Okna powinny być bardzo dobrze osadzone i zamocowane w otworze ściennym tak, aby w czasie intensywnego działania wiatru lub przy gwałtownym zamykaniu skrzydeł nie nastąpiło nawet nieznaczne przemieszczenie wyrobu. Również powinny mieć właściwe uszczelnienia, aby nie występowało przeciekanie opadów a także przenikanie powietrza w miejscach połączeń ościeżnicy z ościeżami.
Wprowadzenie
Nieprawidłowe ustawienie okna (w pionie i poziomie) w otworze ściennym może spowodować jego deformację. Odkształcenia skrzydeł okna mogą np. wywoływać powstanie niekorzystnych naprężeń, które w skrajnym przypadku mogą spowodować pęknięcie szyb. Okna zdeformowane w wyniku nieprawidłowego wbudowania będą się źle zamykać i otwierać, a także zmniejszy się sprawność działania okuć.
Okna powinny być wbudowywane w racjonalny i nieskomplikowany sposób. Zamocowanie ościeżnicy powinno być sprężyste i wytrzymałe.
Do najważniejszych zagadnień, które należy właściwe zidentyfikować w procesie osadzania i zamocowania okien należą:
- rodzaje ścian, w których osadzane będą okna,
- charakter ściennych otworów okiennych (z węgarkiem lub bez),
- rodzaj materiału, z jakiego wykonane jest ościeże,
- sposób wykończenia ościeży,
- rodzaj montowanych okien.
Jednym z najważniejszych warunków uzyskania dobrego połączenia okna z ościeżem lub ścianą jest zastosowanie właściwych elementów mocujących i prawidłowe wyznaczenie punktów zamocowania.
Poniżej przedstawione zostaną najczęściej stosowane elementy mocujące ościeżnice okien, a mianowicie: kotwy montażowe, łączniki rozporowe i łączniki śrubowe.
Tablica 1
Rys. 1. Rozmieszczenie punktów mocowania ościeżnicy okna (wg Instrukcji ITB nr 421/2006)
Mocowanie okna
Okno powinno być tak usytuowane w ościeżu otworu ściany, aby nie powstawały mostki termiczne, prowadzące do skraplania się pary wodnej na wewnętrznej stronie ościeżnicy lub powierzchni ościeża.
Ogólne zasady usytuowania okien w zależności od rodzaju ściany, są następujące:
- w ścianie jednowarstwowej – w połowie grubości ściany,
- w ścianie warstwowej z ociepleniem wewnętrznym – w strefie izolacji termicznej,
- w ścianie z ociepleniem zewnętrznym – z dosunięciem do węgarka.
Przed wbudowaniem okna w otworze należy sprawdzić:
- czy zapewniona jest dostatecznie szeroka szczelina na obwodzie pomiędzy ościeżem a ościeżnicą,
- czy jest miejsce dla klinów dystansowych i podpierających od dołu.
Mocowanie okna powinno być wykonane w taki sposób, aby przewidywalne obciążenia zewnętrzne wynikające z:
- ruchów budynku i konstrukcji ramy okna,
- temperatury zewnętrznej i wewnętrznej oraz warunków atmosferycznych,
- ciężaru własnego okna,
- były przenoszone za pośrednictwem łączników lub kotew na konstrukcję budynku, a funkcjonalność okien w odniesieniu do płynnego ruchu skrzydła przy otwieraniu i zamykaniu była zachowana.
Zamocowania powinny być rozmieszczone na całym obwodzie ościeżnicy okna, zgodnie z rysunkiem 1 oraz tablicą 1.
Bardzo często do ościeża mocowane są tylko stojaki ościeżnic (elementy pionowe), natomiast próg i naproże pozostaje niezamocowane za pośrednictwem kotew i łączników rozporowych lub śrubowych. Wówczas elementy te pod wpływem wiatru ulegają odkształceniom, co powoduje trwałą deformację elementów okna i obniżenie jego funkcjonalności.
Występują również przypadki umiejscawiania łączników rozporowych lub śrubowych w strefie izolacji termicznej ściany. Nośność takiego mocowania jest zdecydowanie zbyt niska, gdyż działające na okno obciążenie wiatrem spowoduje obluzowanie osadzenia łącznika, co może doprowadzić do deformacji okna.
Rzeczą całkowicie wykluczoną i niedopuszczalną jest mocowanie okna tylko za pomocą pianki poliuretanowej i tym podobnego materiału izolacyjnego.
Autor publikacji spotkał się z przypadkiem twierdzenia szefa ekipy montującej okna w budynku mieszkalnym, że przecież są to pianki montażowe (taki napis był na opakowaniu), a więc służą do montażu okien. Pianki te są przeznaczone wyłącznie do uszczelniania i ocieplania szczeliny pomiędzy oknem a ścianą.
Szczegółowe zagadnienia związane z montażem okien przedstawione są w opracowanej przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie Instrukcji nr 421/2006 Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych, Część B: Roboty wykończeniowe, Zeszyt 6: Montaż okien i drzwi balkonowych.
Elementy mocujące okno
Do mocowania okien w ościeżach otworów ścian budynków, w zależności od rodzaju ściany i sposobu mocowania stosuje się:
- kotwy montażowe,
- łączniki rozporowe,
- łączniki śrubowe.
Rys. 2. Kotwa montażowa K typu 2A (wg AT-06-0793/2005)
Rys. 3. Kotwa montażowa REHAU 796 (wg AT-06-0557/2002)
Rys. 4. Mocowanie górnych pionowych elementów ościeżnicy z PVC-U za pomocą kotwy montażowej
Kotwy montażowe
Kotwy, których przykłady przedstawiono na rysunkach 2 i 3 służą do pośredniego mocowania okien, tzn. jeden koniec osadzany jest przez zakleszczenie w odpowiednim rowku zewnętrznej ścianki ościeżnicy, natomiast drugi mocowany do ściany lub ościeża. Mocowanie kotwy następuje przy pomocy łączników rozporowych lub specjalnych stalowych gwoździ wbijanych bezpośrednio w mur.
Kotwy powinny być stosowane wszędzie tam, gdzie odstęp ościeżnicy jest zbyt duży, aby zastosować łączniki rozporowe bądź śrubowe, np. przy mocowaniu dolnym (progowym) lub w rozwiązaniach ścian warstwowych.
Przykład zamocowania okna za pomocą kotwy montażowej przedstawiono na rysunku 4.
Kotwy montażowe wykonywane są z taśmy lub blachy ze stali niskowęglowej gatunku co najmniej DX51D wg normy PN-EN 10327:2005[1] lub DC01 wg normy PN-EN 10152:2003[2], grubościach 0,8÷2,0 mm, pokrytych powłoką cynku o masie nie niższej niż 200 g/m2 (około 14 µm na każdej stronie).
Rys. 5. Metalowy łącznik rozporowy STALCO typu KO (wg AT-15-7529/2008)
Rys. 6. Przykład zamocowania ościeżnicy okna aluminiowego z kształtowników z przekładką termiczną metalowym łącznikiem rozporowym
Rys. 7. Przykładowy łącznik rozporowy tworzywowo-metalowy mocujący ościeżnicę okna tworzywowego
Łączniki rozporowe
Do bezpośredniego mocowania okien w ościeżach ścian zewnętrznych budynków mogą być stosowane metalowe łączniki rozporowe zwane ramowymi, których przykład przedstawiono na rysunku 5.
Typowy łącznik rozporowy ramowy składa się ze śruby z okrągłym łbem stożkowym i nacięciem krzyżowym, tulei oraz stożka rozpierającego z otworem gwintowym. Rozparcie łącznika wewnątrz otworu powoduje metalowy stożek wciągany w tuleję podczas dokręcania śruby.
Śruba i tuleja wykonywane są przeważnie ze zwykłej stali węglowej o średniej wytrzymałości na rozciąganie 385 MPa lub w klasie własności mechanicznych co najmniej 4.8 wg normy PN-EN ISO 898-1:2009[3]. Elementy te pokrywane są zanurzeniową powłoką aluminiowo-cynkową (tuleja) o grubości nie mniejszej niż 20 µm oraz elektrolityczną powłoką cynkową z konwersyjną powłoką chromianową (śruba) o łącznej grubości nie mniejszej niż 8 µm. Stożek rozpierający wykonuje się ze stopu cynku z aluminium.
Do mocowania okien stosowane są głównie łączniki o średnicy tulei 10 mm ze śrubą M5 o długościach 85÷215 mm. Zakotwienie (zagłębienie) łącznika w podłożu nie powinno być mniejsze niż 30 mm.
Przykładowe mocowanie ościeżnicy okna przy pomocy metalowych łączników rozporowych przedstawiono na rysunku 6.
Dodać należy, że występują także tworzywowo-metalowe łączniki rozporowe, które można stosować do mocowania ościeżnic okiennych. Składają się z nylonowych tulei rozporowej i stożka oraz stalowego wkręta z łbem walcowym i gniazdem krzyżowym. Tuleje wykonuje się o średnicach 8 lub 10 mm i długościach 100÷165 mm. Podczas dokręcania wkręta nylonowy stożek jest wciągany w tuleję powodując jej rozparcie wewnątrz otworu.
Przykładowy łącznik, zakotwiony na minimalną głębokość 40 mm (tuleja ø 8) lub 50 mm (tuleja ø 10) przedstawiony jest na rysunku 7.
Rys. 8. Stalowe łączniki śrubowe FISCHER typu FBS (wg AT-15-7682/2008)
P − z łbem walcowym ściętym,
SK − z łbem stożkowym wpuszczanym,
US − z łbem sześciokątnym z zintegrowaną podkładką,
S − z łbem sześciokątnym
Rys. 9. Wkręty ramowe wg Katalogu FISCHER
Rys. 10. Przykład zamocowania ościeżnicy okna za pomocą łącznika śrubowego
Łączniki śrubowe
Bezpośredni montaż ościeżnic okien w ościeżach ścian budynków możliwy jest także poprzez zastosowanie stalowych łączników śrubowych przedstawionych na rysunku 8.
Stosowanie łączników śrubowych ma tę zaletę, że podczas montażu nie następuje nadmierne dociągnięcie ościeżnicy do powierzchni ościeża.
Łączniki pokazane na rysunku 8 charakteryzują się wytłoczonym gwintem szerokozwojnym, który, w trakcie wkręcania, wcina się w podłoże tworząc kształtowe zamocowanie. Wyroby mają łby walcowe, stożkowe oraz sześciokątne i wykonywane są głównie ze stali węglowej w klasie własności mechanicznych nie niższej niż 5.8 wg normy PN-EN ISO 898-1:2001 lub ze stali odpornej na korozję rodzaju A4 w klasie 70 wg normy PN-EN ISO 3506-1:2009[4]. Łączniki wykonywane ze stali węglowej pokryte są zazwyczaj elektrolityczną powłoką cynkową o grubości nie mniejszej niż 8 µm.
Do mocowania okien stosowane są łączniki głównie o średnicy 8 lub 10 mm i długościach 100÷200 mm. Głębokość zakotwienia łącznika zależy od jego średnicy oraz rodzaju podłoża i przykładowo dla betonu zwykłego wynosi minimum 75 mm (łącznik ø 8) lub 85 mm (łącznik ø 10).
Jeden z producentów wykonuje łączniki stosowane do mocowania okien o nazwie wkręty ramowe z łbem walcowym i płaskim, o średnicy 7,5 mm i długościach 52÷212 mm, przedstawione na rysunku 9. Charakteryzują się ząbkowanym czubkiem gwintu, co umożliwia łatwe wkręcanie łącznika. Zaleca także, aby do mocowania okien metalowych i tworzywowych stosować wkręty z łbem walcowym, a do drewnianych z łbem płaskim.
Przykładowe mocowanie ościeżnicy okna przy pomocy łączników śrubowych przedstawiono na rysunku 10.
Wymagania formalne
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, szczególnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881), wszystkie elementy stosowane do osadzania okien powinny być dopuszczone do obrotu, tzn. oznakowane znakiem budowlanym B lub oznaczone CE.
Wymaga to dokonania przez producenta oceny zgodności z dokumentem odniesienia, jakimi są aktualne krajowe bądź europejskie aprobaty techniczne (na kotwy montażowe, łączniki rozporowe i śrubowe nie ma polskich i europejskich norm wyrobu).
Jest to ważne z tego względu, że w aprobatach szczegółowo określone są podłoża do jakich przeznaczone są łączniki, nośności obliczeniowe i charakterystyczne poszczególnych wyrobów oraz ich parametry montażowe, potwierdzone stosownymi badaniami. Informacje te powinny być zawarte także w dokumentacji towarzyszącej wyrobowi.
Dodać należy, że kotwy montażowe oraz łączniki rozporowe i śrubowe powinny być stosowane zgodnie z projektem, w którym uwzględniono:
- wymagania występujące w polskich normach i przepisach techniczno-budowlanych,
- wymagania zawarte w obowiązujących Aprobatach Technicznych,
- informacje producenta, dotyczące warunków wykonywania zamocowań z użyciem jego wyrobów.
Wymagania i badania elementów mocujących
Kotwy montażowe
Wymagania i badania kotew montażowych określić można na podstawie udzielonych dotychczas Aprobat Technicznych (nie ma normy wyrobu).
Najczęściej formułowane są następujące wymagania:
- wymiary i tolerancje – zgodne z rysunkami producenta;
- jakość wykonania – powierzchnie zewnętrzne powinny być gładkie, bez zadrapań, złuszczeń i plam pochodzenia korozyjnego, a krawędzie powinny być zatępione lub zaokrąglone;
- zabezpieczenie antykorozyjne – powłoka cynku o masie nie niższej niż 200 g/m2 i odporne na działanie mgły solnej przez czas 96 h;
- wytrzymałość na obciążenia siłą rozciągającą – kotwy powinny być odporne na obciążenie siłą rozciągającą o wartości 1000 N, a odkształcenie długości nie powinno być większe niż 1,5 % pierwotnej długości;
- wytrzymałość na obciążenie siłą wyrywającą – kotwa zaczepiona w kształtowniku (zgodnie z instrukcją producenta) powinna być odporna na obciążenie siłą wyrywającą działającą w osi kotwy, o wartości nie niższej niż 1000 N.
Sprawdzenie wytrzymałości na powyższe obciążenia przeprowadza się przy pomocy maszyny wytrzymałościowej. Szczególnie istotne jest badanie wytrzymałości na obciążenie siłą wyrywającą, w trakcie którego kotwę zaczepia się sztywno w zamocowanym kształtowniku okiennym i działa siłą wyrywającą o wartości 1000 N. Następnie zwiększa się obciążenie aż do wyrywania kotwy z kształtownika lub jej zniszczenia. Notuje się zniszczoną siłę wyrywającą i na jej podstawie ustala nośność charakterystyczną i obliczeniową kotwy.
Łączniki rozporowe
Wymagania i badania metalowych łączników rozporowych, w tym ramowych, stosowanych przy montażu okien, określone są w Polsce w następujących dokumentach:
- wytyczne do Europejskich Aprobat Technicznych ETAG nr 001 Kotwy metalowe do stosowania w betonie,
- zalecenia Udzielania Aprobat Technicznych ITB ZUAT-15/I.05/2008 Łączniki metalowe, rozporowe, do mocowania w niezarysowanym podłożu betonowym lub ZUAT-15/I.15/2008 Łączniki tworzywowo-metalowe do mocowania w pełnym podłożu.
Na podstawie ETAG nr 001 opracowywane są Europejskie Aprobaty Techniczne i do ich udzielania w Polsce upoważniony jest Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. Europejskie Aprobaty ważne są na obszarze całej Unii Europejskiej i w krajach należących do EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu).
Na podstawie ETAG nr 001 oraz ZUAT-15/I.05/2008 lub 15/I.15/2008 opracowywane są w ITB krajowe Aprobaty Techniczne, ważne tylko na terenie naszego kraju.
Zawarte w krajowych aprobatach na łączniki rozporowe wymagania dotyczą:
- kształtu, wymiarów i odchyłek wymiarowych,
- stanu powierzchni,
- nośności charakterystycznej i obliczeniowej,
- odporności korozyjnej.
Najważniejszym wymaganiem jest nośność charakterystyczna zamocowań łączników rozporowych w podłożu, którym może być beton zwykły o klasie wytrzymałości C20/25 wg normy PN-EN 206-1:2003[5] lub cegła ceramiczna pełna klasy 20, wg normy PN-EN 771-1:2006[6].
Mocowanie wykonane za pomocą łączników rozporowych powinno wytrzymać w sposób długotrwały obciążenia, na które są one przewidziane i zapewniać wystarczające bezpieczeństwo przed zniszczeniem.
Określana jest zawsze nośność na wyrywanie oraz w określonych przypadkach na ścinanie, np. ze względu na długość, co występuje właśnie przy łącznikach rozporowych ramowych wg rysunków 5 i 7. Określenie nośności charakterystycznej zamocowań łączników rozporowych przeprowadzane jest na łącznikach osadzonych w podłożu do jakiego są przeznaczone, np. w betonie zwykłym o klasie wytrzymałości C20/25.
Pomiaru sił dokonuje się za pomocą urządzenia o zakresie dobranym do spodziewanej wartości siły niszczącej, umożliwiającej stałe i powolne zwiększanie siły aż do zniszczenia. Urządzeniem tym jest zazwyczaj maszyna wytrzymałościowa.
Łączniki poddane są statycznemu obciążeniu siła skupioną, działającą prostopadle do osi złącza, za pośrednictwem cięgna. Mierzone są maksymalne wartości obciążeń niszczących i rejestrowane wykresy „obciążenie – przemieszczenie”.
W celu określenia nośności łącznika wyznacza się:
- siłę niszczącą połączenie,
- średnią siłę niszczącą z serii badań,
- współczynnik zmienności (jeżeli jest większy niż 20%, to badanie należy powtórzyć),
- nośność charakterystyczną,
- nośność obliczeniową.
Łączniki śrubowe
Na łączniki śrubowe nie opracowano dotychczas żadnych dokumentów w randze Wytycznych do Europejskich Aprobat Technicznych lub Zaleceń Udzielania Aprobat Technicznych. Jedynym dokumentem zawierających właściwości techniczne i wymagania, jakim powinny odpowiadać tego typu łączniki są krajowe Aprobaty Techniczne, do udzielania których w Polsce jest upoważniony Instytut Techniki Budowlanej.
W dotychczas udzielonych Aprobatach Technicznych na łączniki śrubowe zawarte były wymagania dotyczące:
- kształtu, wymiarów i odchyłek wymiarowych,
- nośności charakterystycznej i obliczeniowej,
- odporności korozyjnej.
Podobnie jak w łącznikach rozporowych, najważniejszymi wymaganiami są właściwe nośności charakterystyczne i obliczeniowe. Ich określenie i metody sprawdzania są identyczne jak w przypadku łączników rozporowych.
Zasady stosowania
Jak już w publikacji wspomniano, do mocowania okien stosować należy elementy mocujące dopuszczone do obrotu, tzn. oznakowane CE lub znakiem budowlanym B. Świadczy to o tym, że producent dokonał oceny zgodności z dokumentem odniesienia, jakim jest – w tym przypadku – Aprobata Techniczna (europejska lub krajowa). Aprobaty podają szczegółowy zakres stosowania wyrobów, które obejmują, co jest szczególnie ważne przy łącznikach rozporowych i śrubowych.
W zakresie stosowania podane są nośności obliczeniowe dotyczące poszczególnych łączników, w odniesieniu do ich średnicy oraz rodzaju podłoża. Ponadto aprobaty podają parametry montażowe łączników, w tym najważniejszy, jakim jest minimalna głębokość kotwienia.
Informacje te powinny być zawarte w informacjach towarzyszących tym wyrobom.
Zabudowa okien powinna być zgodna z instrukcją montażu opracowaną przez producenta, która powinna uwzględniać pomiary ościeży otworów ściennych wg normy PN-ISO 7976-2:1994[7].
Instrukcja montażu powinna również określać minimalną ilość punktów mocujących kotwami lub łącznikami, jakich należy użyć do montażu okien z uwzględnieniem stref obciążenia wiatrem oraz współczynnika ekspozycji określonych w normie PN-B-02011:1977[8].
Zalecany rozstaw między kotwami lub łącznikami okien nie powinien przekraczać 700 mm, a odległość kotew od naroży okien nie powinna być większa niż 150 mm (zgodnie z przedstawiona już tablicą 1).
Zalecany luz obwodowy między ościeżnicami okien a ościeżem muru powinien wynosić 10-20 mm na każdą stronę okna. Rodzaj stosowanej pianki montażowej do uszczelniania okien powinien określić producent okien.
W przypadku stosowania do wypełnień szczeliny obwodowej między ościeżnicą a ościeżem zapraw murarskich należy przestrzegać zasady, aby kotwy nie miały bezpośredniego kontaktu z wypełnieniem zawierającym gips, który może powodować pojawienie się śladów korozji na powierzchni kotwy lub łącznika.
Kotwy mocuje się w ościeżu przy pomocy specjalnych gwoździ lub łączników rozporowych dobieranych dla każdego rodzaju muru. Dobór łączników w zależności od rodzaju materiału z którego wykonany jest mur powinna określać instrukcja montażu drzwi i okien.
Właściwy montaż kotew zapewnia prawidłową dylatację (połączenie przesuwalne) pomiędzy oknem a ościeżem.
inż. Zbigniew Czajka
Zakład Aprobat Technicznych, ITB
Literatura
- Klein W.: Nowoczesne okna
- Pečenik Jerzy: Nowoczesna stolarka budowlana
- Instrukcja ITB nr 421/2006 Warunki Techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Część B: Roboty wykończeniowe, Zeszyt 6: Montaż okien i drzwi balkonowych
- Katalogi firmy FISCHER
- Aprobaty Techniczne Instytutu Techniki Budowlanej i Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego PEWB „Metalplast”
- Zalecenia Udzielania Aprobat Technicznych ITB ZUAT-15/I.05/2008 Łączniki metalowe, rozporowe, do mocowania w niezarysowanym podłożu betonowym
- Zalecenia Udzielania Aprobat Technicznych ITB ZUAT-15/I.15/2008 Łączniki tworzywowo-metalowe do mocowania w pełnym podłożu
- Wytyczne do Europejskich Aprobat Technicznych ETAG nr 001 Kotwy metalowe do stosowania w betonie
[1] PN-EN 10327:2005 Taśmy i blachy ze stali niskowęglowych powlekane ogniowo w sposób ciągły do obróbki plastycznej na zimno. Warunki techniczne dostawy
[2] PN-EN 10152:2009 Wyroby płaskie stalowe walcowane na zimno ocynkowane elektrolitycznie do obróbki plastycznej na zimno. Warunki techniczne dostawy
[3] PN-EN ISO 898-1:2009 Własności mechaniczne części złącznych wykonanych ze stali węglowej oraz stopowej. Część 1: Śruby i śruby dwustronne o określonych klasach własności. Gwint zwykły i drobnozwojny
[4] PN-EN ISO 3506-1:2009 Własności mechaniczne części złącznych odpornych na korozję ze stali nierdzewnej. Część 1: Śruby i śruby dwustronne
[5] PN-EN 206-1:2003 Beton. Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność
[6] PN-EN 771-1:2006 Wymagania dotyczące elementów murowych. Część 1: Elementy murowe ceramiczne
[7] PN-ISO 7976-2:1994 Tolerancje w budownictwie. Metody pomiaru budynków i elementów budowlanych. Usytuowanie punktów pomiarowych
[8] PN-B-02011:1977 Obciążenia w obliczeniach statycznych. Obciążenie wiatrem
patrz też:
- Elementy mocujące ościeżnice okien, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2010
- Montaż najważniejszy, Karol Reinsch, Świat Szkła 1/2010
- Montaż okien w budynkach energooszczędnych i pasywnych, Wiesław Dybał, Świat Szkła 1/2009
oraz:
- Wady montażu i wykonania okien. Część 1, Jerzy Płoński, Świat Szkła 4/2006
- Wady montażu i wykonania okien. Część 2, Jerzy Płoński, Świat Szkła 5/2006
- Wady montażu i wykonania okien. Część 3, Jerzy Płoński, Świat Szkła 6/2006
- Wady montażu i wykonania okien. Część 4, Jerzy Płoński, Świat Szkła 7-8/2006
- Wady montażu i wykonania okien. Część 5, Jerzy Płoński, Świat Szkła 9/2006
- Wady montażu i wykonania okien. Część 6, Jerzy Płoński, Świat Szkła 11/2006
inne artykuły tego autora:
- Zawiasy jednoosiowe. Klasyfikacja i wymagania, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2011
- Rodzaje i klasyfikacja zamków , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 11/2010
- Metalowe ościeżnice rozwieranych drzwi wewnętrznych. Badania i ocena , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 9/2010
- Przeszklone balustrady - wymagania, mocowanie, stosowanie , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 5/2010
- Elementy mocujące ościeżnice okien, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2010
- Drzwi wewnętrzne. Badania i zakładowa kontrola produkcji, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2009
- Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności cz. 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2009
- Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności cz. 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła nr 7-8/2009
- Właściwości techniczno-użytkowe przeszklonych ścian działowych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2009
- Wymagania i badania automatycznych napędów , Zbigniew Czajka , Świat Szkła 4/2009
- Łączniki do punktowego mocowania szkła Cz. 3, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 3/2009
- Łączniki do mechanicznego mocowania szklanych elewacji Cz. 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2009
- Łączniki do mechanicznego mocowania szklanych elewacji Cz. 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 6/2008
- Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem. Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2009
- Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem. Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2008
- Bezpieczeństwo automatycznych drzwi obrotowych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2008
- Specjalistyczne wymagania i ocena zgodności okuć do drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 7-8/2008
- Okucia do drzwi i ścianek działowych całoszklanych. Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 5/2008
- Okucia do drzwi i ścianek działowych całoszklanych. Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2008
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2008
- Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2007
- Zamykacze drzwiowe – wymogi związane z wprowadzeniem do obrotu , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2007
- Wymagania i badania niezbędne do oznakowania CE okien według zharmonizowanej normy europejskiej EN 14351-1. Część 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 6/2007
- Wymagania i badania niezbędne do oznakowania CE okien według zharmonizowanej normy europejskiej EN 14351-1. Część 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 5/2007
- Ocena zgodności okien i drzwi zewnętrznych bez właściwości dotyczących ognioodporności i/lub dymoszczelności Część 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 3/2007
- Ocena zgodności okien i drzwi zewnętrznych bez właściwości dotyczących ognioodporności i/lub dymoszczelności. Część 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2007
- Właściwości eksploatacyjne i klasyfikacja drzwi zewnętrznych, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2007
- Właściwości eksploatacyjne i klasyfikacja okien, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2006
- Okna i drzwi bez właściwości związanych z odpornością ogniową, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2006
- Napędy do drzwi automatycznych - wymagania zawarte w przepisach i normach, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2006
- Markizy pionowe i fasadowe oraz osłony przeciwsłoneczne, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2006
- Przepisy dotyczące okien, drzwi i bram a "Warunki technicznie..." , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2006
- Zasady wprowadzania do obrotu automatycznych napędów i drzwi z napędem , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2005
- Zagadnienia dotyczące normalizacji żaluzji i zasłon, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2005
- Daszki nad drzwiami wejściowymi , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2005
- Odporność na włamanie okien a tymczasowe normy europejskie ENV (prenormy) , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2005
- Drzwi z napędem automatycznym - wymagania w świetle norm, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 7-8/2005
- Żaluzje i zasłony przeciwsłoneczne, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 6/2005
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne