Zamki wielopunktowe stanowią nowoczesne rozwiązanie, skuteczniej zabezpieczające budynki oraz mieszkania przed włamaniem. Podstawą tych zamków jest wielopunktowy system ryglowania realizowany przez zamek główny, usytuowany w części środkowej skrzydła drzwiowego oraz od dwóch do czterech zamków dodatkowych, umiejscowionych w górnej i dolnej jego części. Zamek główny jest połączony z zamkami pomocniczymi cięgnem umożliwiającym równoczesne uruchomienie wszystkich zasuwek ryglujących.
Rozwiązania konstrukcyjne zamków wielopunktowych pozwalają na znacznie lepszą ochronę drzwi przed włamaniem niż tradycyjne zamki pojedyncze. Wynika to głównie z wielopunktowego ryglowania skrzydła drzwi, co w istotny sposób utrudnia możliwość jego szybkiego i łatwego sforsowania. Dzięki zainstalowaniu dodatkowych zamków (ale otwieranych jednym kluczem), skrzydło drzwiowe lepiej przylega do ościeżnicy, a tym samym jest bardziej szczelne i mniej podatne na odkształcenia. Jest to szczególnie istotne w coraz częściej stosowanych drzwiach o lekkiej konstrukcji, które pod wpływem nieodpowiedniej eksploatacji oraz zmiennych warunków atmosferycznych łatwo ulegają deformacji. Równomierne rozłożenie sił dociskających skrzydło do ościeżnicy na całej jego wysokości oraz nieskomplikowany sposób regulacji szczelności pozwala na komfortowe użytkowanie zamka przez długi czas. Tak więc zamki wielopunktowe gwarantują zwiększenie bezpieczeństwa bez konieczności montażu dodatkowych zabezpieczeń jak sztaby, kraty lub inne urządzenia.
Zastosowanie prezentowanych zamków eliminuje konieczność kilkukrotnego otwierania i zamykania, co występuje w przypadku zamków pojedynczych, a jest to szczególnie uciążliwe, gdy do każdego z nich używamy innego klucza. Ponieważ dodatkowe zamki są całkowicie usytuowane w skrzydle drzwi i sterowane cięgnem zamocowanym w jego wrębie (niewidocznym przy zamkniętych drzwiach), nie występuje konieczność instalowania do nich tarczek (szyldów), co wpływa na estetykę.
Wymienione powyżej zalety zamków wielopunktowych powodują, że drzwi z takimi okuciami spełniają wymagania podwyższonej odporności na włamanie, co jednak powinno być potwierdzone odpowiednimi badaniami przeprowadzonymi przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie lub inną upoważnioną jednostkę badawczą. W myśl przepisów towarzystw ubezpieczeniowych drzwi wyposażone w taki zamek nie tylko spełniają wymagane minimalne zabezpieczenia, ale często uprawniają do uzyskania stosownych obniżek składek.
Zamki wielopunktowe są urządzeniami utwierdzającymi i zabezpieczającymi ruchomy element w otworze, w położeniu zamkniętym i które są uruchamiane kluczem lub innym środkiem, jednocześnie zawierają większą niż jeden liczbę punktów zamknięcia między skrzydłem drzwiowym a ościeżnicą, wzajemnie połączonych i centralnie sterowanych. Taka definicja zamków wielopunktowych wynika z zapisów w normie PN-EN 12209:2005+AC:2006 Okucia budowlane. Zamki. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań. Jednakże sama norma ich nie obejmuje i nieuprawnione jest powoływanie się niektórych producentów zamków wielopunktowych bezpośrednio na normę, która dotyczy tylko zamków pojedynczych czyli jednopunktowych.
Ponieważ dotychczas brakuje innych stosownych dokumentów, to zamki wielopunktowe kwalifikowane są do odpowiednich klas według kryteriów wynikających z normy PN-EN 12209:2005+AC:2006. Spełniać powinny również warunki wymagane dla okuć do drzwi o zwiększonej odporności na włamanie, o deklarowanej klasie odporności według klasyfikacji określonej w normie PN-EN 1627:2012 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Wymagania i klasyfikacja.
Zamki wielopunktowe stosuje się głównie w drzwiach zewnętrznych i wewnętrznych (na klatkach schodowych) o podwyższonej odporności na włamanie, instalowanych w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej.
Ważnym zagadnieniem jest zastrzeżenie, że warunki instalowania zamka wielopunktowego nie powinny niekorzystnie wpływać na obniżenie jego odporności na włamanie, po osadzeniu w skrzydle drzwiowym.
Dalszymi zastrzeżeniami w odniesieniu do zakresu stosowania większości obecnie produkowanych zamków wielopunktowych są:
Do chwili obecnej nie ustanowiono jeszcze żadnej normy europejskiej odnoszącej się w bezpośredni sposób do zamków wielopunktowych. Prowadzone są jednak prace normalizacyjne w tym zakresie, a ich rezultatem jest stosowny projekt normy, omówiony poniżej.
Zgodnie z Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881 z późniejszymi zmianami), wyroby te (w tym zamki) mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli producent dokonał oceny zgodności i wydał m.in. krajową deklarację zgodności z krajową Aprobatą Techniczną i oznakował wyrób znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
W tym miejscu warto dodać, że decyzją Komisji Europejskiej z dnia 18 kwietnia 2011 r. zmieniono odpowiednie procedury zaświadczania zgodności odnoszące się do okuć budowlanych do okien i drzwi niewykorzystywanych do przegradzania ognia/dymu ani na drogach ewakuacyjnych. Polega to na wprowadzeniu zapisu, iż do tych okuć należy w systemie zaświadczania zgodności stosować system 3 (dotychczasowy zapis określał tylko system 1 dla okuć stosowanych do wyrobów p.poż., dymoszczelnych i na drogach ewakuacyjnych).
Krajowe aprobaty techniczne
Na zamki wielopunktowe szereg producentów otrzymało w ostatnich latach z Instytutu Techniki Budowlanej krajowe Aprobaty Techniczne. Są to przykładowo następujące dokumenty:
- AT-15-7206/2014 Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe STV,
- AT-15-8849/2012 Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe Metalplast-Częstochowa,
- AT-15-8784/2011 Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe KARO,
- AT-15-8456/2010 Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe G-U Secury,
- AT-15-7525/2009 Zamki wpuszczane zapadkowozasuwkowe bębenkowe wielopunktowe PROTECT.
W tych aprobatach określone są m.in. wymagania i badania dotyczące zamków wielopunktowych, oparte głównie o parametry wynikające z normy PN-EN 12209:2005+AC:2006 (na zamki pojedyncze), co przedstawiono w dalszej części publikacji.
Normy europejskie
Jak już powyżej wspomniano, dotychczas opracowano projekt normy europejskiej prEN 15685:2009 Okucia budowlane. Zamki wielopunktowe wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań, ale jest zapowiadane jego znowelizowane wydanie z roku 2014. Zgodnie z tytułem norma zawiera wymagania i metody badań oraz klasyfikację, przeznaczenie i zakres stosowania. Charakteryzuje się tym, że wymagania i metody badań określa w zależności od przeznaczenia i zakresu stosowania poszczególnych typów zamków wielopunktowych. W związku z powyższym zamki wielopunktowe podzielono na:
- blokujące, które blokują skrzydło drzwi rozwieranych w ościeżnicy,
- dociskające, będące połączeniem zamka wpuszczanego (najczęściej zapadkowo-zasuwkowego) z zasuwnicą rolkową lub suwakową,
- przeciwrozłączne, które sterują zasuwnicą hakową i są stosowane głównie do drzwi przesuwnych.
Poziom wymagań, w zakresie podstawowych parametrów dotyczących działania zamka wielopunktowego, jest związany z jedną z trzech kategorii użytkowania, określających warunki eksploatacji. Te warunki mogą być:
- lekkie, np. domy mieszkalne jednorodzinne lub mieszkania (klasa 1),
- umiarkowane, np. budynki biurowe z ograniczonym dostępem publicznym (klasa 2),
- ciężkie, np. budynki użyteczności publicznej lub mieszkalne wielorodzinne (klasa 3).
W niektórych wymaganiach norma prEN 15685:2009 wprowadza szereg istotnych zmian w stosunku do zapisów zawartych w normie PN-EN 12209:2005+AC:2006. Jako przykład można podać to, iż uwzględnia prowadzenie badań łącznie z zainstalowanymi okuciami uchwytowo-osłonowymi (klamki, tarczki drzwiowe itp.) zgodnymi z wymaganiami normy PN-EN 1906:2003 Okucia budowlane. Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami. Wymagania i metody badań. Okucia te, dostarczone przez zleceniodawcę badań, chronią pewne obszary zamka wielopunktowego przed wierceniem, co pozwala na ograniczenie zakresu badań.
Projekt normy zawiera także zmienioną, w odniesieniu do obecnie stosowanego systemu klasyfikacji opartego o normę dotyczącą zamków pojedynczych, klasyfikację zamków drzwiowych wielopunktowych. Składają się na nią następujące cechy wyrobu:
Poz. 1. Kategoria użytkowania – obejmująca klasy: 1 – lekkie warunki eksploatacji, 2 – umiarkowane warunki i 3 – ciężkie warunki eksploatacji.
Poz. 2. Trwałość – w skład której wchodzą klasy: od A – 50 000 cykli do D – 500 000 cykli (bez obciążenia zapadki), od L – 100 000 cykli do N – 500 000 cykli (obciążenie zapadki siłą 25 N), oraz od W – 100 000 cykli do Z – 500 000 cykli (obciążenie zapadki siłą 120 N).
Poz. 3. Masa drzwi i siła zamykająca – obejmująca klasy: 0 – zamki bez zapadki; 1, 4 i 7 – drzwi do 100 kg; 2, 5 i 8 – drzwi do 200 kg; 3, 6 i 9 – drzwi powyżej 200 kg, przy czym do danych klas przypisana jest odpowiednia siła w wielkości: 50, 25 lub 15 N.
Poz. 4. Odporność ogniowa – podzielona na klasy: 0 – nie dopuszczone do stosowania w drzwiach p.poż. i dymoszczelnych, A – odpowiednie do stosowania w drzwiach dymoszczelnych, B – odpowiednie do stosowania w drzwiach p.poż. i dymoszczelnych.
Poz. 5. Identyfikacja klucza – obejmująca klasy: 0 – brak wymagań, oraz od A do H – w których wymaga się odpowiednio minimum 3, 5, 6, 7 lub 8 elementów zastawkowych, przy czym w niektórych klasach rozszerzona jest liczba rzeczywistych kombinacji.
Poz. 6. Odporność na korozję i temperaturę – występują następujące klasy: 0 – odporność nieokreślona, A – niska, B – średnia, C – wysoka oraz D – bardzo wysoka odporność i wszystkie bez wymagań temperaturowych, a także E – średnia, F – wysoka i G – bardzo wysoka odporność, w odniesieniu do temperatury od -25°C do +70°C.
Poz. 7. Zabezpieczenie i odporność na wiercenie – w skład której wchodzą klasy: 0 – brak wymagań, 3 –średnie, 4 – wysokie i 6 – bardzo wysokie zabezpieczenie, ale bez odporności na wiercenie, oraz 5 –wysokie i 7 – bardzo wysokie zabezpieczenie i odporne na wiercenie.
Poz. 8. Zabezpieczenie punktów ryglujących – podzielone na klasy: 0 – brak wymagań, 1 – minimalne, 2 – niskie, 3 – średnie, 4 – wysokie i 6 – bardzo wysokie zabezpieczenie, ale wszystkie bez odporności na wiercenie, 5 – wysokie oraz 7- bardzo wysokie zabezpieczenie i odporne na wiercenie.
Poz. 9. Punkty docisku – w skład czego wchodzą klasy: 0 – brak wymagań, 1 – siła docisku 10 N, 2 – siła docisku 25 N, 3 – siła docisku 50 N i 4 – siła docisku 120 N.
Konstrukcja typowego zamka wielopunktowego
Zamki wielopunktowe zazwyczaj składają się z następujących wyodrębnionych części:
- zamka głównego, przeważnie wpuszczanego zapadkowo-zasuwkowego bębenkowego,
- dwóch, trzech lub czterech (choć bywają rozwiązania z jednym) zamków dodatkowych, wpuszczanych zasuwkowych, usytuowanych równolegle, które po połączeniu cięgnem z zamkiem głównym współdziałają z nim w taki sposób, że następuje równoczesne uruchomienie zasuwek ryglujących wszystkich zamków tj. głównego i dodatkowych,
- listwy czołowej, łączącej zamek główny z zamkami dodatkowymi,
- cięgna (zwanego także listwą sterującą), sprzężającego zasuwkę ryglującą zamka głównego z zasuwkami ryglującymi zamków dodatkowych, które służy do przeniesienia napędu z zasuwki zamka głównego na zasuwki zamków dodatkowych, przy czym cięgno może być zakończone ryglem górnym, ryglującym skrzydło drzwiowe z nadprożem ościeżnicy.
Schemat przykładowego zamka wielopunktowego bębenkowego z dwoma zamkami dodatkowymi przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1. Schemat przykładowego zamka wielopunktowego (wg AT-15-7525/2009)
Zarówno zamek główny, jak i zamki dodatkowe mogą być wyposażone w różnego rodzaju zasuwki ryglujące: trzpieniowe, hakowe, proste lub rolkowe. Na rys. 2 pokazano przykładowe zamki dodatkowe z zasuwkami trzpieniowymi i hakowymi.
Rys. 2. Przykładowe zamki dodatkowe z zasuwką trzpieniową i hakową
Wymagania
Jak już w publikacji wspomniano, zamki wielopunktowe są wprowadzane do obrotu m.in. w oparciu o krajowe Aprobaty Techniczne. Wymagania w nich zawarte wynikają obecnie z parametrów ujętych w normie PN-EN 12209:2005+AC:2006. Najważniejsze z tych wymagań przedstawiono poniżej.
Jakość wykonania i działanie
Wykonanie wszystkich elementów zamka wielopunktowego powinno zapewniać bezpieczeństwo użytkowania przez zatępienie krawędzi części wystających poza konstrukcję ramy skrzydła lub ościeżnicy drzwi, eliminując możliwość zranienia ostrymi krawędziami, a także haczenie odzieży.
Połączenia nierozłącznie nitowane i zgrzewane powinny być wytrzymałe i sztywne, a w miejscach przemieszczania zapewniać swobodę obrotu lub przesuwu łączonych części.
Działanie zamków powinno zapewnić, że w wyniku obrotu kluczem zabieraka wkładki bębenkowej nastąpi wysunięcie zasuwek ryglujących o tą samą wartość, a także ich cofnięcie, przy czym ewentualne wystawanie cofniętych zasuwek poza powierzchnię listwy czołowej, nie powinno być większe niż 0,5 mm.
Właściwości techniczne zamków
Siła powrotna zapadki
Siła powrotna F, wysuwająca zapadkę ze skrzynki zamka, nie powinna być mniejsza niż 2,5 N, zgodnie z p. 5.1.2 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006. Moment obrotowy potrzebny do uruchomienia zasuwek wkładką bębenkową Moment obrotowy M przyłożony do klucza, powodujący wysuw zasuwek, nie powinien być większy niż 1,5 N, zgodnie z p. 5.2.2.1 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Trwałość mechanizmu zapadki
Mechanizm zapadki powinien wytrzymać próbę trwałości dla deklarowanej do klasy i przewidzianych do niej ilości cykli próbnych z obciążeniem bocznym zapadki siłą 25 N, zgodnie z p. 5.3.1 normy PN-EN 12009:2005+AC:2006.
Trwałość mechanizmów powodujących wysuw zasuwek
Mechanizm powodujący wysuw zasuwek powinien wytrzymać próbę trwałości dla ilości cykli próbnych wynikających z deklarowanej klasy, zgodnie z p. 5.3.2 normy PN-EN12209:2005+AC:2006.
Siła zamykająca drzwi
Siła zamykająca F przy określonej masie drzwi nie powinna być większa niż przewidywana dla tej masy i powodować każdorazowo prawidłowe zazębienie zapadki z zaczepem zgodnie z wymaganiami przewidzianymi dla klasy wynikającej z masy drzwi, zgodnie z zapisami ujętymi w p. 5.4.2 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Wystawanie zasuwek zamka
Całkowite wystawanie wysuniętej w kierunku zamykania i zablokowanej zasuwki, mierzone od czoła zamka , powinno wynosić nie mniej niż przewidziano dla deklarowanej klasy odporności na włamanie (np. 20 mm w odniesieniu do zamków w klasie 4), zgodnie z wymaganiami p. 5.8.3 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Odporność na obciążenie czołowe
Elementy ryglujące zamka powinny wytrzymać obciążenie czołowe, zgodnie z p. 5.8.4.1 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006, siłą F= 2,0 N. Zasuwka zamka pod obciążeniem i po jego zdjęciu powinna wystawać nie mniej niż przewidziano dla deklarowanej klasy odporności na włamanie (np. 17 mm w odniesieniu do zamków w klasie 4), zgodnie z wymaganiami p. 5.8.4.1 powyżej wymienionej normy.
Odporność na korozję i działanie w skrajnych temperaturach
Zamek powinien spełniać wymagania deklarowanej klasy odporności na korozję w powiązaniu z temperaturą zgodnie z p. 4.2.6 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006, przy czym producenci zazwyczaj deklarują klasę F (wysoka odporność w skrajnych temperaturach). Mechanizmy poddane badaniu zgodnie z wymaganiami klasy 3 odporności na korozję wg normy PN-EN 1670:2008 Okucia budowlane. Odporność na korozję. Wymagania i metody badań powinny po badaniu w obojętnej mgle solnej przez czas 96 godz., zachować niezmienność parametrów sił otwierających mechanizmy zapadki i zasuwki.
Mechanizmy zamka należy poddać badaniu na oddziaływanie skrajnych temperatur -20°C i +80°C przez czas nie mniejszy niż 2 godz. W czasie ostatnich 20 min ustabilizowanej temperatury próbki, należy zmierzyć momenty operacyjne potrzebne do uruchomienia mechanizmu wysunięcia kluczem zasuwek oraz uruchomienia orzechem zapadki.
Moment potrzebny do wysunięcia kluczem zasuwek nie powinien być większy niż 2,0 N, a moment potrzebny do uruchomienia orzechem zapadki nie powinien przekraczać wartości wymagań normowych więcej niż o 20%.
Wytrzymałość mechanizmów rygli
Elementy składowe mechanizmu zasuwki powinny wytrzymać działanie momentu obrotowego o wartości nie mniejszej niż 30 Nm, a elementy mechanizmu zapadki powinny wytrzymać działanie momentu obrotowego o wartości nie mniejszej niż 20 Nm, zgodnie z p. 5.11.2 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Wytrzymałość zaczepu na obciążenie czołowe
Zaczep zamka chroniony skrzynką powinien wytrzymać obciążenie siłą prostopadłą, przyłożoną do dna skrzynki o wartości 5 kN. Pod wpływem obciążenia wewnętrzna głębokość skrzynki zaczepu nie powinna być mniejsza niż 19 mm, zgodnie z p. 5.8.9.1 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Klasyfikacja zamka wg normy PN-EN 12209:2005+AC:2006
Zamki wpuszczane zapadkowo-zasuwkowe bębenkowe wielopunktowe powinny, zgodnie z deklaracją producenta i wynikami badań, spełniać wymagania stosownych klas określonych w ww. normie, w odniesieniu do następujących cech wyrobu:
1. Kategoria użytkowania
2. Trwałość i obciążenie zapadki
3. Masa drzwi i siła zamykająca
4. Odporność ogniowa
5. Bezpieczeństwo
6. Odporność na korozję i temperaturę
7. Zabezpieczenie i odporność na wiercenie
8. Zakres stosowania zamków
9. Sposób uruchamiania kluczem i ryglowania
10. Typ działania trzpienia obrotowego klamki lub gałki
11. Identyfikacja klucza
Metody badań
Sprawdzenie jakości wykonania i działania
Sprawdzenie wykonania zamków wielopunktowych przeprowadza się poprzez stosowne pomiary oraz metodą wizualną w świetle rozproszonym na zgodność z wymaganiami określonymi w tym zakresie.
Z kolei sprawdzenie działania przeprowadza się przez manualną, trzykrotną próbę wysunięcia i cofnięcia wszystkich zasuwek ryglujących przy użyciu wkładki bębenkowej oraz pomiar określający:
- czy wszystkie zasuwki wysunęły się o tą samą wartość,
- czy po cofnięciu nie wystają poza czoło zamka więcej niż 0,5 mm.
Sprawdzenie właściwości technicznych
W udzielonych dotychczas przez Instytut Techniki Budowlanej krajowych Aprobatach Technicznych na zamki wielopunktowe, w odniesieniu do sprawdzania właściwości technicznych tych wyrobów, znajdują się zapisy, że badania przeprowadza się zgodnie z metodyką podaną w odpowiednich punktach normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Przykładowe wyroby
Zamki wielopunktowe firmy WINKHAUS
Zamek typu hookLock M charakteryzuje się dwoma lub czterema zamkami dodatkowymi wyposażonymi w masywne stalowe hakowe zasuwki ryglujące. Elementy te zagłębiają się w zaczepy zamocowane w ramie ościeżnicy, co skutecznie zapobiega możliwości wyważenia z niej skrzydła drzwi. Konstrukcja zamka zawiera długie listwy czołowe, co powoduje równomierne rozłożenie sił działających na drzwi na całej długości ościeżnicy. Jest to zaleta zwiększająca stabilność konstrukcji zamka wielopunktowego oraz upraszczająca jego montaż. Odpowiedni kształt i wymiary zasuwki ryglującej gwarantuje duży komfort zamykania oraz możliwość regulacji docisku skrzydła do ościeżnicy (na zaczepach i listwach).
Właściwa konstrukcja mechanizmu zamka typu hookLock M sprawia, że w pozycji zaryglowanej na zabierak wkładki bębenkowej nie działają żadne siły, a klucz daje się łatwo włożyć do zamka. Zamek wielopunktowy prezentowanego typu, zamocowany w skrzydle drzwiowym, przedstawiono na fot. 1.
Fot. 1. Drzwi z zamkiem wielopunktowym firmy WINKHAUS
Jednym z ciekawszych rozwiązań konstrukcyjnych z asortymentu zamków wielopunktowych produkowanych przez firmę WINKHAUS są zamki typu easyLock. Wyroby tego typu składają się z zamka głównego z typową zasuwką ryglującą oraz czterech zamków dodatkowych, wyposażonych w zasuwki ryglujące w postaci rolek mimośrodowych lub trzpieni w kształcie grzybków, usytuowanych na listwie sterującej u góry i na dole skrzydła. Ten sposób ryglowania zapewnia odpowiedni docisk skrzydła do ramy ościeżnicy na całej wysokości drzwi, zwiększając w znacznym stopniu ich odporność na włamanie oraz szczelność. Występuje także rozwiązanie hybrydowe tych zamków, oznaczone jako typ easyLock RT, które łączy rolki mimośrodowe - zapewniające odpowiedni docisk skrzydła do ościeżnicy oraz trzpienie – utrudniające próby włamania.
Omawiane typy zamków wielopunktowych wyróżniają się łatwością montażu i nie wymagają operacji frezowania pod zaczepy zasuwek ryglujących zamków dodatkowych. Są okuciami uniwersalnymi, które można montować do drzwi lewych lub prawych, a kaseta zamka głównego umożliwia montaż wszystkich typowych klamek drzwiowych i wkładek bębenkowych. Przykładowy zamek typu easyLock przedstawiono na fot. 2.
Fot. 2. Zamek wielopunktowy typu easyLock
Zamki wielopunktowe firmy G-U
Firma G-U oferuje zestaw zamków wielopunktowych typu Secury, które składają się z zamka podstawowego (zapadkowo-zasuwkowy bębenkowy) oraz dwóch zamków dodatkowych (zasuwkowe) z zasuwkami ryglującymi trzpieniowymi, hakowymi lub prostymi. Wszystkie zamki rozmieszczone są na wspólnej listwie czołowej, a ich zasuwki ryglujące są sprzężone listwą sterującą. W skład zamka wielopunktowego może wchodzić opcyjnie jeszcze jeden zamek dodatkowy – zasuwkowy bębenkowy (uruchamiany oddzielnie wkładką bębenkową) albo zapornica (tzw. sztywny łańcuch).
Na rys. 3 przedstawiono zamek wielopunktowy typu Secury Automatic z wysuwanymi automatycznie zasuwkami ryglującymi prostymi. Zamek tego typu charakteryzuje się faktem, iż zatrzaśnięcie drzwi powoduje automatycznie natychmiastowe wysunięcie się zasuwek ryglujących na odległość 20 mm, zabezpieczonych przed możliwością mechanicznego cofnięcia.
Rys. 3. Zamek wielopunktowy G-U Secury Automatic (wg AT-15-8456/2010)
Zamki wielopunktowe firmy ROTO
Jeden z producentów zamków wielopunktowych, firma ROTO, posiada w swojej ofercie zamki typu ROTO DoorSafe, przewidziane do stosowania w drzwiach dwuskrzydłowych. Przedstawione na fot. 3 drzwi dwuskrzydłowe zwiększają swobodę i komfort przejścia oraz ułatwiają wnoszenie do domu dużych przedmiotów. Wymienione zalety takich drzwi wynikają z faktu, iż obok skrzydła czynnego, otwieranego jako pierwsze, znajduje się skrzydło bierne, które w razie potrzeby można otworzyć, zwiększając dodatkowo szerokość na przejście. Warunkiem bezpiecznych i wygodnych w obsłudze drzwi dwuskrzydłowych jest zastosowanie odpowiednich rozwiązań zamków, co gwarantuje firma ROTO w postaci zamków Roto DoorSafe, wykonywanych w trzech rodzajach: podstawowy, komfort i premium.
Fot. 3. Drzwi dwuskrzydłowe z zamkiem wielopunktowym Roto DoorSafe
Skrzydło bierne drzwi jest ryglowane w górze i w dolnej jego części przez nowoczesną zasuwnicę środkową, która jest uruchamiana przy pomocy dźwigni ryglującej z mechanizmem sprężynowym. Dźwignia jest ukryta w listwie zaczepowej zamka, co przedstawiono na fot. 4. Takie rozwiązanie chroni przed możliwością zahaczenia i ewentualnego zranienia w trakcie przechodzenia osób przez drzwi, a także uniemożliwia ich otwarcie przy użyciu wytrycha lub w wyniku manipulacji zewnętrznych. Przy zamkniętych obydwu skrzydłach nie ma najmniejszej możliwości przemieszczenia dźwigni ryglującej, w celu nieuprawnionego otwarcia drzwi. Dodać jeszcze należy, że konstrukcja zamka pozwala na regulację docisku wysuwanych rygli rozporowych.
Fot. 4. Dźwignia ryglująca skrzydła biernego zamka Roto DoorSafe Premium
Skrzydło czynne drzwi dwuskrzydłowych jest wyposażone w typowy zamek wielopunktowy z trzema lub pięcioma punktami ryglującymi za pomocą zasuwek hakowych, trzpieniowych lub specjalnych bolców automatycznych.
Ustawa z dnia 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych
Normy: PN-EN 12209:2005+AC:2006, PN-EN 1627:2012, prEN 15685:2009, PN-EN 1906:2003
Aprobaty Techniczne ITB: AT-15-8456/2010, AT-15-7525/2009
Materiały informacyjne firm: WINKHAUS, G-U, ROTO
„Świat Szkła” 01/2013