Szkoła zawodowa EPCL w Lozannie (Ecole Professornelle commerciale de Lausanne) jest przykładem tego, jak renowacja budynku może przekształcić go w dzieło sztuki. Kompleks edukacyjny, składający się z budynku szkolnego i hali sportowej, pochodzi z wczesnych lat 70. XX wieku i otrzymał nową szklaną fasadę w ramach energooszczędnej renowacji.

 

Powstała elewacja pełna niespodzianek: okrągłe „piezo” (piezoelektryczne) metalowe krążki zintegrowane ze szkłem elewacyjnym, które sprawiają, podobnie jak membrany głośnika, że cały budynek brzmi jak płynąca woda.

 

2020 12 04 1 

„Cud” energetycznej renowacji: nowa szklana elewacja kompleksu sportowo-szkolnego szkoły zawodowej EPCL w Lozannie zmieniła budynek z lat 70. XX wieku w przykład energooszczędnej architektury, która jednocześnie zapewnia efekty dźwiękowe. Fot: Claudine Garcia & Marcel Kultscher

 

Jest to symboliczne nawiązanie do rzeki Flon płynącej podziemnym kanałem w tej samej dzielnicy, a pomysł ten był wynikiem współpracy pracowni architektonicznej Chiché Architectes z artystą Rudym Deceličre. Architekci, artysta i zespół ekspertów z Glas Trösch opracowali genialne rozwiązanie, aby nadać instalacji wizualny akcent.

 

Architektura kompleksu szkolnego z 1971 roku jest typowym przykładem powojennego modernizmu popularnego w regionie: w latach 60-tych XX wieku szwajcarski kanton Vaud opracował program budowy szkół, który miał zwiększyć liczbę szkół w sposób „ekonomiczny” i w krótkim czasie, aby poradzić sobie z silnym wzrostem miejscowej populacji.

 

2020 12 04 2

 

W tym celu Centrum Racjonalizacji i Organizacji Budynków Szkolnych (Centre de rationalization et d’organisation des constructions scolaires – CROCS) opracowało racjonalną metodę budowy, która stała się rozpoznawalna pod skróconą nazwą tej instytucji: system CROCS był podstawą łącznie 27 kompleksów szkolnych budowanych od roku 1965 do początku światowego kryzysu naftowego w połowie lat siedemdziesiątych XX wieku.

 

 

2020 12 04 3 

Metalowe krążki „piezoelektryczne” wbudowane w bezpieczne szkło laminowane SWISSLAMEX Colordesign firmy Glas Trösch tworzą obraz stylizowanej fali. Jako wibrujące elementy wytwarzają też dźwięk płynącej wody. Fot: Claudine Garcia & Marcel Kultscher

 

Budynki charakteryzują się prostokątnymi rzutami kondygnacji i kubicznym kształtem konstrukcji, a także prostym sposobem wykonania: samonośna, modułowa konstrukcja metalowego szkieletu budynku stanowi podstawę dla wszystkich kondygnacji i pomieszczeń, infrastruktury technicznej i wreszcie na końcu fasada z dużymi powierzchniami okiennymi.

 

Równie charakterystyczny dla budynków z tego okresu jest ich „problematyczny” bilans energetyczny: podczas gdy aspekty efektywności energetycznej nie odgrywały wówczas tak dużej roli, to przecieki i nieodpowiednia izolacja zewnętrznej powłoki budynków okazały się być symptomatycznymi dla tego „dziedzictwa architektonicznego”.

 


Rewitalizacja fasady z efektami dźwiękowymi
Kiedy pracownia architektoniczna Chiché Architectes z Lozanny wygrała w konkursie w 2011 r. kontrakt na renowację energetyczną kompleksu szkolnego w dzielnicy Vallée de la Jeunesse, od samego początku zaangażowała artystę Rudy’ego Deceličre do udziału w zaprojetowaniu elewacji.

 

Rudy Deceličre swoimi poetyckimi rzeźbami wytwarzającymi dźwięki przyciągnął uwagę architektów na odbywającej się co trzy lata wystawie „Bex & Arts”. Koncepcja architektów przewidywała znacznie większy program renowacji niż tylko poprawę bilansu energetycznego.

 

 

 

2020 12 04 4

Nowa elewacja skutecznie odtwarza ortogonalną siatkę budynku zaprojektowanego w oparciu o system CROCS. Fot: Corinne Cuendet / Chiché Architectes

 

Kompleks szkolny miał nabrać witalności w trakcie i poza godzinami użytkowania, przyjąć w nowej formie cechy oryginalnego systemu CROCS oraz zachować genius loci (łac. „duch opiekuńczy danego miejsca”).

 

Z chęci sprostania tym różnorodnym wymaganiom, a jednocześnie nadania budynkowi czegoś zupełnie nowego, zrodził się pomysł wykonania nietypowe szklanej elewacji na budynku, która również w sensie przenośnym skupiałaby się na czymś, co nigdy wcześniej nie było widziane: falach dźwiękowych.

 

Sprawiają one, że elewacja brzmi jak nieregularny szmer płynącej wody – symboliczne nawiązanie do rzeki Flon, która pierwotnie płynęła przez ten obszar. Działania urbanistyczne związane z organizacją Expo w Lozannie w 1964 r. sprowadziły rzekę do podziemi, tak że zniknęła ona z miejscowego krajobrazu.

 


Sztuka i technologia w harmonii
Po kilku testach z prototypami we współpracy z ekspertami z Glas Trösch, zakończyły się poszukiwania możliwych technik realizacji koncepcji projektowej nowej elewacji, która miała przekształcić budynek w synestetyczne1 doznanie.

 

Bezpieczne szkło laminowane SWISSLAMEX Colordesign firmy Glas Trösch okazało się idealnym rozwiązaniem dla elementów elewacji: okrągłe metalowe krążki „piezoelektryczne” są umieszczone między dwiema warstwami bezpiecznego szkła laminowanego i okablowane tak, aby można było nimi sterować za pomocą wzmacniaczy, aby przekazywały sekwencję dźwięków skomponowaną przez Rudy’ego Decelière.

 

2020 12 04 5

 

W poszczególnych segmentach elewacyjnych ułożonych jest około 13 000 elementów „piezoelektrycznych” różnej wielkości, które razem tworzą stylizowaną falę, która rozciąga się na cały budynek na 690 metrach kwadratowych powierzchni elewacji. Dodatkowo folie laminujące w kolorze czarnym wstawione pomiędzy dwie warstwy szkła podkreślają złocisty połysk elementów „piezoelektrycznych” oświetlonych promieniami słonecznymi.

 

Jednocześnie stabilne kolorystycznie szkło zapewnia trwałą wizualną ochronę wnętrza, bez uszczerbku dla dopływu światła dziennego. W połączeniu z nową izolacją termiczną elewacji, symbioza dźwięku i obrazu osadzona w szkle przyczynia się również do lepszego bilansu energetycznego i wreszcie zapewnia uczniom komfort - niezależnie od tego, czy się uczą, czy uprawiają sport. 

 


Barbara Sollberger
Glas Trösch


1 Synestezja (gr. συναίσθησις synaísthēsis „równoczesne postrzeganie”, od σύν sýn „razem” i αίσθησις aísthēsis „poznanie poprzez zmysły”) – stan lub zdolność, w której doświadczenia jednego zmysłu (np. wzroku) wywołują również doświadczenia charakterystyczne dla innych zmysłów, na przykład odbieranie niskich dźwięków wywołuje wrażenie miękkości, barwa niebieska odczuwana jest jako chłodna, obraz litery lub cyfry budzi skojarzenia kolorystyczne itp.

 

Stosunkowo najczęściej spotykane jest „barwne słyszenie”, chromestezja, które polega na tym, że dźwięki lub współbrzmienia wywołują wrażenia barwne bądź barwy – dźwięki.

   

 Charakterystyka budynku

Przeznaczenie: szkoła zawodowa EPCL
Miejsce: Lozanna, Vallée de la Jeunesse (Dolina Młodości), Szwajcaria
Realizacja: 2014 (budynek szkoły), 2019 (hala sportowa)
Inwestor: Kanton Vaud (CH), Lausanne (budynek szkoły), City of Lausanne (hala sportowa)
Architekt: Chiché Architectes SA, Lozanna, www.chiche.ch
Projekt i montaż elewacji: Progin SA Métal, Bulle, www.progin.ch
Artysta: Rudy Deceličre, Geneva, www.rudydeceliere.net
Producent oszklenia: Glas Trösch AG, Bützberg: szkło termoizolacyjne, szkło laminowane bezpieczne,
szyby zespolone
Zastosowane produkty: SWISSLAMEX Colordesign „Y”

 

  

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 12/2020
   

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.