lub zamknięcia drzwi.

 

Wydłużone klamki z serii DIRGENT i RONDO przedstawiono na fot. 13.

 

 

SS-2013-05-35-1m

Fot. 13. Wydłużone klamki DIRIGENT i RONDO drzwi przesuwnych

 

 

Niskie progi

Zwykłe okno tarasowe lub balkonowe posiada ościeżnicę zbudowaną z jednego profilu.

 

Taka konstrukcja utrudnia wychodzenie na taras, zwłaszcza osobom niepełnosprawnym, gdyż próg drzwi jest dość wysoki.

 

Z tego powodu wprowadzono tzw. „niski próg”, który będąc dolnym elementem ościeżnicy ma inne wymiary przekroju, niż jej pozostałe boki.

 

Dzięki temu próg może być znacząco obniżony i nie stanowi już przeszkody przy przechodzeniu lub przejeżdżaniu przezeń wózkiem inwalidzkim.

 

Tego typu element wprowadzają sukcesywnie w swoich konstrukcjach producenci stolarki otworowej.

 

Firma G-U „niski próg” DKS zastosowała np. w drzwiach równolegle-przesuwno-uchylnych z systemem okuć PSK GU-966/100 (fot. 14).

 

System ten spełnia wymagania budownictwa bez barier wg normy DIN 18025.

 

 

SS-2013-05-35-2

Fot. 14. System okuć równolegle-przesuwno-uchylny PSK GU-966/100 oZ bb dzięki kombinacji centralnego ryglowania 150 oZ, górnego wózka jezdnego oraz systemu progów DKS spełnia wymagania budownictwa bez barier według normy DIN 18025. System posiada taką samą zasadę działania, jak przy standardowych okuciach równolegle-przesuwno-uchylnych. Umożliwia ona nie tylko łatwe otwieranie oraz zamykanie, ale i uchylanie skrzydła okiennego (do 100 kg), dzięki czemu zyskujemy możliwość komfortowego wietrzenia. Okucie nadaje się do wszystkich standardowych profili drewnianych i PVC. Wbudowanie dodatkowych części zabezpieczających sprawia, że okucie zapewnia ochronę antywłamaniową. Prosta obsługa zapewniona jest przez niezawodnie działające wózki jezdne. Istnieje możliwość doposażenia okucia w dodatkowe elementy, np. alarm, dodatkowe punkty antywłamaniowe, klamkę obustronną.

 

 

Inną propozycją może być system progów ROTO Eifel T/TB z asortymentu ROTO DoorPlus.

 

Konstrukcja tego progu pozwala uzyskać bardzo korzystny przebieg izoterm na połączeniu domu i otoczenia.

 

Do wysokości progu do 20 mm spełniają one dodatkowo wymogi budownictwa bez barier, zgodnie z DIN 18040 (DIN 18025).

 

Dostępne są w 15 wariantach głębokości zabudowy (40-140 mm), ukryte wkręty pokrywa maska gładka lub ryflowana, posiadają szczelność na zacinający deszcz, są stabilne, można stosować zlicowane blachy zaczepowe bez obróbki kształtownika progu (w wersji Eifel T).

 

inż. Zbigniew Czajka

 

Literatura
Materiały informacyjne firm: DORMA, GEZE, G-U, HÖRMANN
Ustawa – Prawo Budowlane, rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r.
Normy: EN 16005, PN-EN 1154, DIN-EN 179, DIN SPEC 1104

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

Więcej informacj: Świat Szkła 05/2013

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.