W tym artykule porównano, za pomocą symulacji i pomiarów, różne rozwiązania związane ze szkłem służące do rozwiązywania problemów z łącznością bezprzewodową w pomieszczeniach, a także wyjaśniono implikacje różnic między różnymi technologiami.
Przeprowadzono analizę całkowitej mocy przesyłanej (przechodzącej) przez szyby i wzorce rozpraszania w zakresie częstotliwości 3,5 GHz oraz przedstawiono pomiary terenowe w działającej sieci 5G.
Badania pokazują, że z punktu widzenia użytkownika końcowego całkowita przesyłana moc i szerokość wiązki w płaszczyźnie poziomej są podstawowymi właściwościami, które należy wyszczególnić (scharakteryzować) w opisie materiałów konstrukcyjnych przezroczystych dla sygnału (np. łączności komórkowej).
Właściwości te mogą wskazywać na duże różnice między poszczególnymi rozwiązaniami o różnych szerokościach wiązki rozpraszanej. Tradycyjna metoda pomiaru strat transmisji z dwiema antenami ustawionymi naprzeciwko siebie nie jest w stanie tego scharakteryzować.
Aby w pełni określić pasywne rozwiązania o różnych kształtach wiązek, wymagane jest obliczenie mocy w zakresie 3D. Sugeruje się, że całkowite transmitowane moce można scharakteryzować za pomocą równoważnych apertur1 (szczeliny lub otwory). Ponadto analiza wzoru rozpraszania za pomocą przekroju2 radaru bistatycznego3 (bistatic radar cross section) powinna być wykorzystana do oszacowania efektywności pokrycia zewnętrznego nad horyzontem.
Wstęp
W przededniu piątej generacji bezprzewodowej łączności komórkowej (5G) tłumienie sygnału przez szkło niskoemisyjne (montowane w oknach i na fasadach budynków) w połączeniu z innymi materiałami konstrukcyjnymi staje się czynnikiem ograniczającym pełny potencjał nowych technologii. Ogromne znaczenie niskiego tłumienia dla łączności bezprzewodowej widać na rysunku 1, który przedstawia pomiary tego, jak wydajność terminala bezprzewodowego jest bezpośrednio zależna od siły odbieranego sygnału.
Rys. 1a i 1b przedstawiają zależność szybkości pobierania i wysyłania komercyjnego routera bezprzewodowego 5G odpowiednio od siły odbieranego sygnału. Z drugiej strony rys. 1c pokazuje zależność, od siły sygnału, stosunku sygnału do szumu (Signal-to-Noise Ratio SNR) połączenia 4G i 5G, która jest głównym miernikiem osiągalnej szybkości połączenia. Podobną zależność między efektywnością/wydajnością a siłą połączenia można ustalić dla dowolnego urządzenia bezprzewodowego.
Problemy z łącznością wewnątrz pomieszczeń mogą powodować: zawodne połączenia, przerywanie połączeń lub zmniejszoną prędkość połączenia. Przede wszystkim dlatego, że urządzenia pracują zbyt blisko swoich poziomów czułości z powodu słabego sygnału.
Degradacja połączenia bezprzewodowego w pomieszczeniach z powodu tłumienia sygnału docierającego do wnętrza przez przegrody zewnętrzne jest problemem dla każdego urządzenia bezprzewodowego. Jednak redukcja tłumienia wywoływanego przez szkło (taflę szklaną) może być wykorzystana w celu zapewnienia wydajnego odzyskiwania siły sygnału w pomieszczeniu, dzięki czemu utrzymana jest moc sygnału w pomieszczeniu znacznie powyżej poziomów czułości urządzeń bezprzewodowych.
Rys. 1a. Zmierzona prędkość pobierania terminala 5G w porównaniu z siłą odbieranego sygnału w sieci 3,5 GHz (non-standalone NSA) Time Division Duplex (TDD) o szerokości pasma 50 MHz
Rys. 1b. Zmierzona prędkość wysyłania terminala 5G w funkcji siły sygnału odbieranego w sieci 3,5 GHz TDD NSA
Rys. 1c. Zmierzony stosunek sygnału do szumu w sieci 4G i 5G a siła sygnału odebranego. Pomiary zostały wykonane w Finlandii w styczniu 2019 roku
W tym artykule porównano, poprzez symulacje komputerowe i pomiary w terenie, dwa różne rozwiązania, wykorzystujące szkło, służące do redukcji tłumienia wywoływanego przez oszkloną fasadę, a także wyjaśniono implikacje różnic między technologiami. Powierzchnie selektywne częstotliwościowo (frequency-selective-surfaces FSS), tj. dwuwymiarowe filtry pasmowe, były rozwiązaniem stosowanym
w przemyśle szklarskim [1] – [3]. Dlatego pierwszym analizowanym rozwiązaniem jest typowa siatka FSS. Drugim analizowanym rozwiązaniem jest układ anten szczelinowych o zwiększonej szerokości wiązki poziomej. Różnice rozwiązań są analizowane w paśmie częstotliwości 3,5 GHz, które będzie podstawą przyszłego wdrożenia sieci 5G.
Struktura artykułu jest następująca. W punkcie 2 przedstawiono struktury (konstrukcje fasady przeszklonej) i analizę przepływu mocy przez różne struktury/ konstrukcje. W punkcie 3 wprowadzono analizę wzoru rozpraszania w postaci przekrojów radarowych, a punkcie 4 przedstawiono pomiary różnych rozwiązań, zarówno w komorze bezechowej, jak i w teście 5G w terenie.
1 Apertura – otwór ograniczający przestrzeń, przez którą przechodzą fale elektromagnetyczne.
|
Przepływ energii elektromagnetycznej przez szybę
Na rys. 2 pokazano struktury, które były symulowane podczas tego badania. Lewa strona przedstawia metalowy panel z otworem pośrodku. Otwór był używany jako odniesienie dla innych wyników.
Badano zarówno otwartą aperturę, jak i aperturę z niepowlekanego szkła float. Struktura w środku przedstawia powszechnie znaną siatkę FSS na powłoce z polami o rozmiarach 10 mm. Struktura po prawej stronie przedstawia powlekany panel szklany, w którym układ anten szczelinowych jest utworzony na przewodzącej warstwie powłoki.
Zarówno FSS, jak i antena szczelinowa zostały najpierw zasymulowane przy użyciu powłoki Perfect Electric Conductor (PEC), a następnie zastąpiono powłokę warstwą przewodzącą o rezystancji powierzchniowej 5 Ω/. Na potrzeby tych symulacji taflę szklaną modelowano przy użyciu przenikalności 4,6 i stycznej straty 0,0005. Na taflę szklaną zastosowano grubość 4 mm.
Rys. 3 pokazuje, jak te różne struktury rozprowadzają energię bezprzewodową, gdy fala przenika przez otwór w ścianie. Symulacje w dziedzinie czasu przeprowadzono przy użyciu programu T-solver firmy CST Microwave Studio, opartego na technice integracji skończonej (FIT).
Symulacje pokazują, w jaki sposób zarówno aperturę z niepowlekanego szkła float, jak i powlekanego szkła z siatką FSS kieruje energię sygnału 3,5 GHz na wąską wiązkę o wysokiej kierunkowości, podczas gdy układ anten szczelinowych rozprowadza energię w układzie dookólnym.
Biorąc pod uwagę pełną strukturę, widać, że geometria apertury wpływa na wzór rozpraszania transmitowanej fali. Aby porównać tak różne zachowanie poszczególnych rozwiązań, należy najpierw scharakteryzować całkowitą sprawność rozwiązań, mianowicie poprzez całkowanie pełnej mocy przenoszonej przez szkło.
Typowe metody projektowania i analizy FSS zakładają nieskończoną sieć 2D, a zarówno fale padające, jak i transmitowane są traktowane jako fale płaskie. To założenie nieskończoności należy przełamać, a skutki strat zarówno geometrii, jak i tafli szkła należy rozpatrywać oddzielnie.
Rys. 4 przedstawia ilustrację przepływu energii elektromagnetycznej przez izolowaną szczelinę. Padająca fala ma natężenie (Si), ponieważ oświetla powierzchnię szyby w otworze.
Oprócz obszaru fizycznego, apertura posiada efektywny obszar odbiorczy, który jest powiązany z kierunkowością apertury jako funkcją kąta padania. Całkowita moc odbierana z przestrzeni padania jest dostarczana na drugą stronę apertury i jest ona zmniejszana o pewną stratę w aperturze. Główne źródła strat są spowodowane ubytkiem materiału, odbiciem i zwężeniem pola apertury.
Rys. 2. Symulowane struktury/konstrukcje.
Po lewej: przysłona dla symulacji szkła float i otwartej apertury (przypadek bez tłumienia).
Środek: przysłona wypełniona siatką FSS na szkle powlekanym (rozwiązanie tradycyjne).
Po prawej: przesłona wypełniona powlekanym szkłem i anteny szczelinowe umieszczone w powłoce (rozwiązanie alternatywne).
Rys. 3. Symulowana przez FIT odpowiedź impulsowa otwartego okna (po lewej), siatki FSS (w środku) i anten szczelinowych (po prawej) dla modulowanego sygnału 3,5 GHz
Ze względu na obecność strat, transmitowana/ przechodząca moc przez aperturę jest zawsze mniejsza niż moc odbierana. Ponadto, ponieważ transmitowany/ przesyłany sygnał rozprasza się w różny sposób w poszczególnych rozwiązaniach, wykorzystanie efektywnego obszaru przechwytywania staje się niezgodne przy porównywaniu mocy, ponieważ jest zależne od kąta transmisji i kierunku.
Bardziej wykonalnym podejściem jest określenie całkowitej mocy transmitowanej/przesyłanej przez aperturę. Odbywa się to poprzez całkowanie natężenia transmitowanego sygnału na całej hemisfery4 (półkuli) z transmitowanej przestrzeni. We współrzędnych pokazanych na rys. 4 oznacza to przestrzeń ujemnej osi X.
Wykorzystując informacje dotyczące całkowitej przesyłanej mocy, możliwe jest odniesienie/porównanie sprawności różnych rozwiązań do równoważnych powierzchni apertury, czyli powierzchni równoważnej otwartej szczeliny w ścianie, która dostarcza taką samą ilość całkowitej mocy jak charakteryzowana konstrukcja. Takie podejście uniezależniłoby porównanie od kierunku rozpraszania.
Rys. 5 przedstawia obliczenie całkowitej mocy przez otwartą aperturę, szkło float, szkło powlekane z siatką FSS i szkło powlekane z matrycą anten szczelinowych. Symulacje są wykonywane zarówno bez strat przewodnika (PEC), jak i z powłokami stratnymi oraz z bezpośrednią i boczną falą padającą.
Do tych symulacji zastosowano Metodę Elementów Skończonych (Finite Element Method FEM) z wykorzystaniem programu (F-solver) z CST Microwave Studio. Z punktu widzenia całkowitej mocy porównywane struktury/konstrukcje są równorzędne. Symulacje przeprowadzono dla polaryzacji pionowej.
Wzorce rozpraszania dla różnych rozwiązań
Druga faza charakteryzowania różnych rozwiązań obejmuje analizę rozpraszania sygnału. Pojęcie powierzchni radaru (Radar Cross Section RCS) [4] jest dobrze znane w technologii radarowej, kiedy analizowane jest rozpraszanie sygnałów z obiektów fizycznych.
Bistatyczny RCS staje się użyteczny w analizie tafli szklanych, ponieważ sygnał padający i sygnał rozproszony lub ponownie wypromieniowany są zwykle obserwowane po różnych stronach szyby.
Bistatyczny RCS pokazuje natężenie sygnału rozproszonego w dowolnym kierunku dla padającego sygnału, który dociera z określonego kierunku.
Bistatyczny RCS staje się szczególnie przydatny w analizie elewacji ze względu na to, że ściany budynków są nieruchome, a większość zewnętrznych stacji bazowych znajduje się na horyzoncie.
W analizach łączności komórkowej i rozwiązań z przezroczystego szkła - bistatyczny RCS pokazuje, jak energia sygnału jest rozprowadzana w przestrzeni, co można przełożyć na oszacowanie skuteczności pokrycia różnych rozwiązań.
Szerokie kąty rozpraszania stają się ważne, gdy lokalizacja zewnętrznych stacji bazowych jest nieznana, a także gdy ruch użytkownika w pomieszczeniu jest przypadkowy, jak ma to miejsce we wszystkich praktycznych zastosowaniach.
Na rys. 6a pokazano, jak w różnych rozwiązaniach rozpraszana jest energię sygnału, gdy sygnał dociera prostopadle do szyby, a na rys. 6b pokazano te same wyniki, gdy sygnał dociera pod kątem 45° w płaszczyźnie poziomej.
Przekroje radaru RCS z rys. 6a i 6b pokazują wyraźną różnicę między siatką FSS, a układem anten szczelinowych, co widać również z zachowania impulsu w zależności od czasu z rys. 3.
Godne uwagi jest to, że FSS, zarówno z powłokami PEC, jak i powłokami stratnymi, wykazują o około 10 dB większe maksymalne wartości RCS niż struktury anten szczelinowych, które mają więcej dookólnych wzorców rozpraszania dla transmitowanego sygnału.
Również w przypadku fali padającej z boku, siatka FSS ma podobną kierunkowość jak otwarta apertura, podczas gdy matryca anten szczelinowych wykazuje rozpraszanie dookólne.
Z powyższego staje się również jasne, że konwencjonalna metoda pomiaru strat transmisji z antenami nadawczymi i odbiorczymi zamontowanych po przyległych (stykających się/sąsiednich) stronach tafli szklanej i ustawionych do bezpośredniego pomiaru promienia staje się nieadekwatna do porównywania rozwiązań o różnych kształtach wiązek.
Wynika to głównie z faktu, że FSS kieruje większość energii do anteny odbiorczej we wspomnianym układzie pomiarowym, a układ anten szczelinowych rozprowadza energię sygnału na boki.
Rys. 4. Charakterystyka szkła oparta na 1) integracji całkowitej mocy nad hemisferą (półkulą niebieską) i 2) ocenie wzoru rozpraszania za pomocą przekroju radaru bistatycznego
Rys. 5. Całkowanie całkowitej mocy przesyłanej dla fali padającej bezpośrednio (po lewej) i fali bocznej (po prawej) przy kącie padania 45°. Wszystkie moce odnoszą się do maksymalnej wartości otwartej apertury z bezpośrednim padaniem. Model ze stratną impedancją (oporem) miał wpływ na dostrojenie anteny szczelinowej. Te same wymiary zastosowano zarównovdla anteny stratnej, jak i bezstratnej, a te wymiary zostały zaprojektowane dla obudowy bezstratnej
(...)
Juha Lilja
StealthCase Oy
Artykuł został oparty na wykładzie zaprezentowanym na Konferencji GLASS PERFORMANCE DAYS 2019, która odbyła się w dniach 26-28 czerwca 2019 r. Tampere w Finlandii
Bibliografia
[1] G. I. Kiani, A. Karlsson, L. Olsson, K. P. Esselle, ”Glass Characterization for Designing Frequency Selective Surfaces to Improve Transmission through Energy Saving Glass Windows”, APMC, 11-14 Dec. 2007
[2] G. I. Kiani, K. P. Esselle, A. Karlsson, K. P. Esselle, ”Transmission of infrared and visible wavelengths through energy-saving glass due to etching of frequency-selective surfaces”, IET Microw. Antennas Propag., Vol. 4, Iss. 7, pp. 955-961, 2010
[3] S. Sohail, G. I. Kiani, K. P. Esselle, ”Enhancing RF/microwave efficient transmission through energy saving glass windows using Frequency Selective surface”, APSURSI, 3-8 July 2011
[4] A. K. Dominek, L. Peters JR., “RCS measurements of small circular holes”, IEEE transactions on antennas and propagation, Vol. 36, No. 10, Oct. 1988.
patrz też:
- Laser – narzędzie do obróbki szkła , Thomas Rainer
- Szkło przyjazne dla urządzeń mobilnych , Juha Lilja, Świat Szkła 01/2021
- Szkło umożliwiające korzystanie z telefonii komórkowej dzięki uszlachetnianiu laserem , Świat Szkła 02/2020
- Efektywność energetyczna jest trucizną dla łączności wewnątrz pomieszczeń , Świat Szkła 9/2019
- Mobile-Friendly Glass – Comparing Solutions from the End User Viewpoint , Juha Lilja, Świat Szkła 09/2019
- Grupa HEGLA zaprezentuje się na targach VITRUM, podkreślając aspekt wydajności , Świat Szkła 09/2019
- Uszlachetnianie szkła laserem na miarę indywidualnych potrzeb , Carsten Koch, Świat Szkła 02/2019
- Znakowanie laserowe: delikatne na szkle, trwałe, czytelne , Carsten Koch, Świat Szkła Wydanie 06/2018
- Grawerunki laserowe chronią ptaki przed śmiercią , Thomas Rainer, Świat Szkła 08/2016
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 01/2021