Studium współczesnej japońskiej architektury szkła podjęli autorzy w tym piśmie w swoim artykule Kulisy architektury szkła w Japonii [1]. Zostało ono rozwinięte w artykułach: Nowa architektura szkła w Japonii • Budynki komercyjne [2], Budynki użyteczności publicznej [3], Stacje kolejowe [4], Terminale lotnicze [5] , Miejsca obsługi podróżnych na autostradach [6], oraz Szkło w krajobrazie i jego walory estetyczne [7]. Ukazały się ponadto artykuły na temat walorów technicznych nowoczesnego szkła produkowanego w Japonii [8] i szkła w realizacjach firmy Bohlin Cywinski Jackson [9]. Obecny artykuł stanowi dalszy ciąg omówienia walorów estetycznych szkła na przykładzie Japonii w odniesieniu do wnętrz. W części 1 zostały omówione różnego rodzaju ściany [15], w części 2 dachy i balustrady [17], a w części 3 posadzki, klatki schodowe i windy [18]. Ostatnia część 4 zawiera omówienie detali, reklam oraz elementów artystycznych.
Wstęp
Szkło jest obecnie popularnym materiałem, który stosuje się także we wnętrzach. Szkło we wnętrzach może być nie tylko funkcjonalne – zapewniać przezierność, doświetlenie czy też oświetlenie, np. poprzez iluminację – ale także niezwykle atrakcyjne. Różnorodne właściwości szkła wpływają na estetykę wnętrz i ich postrzeganie. W części 1 tego artykułu [15] rozpoczęto omówienie zalet estetycznych szkła w realizacjach, w większości japońskich, w wypadku jego zastosowania na (1) ściany, ścianki działowe, elementy ścian, przegrody i okna. W części 2 [17] zostały podane przykłady zastosowania szkła na (2) sufity, dachy i zadaszenia oraz balustrady, a w części 3 omówienie dotyczyło (3) posadzek, klatek schodowych i wind. Zakończenie stanowi część 4, która opisuje szkło stosowane na (4) detale, elementy wyposażenia wnętrz, znaki informacyjne i reklamy oraz elementy arystyczne.
Przykłady zastosowania szkła we wnętrzach.
Detale, reklamy i elementy artystyczne Zastosowanie szkła na różnego rodzaje detale we wnętrzach wynika przede wszystkim z jego przezierności oraz możliwości podświetlania, co wygląda szczególnie efektownie w wypadku szkła kolorowego. Szkło przezroczyste z kolei, stosowane na wyposażenie, nadaje wnętrzom charakter oszczędny w środkach wyrazu i nowoczesny.
Detale i elementy wyposażenia wnętrz
Szkło może tworzyć efektowne wrażenie, kiedy stosuje się je jako wykończenie ścian i elementów konstrukcyjnych, np. słupów podporowych. Wspomniano o tych zaletach przy omówieniu podświetlanych szklanych ścian [15]. Jednak szkło nie musi być podświetlane aby wyglądało efektownie – może tylko przesłaniać, na przykład ceramikę lub kafle i współtworzyć w ten sposób kompozycję artystyczną. W holu dworca „Hakata Station City” (Hakata Sutēshon Shiti; 2011) w Fukuoce znajdują się kolumny, które wyłożone są kaflami porcelanowymi „Arita-yaki”, produkowanymi w północnej części Kyushu w prefekturze Saga (fot. 67). Białe kafle z niebieskim wzorem przykryte taflami szkła przeziernego umocowanymi w aluminiowych ramach przydają tym podporom lekkości i elegancji, a także wprowadzają w wystrój wnętrz lokalny akcent. Wiele takich oszklonych słupów z motywami roślinnymi, a także kafle położone na ścianach, potęgują wrażenie lekkości, stwarzając złudzenie „lasu” we wnętrzu holu (fot. 68). Autorem koncepcji dworca jest projektant przemysłowy Eiji Mitooka (Don Design Associate; Dōn Dezain Kenkyūjo), który jest także projektantem obiektu wymienionego w części 3 – „JR Oita City” (JR Ōita shiti; 2015) [18].
Fot. 67. Fukuoka – „Hakata Station City”, 2011
Fot. 67. Fukuoka – „Hakata Station City”, 2011
Szkło można stosować do zaakcentowania miejsca, funkcji lub też w celu osiągnięcia specjalnego efektu wizualnego w ramach komponowania mas i przestrzeni. W holu „Takaoka Station” (Takaoka-eki; 2015) w mieście Takaoka w prefekturze Toyama, fragment ściany został wyróżniony poprzez zastosowanie koloru i pokrycie szkłem (fot. 69). W ten sposób został zaznaczony ważny obszar stacji: wejście, automaty biletowe i punkt informacji. Z kolei w bibliotece, która bezpośrednio łączy się z rozbudowaną i zmodernizowaną częścią wschodnią dworca „Chino Station” (Chino-eki; 2005), zaprojektowanej przez architekta Nobuaki Furuya (NASCA) i należącej do obiektu kulturalnego „Chino Cultural Complex” (Chino Shiminkan; 2005) w prefekturze Nagano, takim elementem kompozycji są toalety (fot. 70). Bryły toalet są obłe, nieregularne i pokryte matowym szkłem, dzięki czemu nie blokują wizualnie przejścia w dość wąskim korytarzu.
Fot. 69. Pref. Toyama – „Takaoka Station”, 2015
Fot. 70. Pref. Nagano – „Chino Cultural Complex, 2005
Szkło może być także zastosowane po to, aby je podświetlić i tym samym wyeksponować urze konkretne elementy wnętrza. W 38-piętrowym budynku „Shin-Marunouchi Building” (Shin Marunouchi Birudingu; 2007; 198 m), znajdującym się na przeciwko „Tokyo Station” (Tōkyōeki), zaprojektowanym przez Sir Michaela Hopkinsa (Hopkins Architects), elementy sklepień – łuki – są wypełnione szkłem mlecznym i podświetlone (fot. 71). Wygląda to bardzo efektownie i harmonizuje ze stolarką wnętrz, szczególnie z białymi kasetonami sufitów i ciemnobrązowymi elementami konstrukcyjnymi. Tak zaprojektowane wnętrza kojarzą się z klimatem retro, jaki panował kiedyś w budynkach, które zostały rozebrane i wzniesione ponownie w kształcie drapaczy chmur, z zachowaniem pewnej stylistyki z wcześniejszych realizacji. Dotyczy to „Shin-Marunouchi Building”, który został poprzednio zbudowany w 1952 r., oraz szczególnie sąsiedniego obiektu – „Marunouchi Building”, który został zbudowany w 1923 r. Szczególnie cenny był „Marunouchi Building” (Marunouchi Birudingu; 2002), zwany „Marubiru”, zaprojektowany przez architekta Kotarō Sakurai, który był najwyższym (10 kondygnacji) budynkiem w przedwojennym Tokio.
(...)
dr Ewa Maria Kido
CTI Engineering Co., Ltd., Tokio;
Tokyo City University, Tokio
prof. Zbigniew Cywiński
Politechnika Gdańska
Bibliografia
[1] Cywiński Z., Kido E.M.: Kulisy architektury szkła w Japonii. „Świat Szkła” 4/2012.
[2] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Budynki komercyjne. „Świat Szkła”: 6/2012 – Część 1 i 7-8/2012 – Część 2.
[3] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Budynki użyteczności publicznej. „Świat Szkła”: 11/2012 – Część 1 i 12/2012 – Część 2.
[4] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Stacje kolejowe. „Świat Szkła”: 5/2013 – Część 1 i 11/2013 – Część 2.
[5] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Terminale lotnicze, „Świat Szkła” 12/2013 – Część 1 i 12/2014– Część 2.
[6] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Miejsca obsługi podróżnych na autostradach. „Świat Szkła”: 6/2014 – Część 1 i 7-8/2014 – Część 2.
[7] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Szkło w krajobrazie i jego walory estetyczne. „Świat Szkła”: 3/2016 – Część 1; 4/2016 – Część 2; 5/2016 – Część 3 i 7-8/2016 – Część 4.
[8] Kido E.M., Cywiński Z.: O nowych gatunkach szkła w Japonii. „Świat Szkła”: 10/2014 – Część 1, 12/2014 – Część 2 i 5/2015 – Część 3.
[9] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Architektura kreowana szkłem w realizacjach firmy Bohlin Cywinski Jackson dla Apple Inc. „Świat Szkła” 9/2015.
[10] Holgate A.: “Aesthetics of built form”. Oxford University Press, New York, 1992.
[11] Kido E.M.: Nowa architektura japońska/ The New Japanese architecture. [w] „Studia z zakresu architektury nowoczesnej”, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011.
[12] Kido E.M.: Aesthetics of railway stations in Europe and Japan. Unyu Sōgō Kenkyūjo, Tokyo, 2016.
[13] http://www.designboom.com/design/emmanuellemoureaux-blows-colorful-wind-into-uniqlo-ginzastore-03-26-2014/ (15.03.2017).
[14] http://www.agb.co.jp/kei/grc/ (17.03.2017).
[15] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Szkło we wnętrzach i jego walory estetyczne. „Świat Szkła”: 4/2017 – Część 1.
[16] http://aloss.biz/en/8988 (24.03.2017).
[17] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Szkło we wnętrzach i jego walory estetyczne. „Świat Szkła”: 6/2017 – Część 2.
[18] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Szkło we wnętrzach i jego walory estetyczne. „Świat Szkła”: 10/2017 – Część 3.
[19] Yamaguchi City Hall: „Vertical garden” was done at Shin- Yamaguchi Station. “Landscape Design”: 105/2015.
[20] http://www.osaka-info.jp/en/shopping/underground_malls/post_94.html (13.09.2017).
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 01/2018